ولادت
واجه مولانا عبدالعزیز رحمة الله علیه مه روستاے دپکور سرباز در سال ۱۲۹۵ هـ.ش = ۱۳۳۵ هـ.ق/ ۱۹۱۶ م.
پیداگ و متولد بوت و اے طفل و کودک مه یک علمی و دینی خانوده ءِ چم پَچ کرت و رُست و ڈلگ بوت ، واجه ءِ پت حضرت مولانا عبدالله رحمة الله علیه محل و منطقه ءِ کماش و مردم ءِ دینی و دنیائی رهبر و رهنمائی ات و اے واجه مه تربیت و تعلیم مولانا عبدالعزیز رحمة الله علیه باز زیات موثر ات ، و مولانا و آئی ءِ خانواده مه جهل نادانی ءِ ابر و جمبڈ یک گروگ ءِ ات و مه خرافات و بدعات ءِ، سیاه و تهارین شپان یک روشن و تابناکین ماهی ات ، اِے نور کم کم چه سربازے بُرز و سوچک سریں کوهاں گوست و به بلوچستان ءِ دگه شهر و کلگان رست، بلکه به اِے آسماں لهتے دگے مزں پلیں استار دراهت ، مه سراواں مولانا شهداد رحمة الله علیه و حضرت عارف بالله مولانا سید عبدالعزیز ساداتی و حضرت مولانا عبدالواحد سیدزاده و در قصر قند کتابخانه سیار مولانا دادالرحمن قصر قندی رحمهم الله تعالی په مردم وملت وراج الس ءِ راهشونی ظاهر بوتند ، مولانا عبدالعزیز رحمة الله علیه ءَ دو مزنیں باسک و بازو مه خود سر باز گیر اهت و آ حضرت مولانا تاج محمد مدظلهم العالی و مولانا محمد عمر سربازی رحمة الله علیه تنت .
بلے هر تهارے ءِ رند روشنی ، و رند چه نا امیدی مزنیں امیتے هست ، اِے آپ رندان چه سرمچارین مجاهد مولانا عبدالله سربازی ءِ علمی ، عرفانی ، فقهی چمگ سر گپتگ ءَ تنت و هرجا و هر کجا مردم سیر آپءَ بوتنت .
تحصیلات
حضرت مولانا از زمان کودکی که بهترین وقت انت په علم ءِ شوهاز و یاد گیری علم و دانائی ءِ راه ءَ گپت و مصداق اے شعر قرار گپت.
برو دامن علم گیر اســـتوار /٭/ که علمت رساند به دارالقرار
مولانا په قرآن کریم ءِ وانگ و زانگ به روستاے مچّان پیش ملا عطا محمد سلامی رحمة الله علیه یهت و ملا به اے باهوشین فرزند که چه آئی پیشانیگ زیرکی و دین داری گندگ و زانگ ءَ بوت خاصین توجهے داشت و رندا مسائل زبان عرب و فقه َ چه وتی بزرگواریں پت یاد گپت و چونکه مولانا عبدالله منطقه مفتی و قاضی ات و چه اهمیت و مسائل فقه بخصوص فقه حنفی آگاه و آئے ءِ متخصص ات چنانچه وتی عزیزیں چک و زهگ ءَ هم به اِے گور و پهنات چهر دات و مولانا رحمه الله کتاب « کنزالدقائق» ءَ که فقه ِ حنفی ءِ مزنین کتابے حفظ و یاد کرت و اِے وت شاهد و گواهے په استعداد علم و فقه و قرآن کریم اِے چیزا تعریف و توصیف کنت: «فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» [توبه: ۱۲۲]
و اے بابت ءَ الله ءِ دریں رسول صلی الله علیه وسلم فرمان کنت: «وَمَن یُِرِدُ اللهُ بِه خَیرًا یُفَقّهه فی الدِّینِ» (سنن ترمذی: ۲۵۶۹؛ سنن دارمی: ۲۲۲۷؛ مسند امام احمد: ۲۶۵۴)؛ په کسے که الله تعالی جوانی بلوٹی آئی ءَ دین ءِ فقه ، فهم و زانت عطایَ کنت
و حضرت عبدالله ابن عباس رضی الله تعالی عنه واجه صلی الله علیه وسلم ءِ آپ و ضو ءَ تیار و آمده کرت گڈا حضرت صلی الله علیه وسلم په آئی اے دعاے خیرا کرت: «اللّٰهمَّ فَقِّهْهُ فِی الدِّینِ» (صحیح بخاری: ۱۴۰؛ صحیح مسلم: ۴۵۲۶).
رندا که مولانا چه علوم متوسطه فارغ بوت په رندگیری علوم فوقانی سرباز ءَبقصد و ارادهی هندوستانی یلاگ دات و په اے تلاش و شوهاز مه آ وقت ءِ مزنتریں علمی جاه به نام «مظهر العلوم کهڈه کراچی» داخله گپت و ثبت نامی کرت و مه مختفیں فن و رشته چه ماهرتریں استاد وا جهانی علومی سوب برت و گوں تقوی و پرهیز گاری، مزینں علمی کٹت و دریافت کرت واجهے استعداد خدا داد و آئے شپ و روچے تلاش سبب بوت که هنگت دیما بروت و اے همت بلند و بالا واجه ءَ به هندوستان مرکز علوم حدیث و فقه و فتوا برت و سر کرت و تا مد تے مه مدرسه فتحپوری هندوستان کمر همت ءَ بست و چه آ مدرسهءِ ماهر و متخصصیں استادانی علم و ادبی یاد گپت، بلے مولاناءِ تشنگی واجهءَ به مادر علم، ادب و عرفان و آگهی ءِ چمگ (دارالعلوم دیوبند) سر کرت و مه کمیں وهدے واجه مزنیں بهر و فیضے برت .
چون که حضرت مولاناءِ مزاج فقهی ات به اے خاطر و هما وڑ که گوشنت: «دل به دل راه دارد» و «پاد همادا روت که دلءَ کشیت»، واجه مه مفتی اعظم هند حضرت مولانا کفایت الله رحمة الله علیه ءِ حلقهءِ درسَ نشت و مدرسه امینهی دهلیءِ شاگرد بوت و تا فارغ التحصیلی همدا مانت وبا سینه پر و گرم علم عرفان وآگهی و عمل به اے آیة«وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» [توبه: ۱۲۲]، به وتی ملک و راج برترّت .
تحصیلات تخصصی
حضرت مولانا عبدالعزیز ملازاده رحمة الله علیه رند چه فارغ التحصیلی مه دروس تخصصی و مهارتی به کلاس مفسر قرآن ، عارف وصوفی باکشف و کرامت مجاهد و مبارز حضرت مولانا احمدعلی لاهوری شرکت کرت و تفسیر قرآن کریم چه « الحمد تا والناس » همے وڑ مه شهر راولپنڈی درحلقه درس تفسیر قرآن مولانا غلام الله شرکت کرت قرآنءِ معنی و تفسیر چه اول تا آخر یاد گپت مه علوم قرآنی جوانین مهارت و تخصصی بدست یاورت و رندا تا آخر عمر مه زاهدان و تی مسجد ترجمه و تفسیر قرآن کریمی درس و سبق دات و اے جز برنامه زندگی واجه و مصداق شعر اقبال لاهوری قرار گپت:
گر تو می خواهی مسلمان زیستن /٭/ نیست ممکن جز بقرآن زیستن
کمین زانت کاری بابت واجه ءِ استادان
(۱) حضرت مولانا محمد صادق رحمة الله:
بانی و مدیر مظهر العلوم کهڈه و چه شاگردان حضرت مولانا محمود الحسن دیوبندی ات؛ آوهد «مظهر العلوم» دارالعلوم دیوبند ثانی زانگ ءَ بوت وا جه چه قوم سندی ات و مه اے مدرسه چه هر جا و هرکجا ماهرین مزنین استاد یارت و جمع کرت گڈا اودے شاگردان هم مه میدان دریهتنت چنانچه مولانا عبدالله روابند سعدی بلوچستان و حضرت مولانا محمد عمر سر بازی مظهرے شاگردَ تنت .
(۲) مولانا حسین احمد مدنی:
واجه هم شاگرد خاص مولانا محمود الحسن ملقب به شیخ الهند ات واجه رند چه فارغ التحصیلی به مدینه منوره هجرت کرت و حدود ۱۵ سال مه مسجد رسول درس حدیث دات و چه هر جای دنیا شاگردانے چه واجهای درس حدیث صوب و بهر برت ، پدا بهندوستان یهت ومه درس حدیث حضرت دیوبندی شرکت کرت و اجه مه هندوستان به ضد انگریز (انگلیس) استعمار حرکت وجنڈی و بیرک آزاتی چیست کرت ، سید مدنی گون آئی هست ات ، اے دوئں واجهان دستگیر چنت سال مه جزیره مالٹا (پرتقال) جیل و زندان بوتنت و رند چه آزادی سید مدنی مدرس دارالعلوم دیوبند مدرس و تا آزادی هندوستان گون دولت انگریز مبارزه کرت ، واجه ءِ شجاعت ، سخاوت ، صداقت ، تقوی ، زهد و عبادت بی مٹ و بی درورات و هندوستان ءِِتها مزنترین دسترخوان و سفره مولانا سید حسین احمد مدنی ات. (سیل کن مقدمه کشف الباری از مولانا سلیم الله خان)
(۳) مولانا مفتی کفایت الله صاحب:
رئیس مدرسه امنیه دهلی ، واجه مفتی اعظمِ هند کبیر ات و آئی فتوا نزد اهل علم دارای وزن خاصی ات ، مردم چه هر جا و هر کجا بابت وتی مسائل مراجعتَ کرت و اے وهدی گیش چه ده جلد واجه فتاوی بنام « کفایت المفتی » در دسترس مردم قرار گپتگنت و رند چه مراجعت مولانا شاه ولی الله دهلوی چه مدینه بهندوستان دهلی مرکز علوم قرآن ، حدیث ، فقه و فتوی بوت .
(۴) مولانا احمد علی لاهوری:
مولانا لاهوری شاگرد علامه عبیدالله سندی ات و هندوستان ءِ نندوکیت و بر علیه دولت و استعمار انگیسی بغاوت کرت گڈا واجه اِش به لاهور جلاوطن و تبعید کرت واجه مه کسانین مسجدے درس قرآن شروع کرت کم کم مرجع خلایق بوت حتی شاگردانے چه هندوستان ، افغانستان ایران خود پاکستان یهتنت . متفکر جهان اسلام مولانا ابوالحسن علی ندوی هم چه واجه ء شاگردان قرآنی انت. واجه مه زهد تقوای، استغنا و کشف و کرامت بی مٹ و بی دورات ، رند چه واجهای وفات چه آئی ءِ قبر تاچندین روچ خوشبوئی یهت.
( 5 ) مولانا غلام الله خان:
دارالعلوم دیوبند ءِ فارغ التحصیل و مه تفسیر قرآن شاگرد خاص مولانا حسین علی ات کنار اسلام آباد پایتخت پاکستان مه شهر راولپنڈی مدرسهای جوڑ کرت و قرآن کریمی معنا و تفسیر کرت و اے کلاس هم مرجع خاص عام قرار گپت تا ادا که افرادے مثل مولانا عبدالعزیز رحمة الله علیه آئی ءِ شاگرد بوتنت.
مولانا مزین واعظ ءِ ات و آئی بیانات چه قرآن و مه رد شرک ، بدعات ، سومات و خرافات ات چه واجه ءِ وعظ و تبلیغ بازین مردمے اصلاح و توبه کار بوتنت و اجه سر جلسه وعظ و تبلیغ و بیان توحید مه دبئی وفات کرت.
عرفان و تزکیه:
عرفان و تصوف که مه اصطلاح قرآن و حدیث تزکیه و سلوک گوشگ بیت و اے فن شریف ءِ مرکزی موضوع اصلاح باطن انت و په یک انسان عادی ءِ لازمی انت گڈا په عالم و رهبرے گیشتر ضروری انت که در فکر اصلاح بیماری و نادراهی قلب به بیت په همے خاطر حضرت مولانا مه راه سلوک قدم ایرکرت و چه ماهرین شیوخ طریقت استفاده و فیضی برت و په اے مقصد واجه به افغانستان سفر کرت گوں خلیفه غوث محمد جان بعیت بوت و به ذکر و شغل و مراقبه مرند مشغول بوت .
و به مصداق «جوینده یابنده»، «من جدّ وجد»، «هرکس کِشیت رونت و مُشیت».
واجه ءِ طلب و تلاش آیی ءَ به مرکز عرفان و تصوف لاهور پاکستان در حلقهءِ ذکرِ مفسر قرآن ، انقلابی مبارز ، مجاهد نتُرس ، واعظ و خطیب توانا ، صوفی باکشف و کرامات ، زاهد و عابد ، ذاکر و شاکر حضرت مولانا احمد علی لاهوری رحمة الله علیه برت و سر کرت و تقریبا مولانا په وتی دلی مراد و مقصد رست و رسمًا بدست حق پرست لاهوری مشرف به بیعت بوت و به سرعت منازل سلوکءِ طی کرت .
و رندا واجه حجازے مسافر بوت و مه شهر مکه مکرمه دست بعیتی به حضرت مولانا قاری محمد طیب مدیر دارالعلوم دیوبند دات و مه چهار طریقه چشتی ، نقشبندی ، قادری و سهرودی داخل بوت و هرسئیں واجهان حضرت مولانا ءَ و تی خلفه مجاز بیعت کرت و اے تزکیه و عرفان سبب بوت که واجه اصلاح ، صالح و مصلح ببیت. مصداق شعر قرار گپت:
صوفی نشود صافی تا بر نکشد جامی /٭/ بسیار سفر باید تا پخته شود خامی
ءُ:
مولوی هرگز نشد مولای روم /٭/ تا غلام شمـــس تبریزی نکرد
تدریس مولانا کنار حرم مکه مکرمه:
واجه مه سال ۱۳۲۸ هـ ق به زیارت مکه مکرمه حاضر بوت و جاذبه فضای روحانی و معنوی مکه مکرمه مانع بوت که مولانا به وطن بر بتریت گڈا واجه به مدرسه صولیته مکه مکرمه رفت به بهانه ایشی که اودا بمانیت برای درس ونتِن درخواستی پیش کرت اودے واجهان رند چه آئی ءِ امتحان ورودی پیش نهادش دات که بجای طلبه واجه استاد و مدرس به بیت مولانا هم په اے کار موافقت کرت و مدرسه صولتیهءِ مدرس بوت.
مدرسه صولتیهءِ موسس و بانی حضرت علامه رحمت الله کَیرانوی انت و اے واجه با حاجی امداد الله مهاجر مدنی و حافظ محمد ضامن مه هندوستان گون انگریز مسحانه جهاد کرت رند چه شهادت حافظ محمد ضامن و شکست مجاهدین به مکه مکرمهای هجرت کرت و مه اے وهد انگریز مزنین ، عیسایی ملا و پادری تبشیری بضد اسلام مه هندوستان تالان کرت گڈا مولانا کتاب « اظهارالحق» ءَ نبِشت و پادریانے شکوک شبهاتَ جواب دات بلکه مسیحیتءِ سرینَ پروشیت و مزنین احسانی به علمای عرب و عجم کرت و چونکه اے مدرسه بکمک یک مسلمانین جنینئے بنام صولت النسا جوڑ بوت آئیءِ نام صولتیه ایر کنگ بوت .
چونکه واجه عبادتگزاریت گڈا الله تعالی مه فضای حرم مکه بجز چه ذکر ، تلاوت ، نماز وتهجد چه مزنین عبادت درس و تدریس بهرمند کرت .
خدمات علمی و اجتماعی مه سرباز:
واجه مه وتی میتگ په مردمے خدمت هروهد تیار ات آیانی اختلافاتی قضاوت و په جوانین و زبرین کاران راهنمائی ءَ کرتنت و مردم چه دور په واجهے زیارت و ملاقات ءَ و شریعتءَ یهتنت و اجه آیانَ په جوانی مهانوازی کرت و آهانے سواری و ساهدارانے کاه و علفءِ انظامَ کرت .
مدرسه دینی ءِ بنگیج:
واجه یک اساسے فکرے کرت و آئی بنگیج یک علمی جاگاه مدرسه دینی ات و په اے منظور در سال ۱۳۳۰ شمسی مطابق با ۱۳۷۱ قمری مه روستای دپکور یک دینی مدرسهءِ جوڑ کرت رندا واجهے دوستان آئی ءِ نام مدرسه عزیزیه ایر کرت و رندا که واجه زهدان شت گڈا مولانا تاج محمد آئی ءَ به انزا یارت و تامروچی په مسلمانانے چک زهگان تعلیم و تربیت ءِ خدمت کنت و بازین مولویءِ چه مدرسه فارغ التصیل بوتگ و درخدمت راهنمائی مردم انت و امید وارین که تا روچ قیامت په مولانا صدقه جاریءِ ببیت – ان شاء الله تعالی -.
واجه مه زاهدان:
الله تعالی په واجه خیرے ارادهءَ کرتگ و چه آئی مزنین کارے گرگی ات گڈا چه سرباز مزن ترین مدانئے لازم ات ، الله تعالی سامان اهتن به زاهدانءَ آماده و تیار کرت چیا که واجهءَ دیما سجئین اهلسنت ایرانے رهبری کنگی ات .
واجهای پند وعظ به وسیله رادیو مه پهکین بلوچستان بلکه ایران و ڈنّا رست و ملانا بعنوان مزنترین عالم زانگ بوت و مه زاهدان ، غریب، مسکین ، بیو س ، مسافران امیت و جاه پناهے گیر اهت .
واجهءِ دریا دلی ، سخاوت ، مهمانوازی ، خدمت په بزگ و بیچارگ بی مٹ و بی مثال ات و اے اوصاف واجه ءِ فطرت بوتگ ات و مه آئے هڈ ، گوشت، پوست ،رگ وریشگ قرار گپتگت .
مولانا جامع صفات:
واجه عالمی ات که چه باریکان فقه و فتوا سری درءِ بُرت و فقه فی الدین آئیءَ گیر آهتگت ، واجه مه عرفان ، تصوف و تزکیه مزنین مصلحی ات ، ویک موفقین معلم و مدرس ات که در ادبیات زبان عربی مه صرف نحو کامل مهارتی داشت ، مه سخاوت و نان دیگ خاتم زمان ات ، دلجوئی و اشکشوئی یتم و چوریانَ بلد ات ، مه حکمت ، مصلحت ، فهم و دانش سعدی دورانت ،په مصالحت میان مردم بی نهایت فکر مند ات و اے بابت چه هیچ زحمتی دریغ ءَ نکرت ،برای سرنگونی پروکش کرتن فتنه بهر قیمت آماده ات و…
خدا رحمت کند این عاشقان پاک طینت را
بنگیج دارالعلوم مکی زاهدان:
واجه درسال ۱۳۴۹ هـ مدرسه دینی حوزه علمیه دارالعلوم و مسجد مکی بنگیج کرت و اے دوئین موسسه په مولانا دو مزنین یاد گار و صدقه جاری بوتنت و اجه ءِاخلاص نهال خوب به بر ثمر رست و هزاران خاص و عام روزانه استفاده کننت.
دارالعلوم ءِ دارالافتا شپ وروچ با مفتیان ماهر و خدا ترس آماده جواب مسائل دینی مراجعین انت.
دارالعلوم ءِ کتابخانه در خدمت علما ، دانشمندان و محقیقین با هزاران نسخه بهترین کتاب هستنت.
دارالعلوم ءِ مجله ندای اسلام گون وتی تحقیقی مقالات چه ایران ءِ و شترین مجله یان انت و هزاران نفر در کل ایران و خارج استفاده ءَ کنت.
دارالعلوم ءِ وب سایت ۲۴ ساعت درخدمت بازدید کندگان انت و حد اقل روزانه نزیدیک به هزار بازدیدکنوک و چاورک داریت.
دارالعلوم ءِ قسمت دانشجوئی په حدود ۲۰۰ نفر دانشجو (اسٹوڈنٹ) خوابگاه (هاسٹل) آماده کنت.
و اے سجئین خدمات دینی لحظه به لحظه در اعمال نامه حضرت واجه ثبت بنت چیا که صدقه جارینیت.
اے بابتءِ چند خاطره:
چه کسانی واجهءِ نام توارا چوش اشکت ءَ که آئی مئی مزنیترین عالم دین انت ، رندا واجهون مه کراچی زیارت کرت.
رندا حضرتے زیارت مه سالن اجتماعات مدرسه دارالعلوم مکی که طلبانی نصیحت کرت دیستون و واجهای وعظے محور اتباع سنت ات.
پدا په جلسه شورای هماهنگی مدارس زاهدان شتان و مه منزل مولانا عبدالحمید کنار مسجد مدنی واجه تشریف یارت و ملاقات بوت، بلے واجه باز ضعیف ات ، اِدان یک قاری صاحبے چه کوئٹه یتگ ات ، مولانا دیم گور قاری کرت گوشتی : اشکتگون که اودے حافظ طالبانَ جنت و کُلهئی کرت که مدیر چه پهنات من سلام کن و بگوشی که مهلیت که استاد طالبانَ بجنت و مه ای دیوان حضرت شیخ الحدیث مولانا محمد یوسف حسین پور و مولانا ابراهیم دامنی گونَتنت . چه اودا در حالی که دو نفر واجهی دو پهناتا گپت بوسلیه ماشین عید گاه قدیم ، مسجد جامع عزیزی قدیم و مدرسه دارالعلوم مکی شتین در مسجد جامع واجه فرمان کرت:
سفر حج شتون مولانا قاری طیب رحمة الله علیه ءَ گون لهتے دگه سوغات و ٹیکی و یک جاه نمازے هدیه کرت گڈا واجه گوشت:
عبدالعزیز تو مزنیں چالاکی ءِ چوشین چیزَ دیے که همودا که مردم نماز بکنت ترا خیال بکپیت.
مه باغچه مدرسه نشتگءَتین واجه کنار یک هنارے، گون بالشتی تکه داتگ ات گڈا یکے مولوی حافظ محمد اسلام ءَ توار کرت، واجه فرمان کرت که دوشی حافظ (شیرازی) منا باز گراوانیتءَ گڈا اے شعر ونت و گریتی.
میـــــان قــعر دریا تختــه بنـــدم کـــردهای /٭/ باز می گوئی که دامن ترمکن هشیار باش
ورندا چه محیط ءِ خرابی و فتنیان زمان گله گواهی کرت.
گڈا من گوشت اےهم نعمتے که شمارا احساس و درد بر و اگر نه بازینءِ بی حس و بی غم انت و علامه اقبال لاهوری ءِ اے شعرون ونت:
واے ناکامـــی متاع کاروان جـــــاتا رهــا /٭/ کاراوان کےدل سے احساس زاں جاتارها
کمّے واجهءَ تسلی بوت.
مولانا عبدالقادر سربازی گوشت: مکه مکرمه گون واجه همراتان ،استاندار مکه واجهءَ بڈے زر دات مولانا رحمة الله علیه سجّئین زرّان کتاب کرت و په عالمانی بهر کرتنت.
یک صبحانهای ایرانشهر مولانا قمر الدین ءِ مهمان بوتان واجه فرمان کرت: په فقیه و مجاهد بلوچستان حضرت علامه مولانا شهدادءَ اجتماعی و سیاسی مشکل پیش یتگت گڈا مولانا عبدالعزیز منا په حل اے مسئله سراوان دیم دات و من رفتان.
مولانا یارمحمد ریگی مه دارالافتا زاهدان گوشت: مولانا محمد عیسی موحد رحمة الله علیه مه سوران درحکومت پهلوی گون مشکل دولتی روبرویت گڈا مولانا عبدالعزیز رحمة علیه په اے مشکلے بابت منا به سوران رهادگ کرت.
وفات:
واجه رند چه یک دل ءِ بیماری و نادراهی و اے دنیای فانی ءَ وداع گوشت و بامداد روچ چهار شنبه مورخه ۲۱/۵/۱۳۶۶ برابر با ۱۶ ذوالحجه ۱۴۰۷ هـ.ق. به مالک حقیقی رفت و رست؛ إنا لله و إنا الیه راجعون.
• عبدالواحد قلندرزهی
سرچمّگ: سنت آنلاین
چمشانک