ڈیه زانشێں زانتکاراں سیستان ءِ سیمسر ءِ باورا تپاک نه انت. سیستان ءِ نام ماں راج دپتری، حدیثی و تفسیری کتابانی تها باز پرام بوتگ، پچے که بازێن پاگواجه ءُ کواسے ملک ءُ جاگه بوتگ. البت گێشتری ڈیهاں که سیستان ءِ بهر زانگ بےانت، انچێن ڈیه انت که بلوچاں شه قدیم ءَ تاں نون همۆدے نندۆک بوتگ انت، چِه آ ڈگاراں نون اۆگانستان ءِ سیمسر ءِ تها بےانت یا ایرانی بلوچستان ءِ گۆریچانے ٹگاراں که سیستان گوشگ بیت که چوناهی ءَ یک گونڈێں چنڈے شه مزنێن سیستان ءَ که آیی نام ماں اسلامی راجدپتر ءَ نبشته بوتگ ءُ آیی گێشتری نندۆک هم اهل‌سنتێن بلوچ انت. بژنیگێں گپ اێش انت که مرۆچی مئے جند ءِ لهتے مردمانی گت ءَ سیستان ءِ کهنێں نندۆک همے غیر بلوچ ءُ تانسرپسُندێں راج گۆں هاسێں لبز ءَ انت که نون هم سیستانی گوشگ بےانت ءُ شه آوانی هستی ءَ آدگه مردماں نه تهنا ماں سیستان ءَ بلکه ماں استان ءِ تیوگێں هلکاں گۆں رنج ءُ سکی ءَ آماچ انت.
گواچنی گپ اێش انت که اے پاٹی که مرۆچی ماں سیستان ءَ ٹوهێن آباتی ءِ انت ءُ گۆں بلوچاں برابر انت، درآمد انت که شه دگه ڈیهاں لڈێنگ ءُ اد ءَ آرگ بوتگ انت، همارنگ که گوستگێں دهَگاں بازێں درآمدے لڈێنگ ءُ زاهدان ءَ آرگ بوتگ انت.
پد شه صفویانی حکومت ءَ ءُ هاس «گجر» ءِ حکومت ءِ زمانگ ءَ په نظامی ءُ آباتی ءِ بدل کنگ ءِ مولءُمراد ءَ بازێنے لڈێنگ ءُ سیستان ءَ آرگ بوت انت. همےرنگ دینی تبلیغات سوب بوت انت تاں بازێنے شه جائی ئێں نندۆکانی مذهب ءُ زبان بدل بیت ءُ وتی بن ءُ رۆتگ ءَ بےهیال کن انت، چیزے که بلوچانی دگه ڈیهاں هم گندگَ بیت. «زابل» ءِ مێتگ ماں سیستان ءَ هم نۆکێں شهرے که په همے مولءُمراد ءِ واستا جۆڑ بوتگ.
وهدے که ما زۆرغنڈیگێں حاکمانی زندمان ءَ پٹءُپۆل کن اێں گڑا زبر سرپدَ به اێں که آوانی داب انچش انت که په اصیل ءُ مَنگِهێں مردمانی بےتوار کنگ ءَ ناشرێں مردمان ءَ دێم ءَ کار انت تاں گۆں اے رهبند ءَ شه آوانی زهرشانی ءَ دێمداری کن انت، همارنگ که گوستگێں قرناں ماں سیستان ءَ کرت اش، پچے که سیستان ءِ جایی ئێں نندۆکاں گۆں اۆگاناں سهل کرت ءُ قندهاریان ءَ مدت اش کرت تاں اصفهان ءَ گر انت ءُ صفویانی حکومت ءَ پرۆش دےانت.
زاناں اے رۆچاں مردمانی گڑتی سیستان ءِ باورا چےانت؟ زاناں ترۆندێں گوات یا بےآپی یا هامون ءِ هشکی انت؟ چهرگ ءَ مردمانی گڑتی شه اے بابت ءَ انت که آیی کهنێں نندۆکاں شه اۆدا لڈ انت ءُ ڈیه شه جائی ئێں نندۆکاں هۆرک بیت، ابید شه اێشی دگه چیزے نه انت!
بنشۆن: صحوةالاسلامی عربی تاکبند
چمشانک