شخصی از امام حسن بصری رحمة‌الله‌علیه می‌پرسد: حقیقت انسان چیست؟
پاسخ می‌دهد: انسان قالب چند روز است که با گذشت یک روز از آن در واقع از خود او چیزی کاسته می‌شود؛ از این جهت، زندگی انسان معلوم و محدود است، فرصتی که در اختیار انسان است، به واقع سرمایه‌ی اصلی انسان است که نباید عمرش را در آن بیهوده تلف کند بلکه همیشه فرصت‌ها را غنیمت بشمارد و با کارهای نیک و خجسته اوقاتش را سپری بکند.
پاره‌ای از ویژگی‌های وقت انسان
۱. وقت آدمی مانند زوزه‌ی باد، شتابان پایان می‌یابد و روزی فرا خواهد رسید که انسان از این دنیا رخت سفربرمی‌بندد و کوس رحلت می‌زند. خداوند دراین خصوص می‌فرماید: “وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَنْ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنَ النَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ؛ و روزی که آنان را گرد آورد گویی جز به اندازه‌ی ساعتی از روز درنگ نکرده‌اند، با هم اظهار آشنایی می‌کنند.”
۲. هنگامی که وقت از دست انسان برود دوباره نه برمی‌گردد و نه بدل می‌شود.
سعدی رحمة‌الله علیه می‌گوید:
هر دم از عمر می‌رود نفَسی / چون نگه می‌کنم نمانده بسی
ای که پنجاه رفت و در خوابی / مگر این پنج روزه دریابی
خِجل آن کس که رفت و کار نساخت / کوس رحلت زدند و بار نساخت
هر که آمد عمارتی نو ساخت / رفت و منزل به دیگری پرداخت
وآن دگر پخت همچنین هوسی / واین عمارت به سر نبُرد کسی
… عمر برف است و آفتابِ تموز / اندکی ماند و خواجه غَرّه هنوز
[سعدی، کلّیات سعدی: ۱۳۸۹]
هر روز که خورشید بالا می‌زند در واقع با خودش اینگونه سخن می‌گوید: ای انسان! من روز جدیدی هستم و بر آن در روز قیامت، جلوی تمام انسان‌ها و پروردگار عالمیان گواهی می‌دهم؛ از این‌رو از کارهای نیک و مبارک این روز غافل نباشید و دیگر تا روز قیامت من را نخواهید یافت!
پرده‌ای از گفت‌و‌گوی وقت‌ناشناسان در روز قیامت
دنیا هرچند به نظر ما طولانی باشد؛ اما در برابر سرای جاوید آخرت هیچ انگاشته می‌شود. به زودی انسان روز قیامت یک‌بار دیگر ارزش وقت را می‌داند. هنگامی که انسان بمیرد و رهسپار آخرت بشود و ببیند که به پرهیزگاران پاداش نیک و مژده‌ی بهشت داده می‌شود و به مجرمان و آدم‌های شکست‌خورده جزای بد داده می‌شود و فرشتگان دم‌به‌دم آنان را به جهنّم سوق می‌دهند، آنجا جهنمیان آرزو می‌کنند خدایا ما را دوباره به دنیا بازگردان تا کارهای خوب انجام بدهیم و به بهشت هدایت بشویم، خداوند درباره‌ی آنان می‌فرماید: “وَهُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ؛ و آنان در آنجا فریاد می‌آورند، پروردگارا ما را بیرون بیاور تا غیر از آنچه می‌کردیم کار شایسته کنیم.”
به آنان پاسخ داده می‌شود: “أَوَلَمْ نُعَمِّرْكُمْ مَا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَنْ تَذَكَّرَ وَجَاءَكُمُ النَّذِيرُ؛ مگر شما را عمر دراز ندادیم که هرکس باید در آن عبرت گیرد، عبرت می‌گرفت و [آیا] برای شما هشداردهنده نیامد؟”
حاصل کلام اینکه به خود و دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم ارزش قایل باشیم تا تمام موجودات و خدای تبارک و تعالی به ما درود بگویند و بیش از هر چیزی اوقات و فرصت‌ها را با بندگی پروردگار و یاد آخرت و گوش به فرمان دادن قرآن و سنت مطهّر پیامبر عالی‌قدر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم بگذرانیم.
به یاد داشته باشیم که با اهتمام اوقات یقینا در دنیا و آخرت سرفراز و موفّق خواهیم بود.
دیدگاههای کاربران