شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید ماں زاهدان ءِ جمعه نماز ءِ دیوان ءَ (۲۸ بهمن ۱۴۰۱/ 17 فبروری 2023)، گۆں اشاره به مردماں ءُ حکومت ءِ میانجین ءِ جێڑه ءَ، الس ءِ لۆٹانی دلگۆش کنگ ءَ را گهترێن تۆجیل په اے مشکل ءَ زانت.
🔹بیت‌المال امانت ءِ به حکومتانی دست ءَ
شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید گۆں اشاره به واجه رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وسلّم ءِ حدیث ءَ که درائێنتگ: اگاں په کارانی بهر کنگ ءَ وس ءُ کاربلدی چارگ مه بیت ءُ بس رهوت دلگۆش بیت، گڑا قیامت برجم دارگ بیت. بیت‌المال هم دنیا ءِ حکومتانی دست ءَ امانتے. مردمانی زر ءُ رازاں هرکسے دست ءَ بےانت، امانت انت. امانت باز پراهێن بزانتے دار ایت، بلێن شه آیی ٹوهێن بزانتاں که واجه رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وسلّم ءَ درشان کرتگ پُست ءُ کاران بوتگ انت. مردمانی کاران که حکومتانی دست ءَ انت باید وسی ءُ کاربلدێن مردمان دیگ بےانت، نه سیاد ءُ کسے که رهوتے دار ایت.
🔹«مولدسازی» ءَ مردمانَ پرێشان کرتگ/ اے اموال سرکاری نه انت، بیت‌المال انت
زاهدان ءِ آدێنگ ءِ امام ءَ مولدسازی ءِ باروا (آ اموال، ماڑی ءُ چیزاں که کارمرز نه بنت یا بازێن سوتے نه دار انت) درشان کرت: یک چیزے که مرۆچی مردمانَ پرێشان کرتگ همے رهبند انت که آ سرکاری اموالانَ که چوناهی ءَ سرکاری نه انت بلکه بیت‌المال انت، یک هپت نپری ئێں رمبے آوانَ بها کنت ءُ نوکێن سال ءِ بودجه ءِ کمیانَ پوره کنت.
واجه ءَ گوشت: مردمانی گڑتی اێش انت که اے چیزاں بیت‌المال ءُ ملک ءِ هنتکان انت. مردماں بدێن یاتے شه اے رهبند ءَ دار انت که یک برے همے رهبند سبب بوت تاں بازێن مزنێن کارگسے په همے نیمون ءَ بها کنگ بےانت، گڑا هم سرکاری مردماں گۆں وتی نفوذ ءَ آوانَ په ارزانێن نهرے گپت. اے چیز په مردم ءُ ملک ءَ نقصان دار ایت. نون هم همے گڑتی هست که لهتے اے چیزانَ گۆں کمێن نهرے گر انت. مئے سۆگه همێش انت که بودجه ءِ کمی ءَ شه دگه راهاں چۆ تێل ءُ گێسے بها کنگ ءَ پوره کن ات.
🔹هچ حاکمے شه الله ءِ نێمگ ءَ گچێن نه بوتگ/ حاکم ءَ بائد مردم گچێن کن انت
زاهدان ءِ آدێنگ ءِ امام ءَ گوشت مئے فهم شه اسلام ءَ گۆں انقلاب ءِ بن‌هشت اێرکنۆکے فهم ءَ شه دین ءَ فرق کنت. مئے فهم شه دین ءَ هما مهتر علی ءِ عدالت انت. مئے باور امانتداری ءُ راستی انت، هما امانتداری ءُ راستی ءِ که مهتر علی داشتگ. ماں اے دیدانک ءَ عدالت ءُ آزاتی باز هژدری انت، ماں اے دیدانک ءَ حاکمے نگد کنگ آزات انت. مهتر علی گوشتگ منا هما شورا ءَ گچێن کرتگ که آدگه خلفای راشدینانَ گچێن اش کرت ات. ماں اے دیدانک ءَ هچ حاکمے شه الله ءِ نێمگ ءَ گچێن نه بوتگ.
واجه ءَ همےرنگ گوشت که ماں مئے دیدانک ءَ ابید شه قصاص ءَ پاهو ءُ زۆرێن استه گرگ نێست. وانگ په جنێن ءُ مردێنان برابر انت. قرآن ءُ حدیث ءَ جنێن ءُ مردێنانَ برابر امر کرتگ. ماں اے دیدانک ءَ تیوگێن راج ءُ مذهب ءُ انساناں برابرێن حق دار انت، بندری چیز انسانیت انت.
🔹درروگے راه شه جێڑه ءَ اۆٹ‌کاری انت
زاهدان ءِ آدێنگ ءِ امام ءَ گوشت: هچ کس نبائد وتی دیدانک ءَ په زۆر دگرانَ منّێن ایت، بلکه سێل کن اێں گێشتری مردم چه حکومتے را لۆٹ انت، گڑا هما زورگ بیت تاں جێڑه گێشءُگیوار بیت. گهترێن راه هم په درروگ شه اے مشکل ءَ اۆٹ‌کاری انت نه بندیگ کنگ ءُ لٹءُشاپ.
🔹طالباں زان انت که ما آوانَ نگد کن اێں/ وانگ ءَ په جنێنان آزات کن ات
مولانا عبدالحمید اۆگانستان ءِ طالبانی باروا گوشت: په اۆگانستان ءِ مردماں سۆگه ءِ دار آں که ما آوانی جهاد ءَ گۆں ملگراں پرێشا حق زانت که هچ ملکے، چه مسلمانے بیت یا نامسلمانے، نه توانت دگه ملکے ءِ سر ءَ بێڑ کنت. مئے پله‌مرزی مادی نه بوتگ، بلکه معنوی بوتگ. ما پراوان دعا کرتگ ءُ وهدےکه سۆبێن بوت انت ما باز وشال بوتێن.
مرۆچی که طالبان سۆبێن بوتگ انت ما پراوان هم دعا کن اێں ءُ هم آوان نگد ءُ سۆگه کن اێں، ما آوانی خێر ءَ لۆٹ اێں. من زان آں که طالبانَ لۆٹ انت که جنێنان درس بوان انت، بلێن چار انت که کدێن جاور برابرَ بیت. بلێن من گوش آں که زانت ءِ کٹگ ءِ دێم ءَ یک دمے هم مه گر ات، اگاں مفاسدے هست هما مفاسدانی دێم گرگ بیت نه وانگے.
🔹آ که لۆٹ انت شریعت اجرا بیت گڑا شه سیاسی راهاں اے کار ءَ کن انت
مولانا عبدالحمید دێمتر ءَ گوشت: لهتێن ٹولی ماں بازێن اسلامی ءُ غیراسلامی ملکاں په «جهاد» ءِ نام ءَ جنگ کن انت ءُ انتحاری کن انت که مولءُمرادش شریعت ءِ اجرا انت. ما نه زان اێں که چۆنێناں اے ٹولیانَ فتوا داتگ، بلێن ما هچبر په اے کار ءَ سۆگه نه کن اێں ءُ په آوانی آسرات ءَ که شه هردو نێمگ ءَ کشگ بےانت، ترس اێں.
واجه ءَ گوشت: منی سۆگه پرے ٹۆلیاں اێش انت که اگاں لۆٹ انت شریعت اجرا بیت گڑا شه سیاسی راهاں اے کار ءَ کن انت، اگه مردماں اے چیز ءَ را منّ ات گڑا همے کار ءَ کن انت، بلێن اگه مردمان نه منّ ات، په زهم ءِ زۆر ءَ نه بیت که مردمانی سر ءَ حکومت کن ات.
چمشانک