یکی از حقوق فرزندان بر والدین انتخاب نام درست برای آنان است. از آموزههای دینی، روایات و احادیث نیز چنین معلوم میشود که والدین در انتخاب نام برای فرزندانشان باید دقت داشته باشند. والدین در انتخاب نام برای فرزندان آزاد هستند بهشرطیکه آن نام اهانتآمیز و یا تحقیرآمیز نباشد.
معمولا در جوامع اسلامی والدین مسلمان علاقه دارند تا اسامی اسلامی و نامهای بزرگان دینی خود را برای فرزندانشان برگزینند. یکی از اسامی معروف و مورد پسند مسلمانان اهلسنت نام زیبای حضرت عمر فاروق رضیاللهعنه است؛ مسلمانان ایمان و اسلام خودشان را بهخصوص در ایران مرهون جهاد و تلاشهای این بزرگمرد اسلام و جانشین خلیفه اول میدانند. اکنون هم بسیاری از سالخوردگان و کهنسالان اهلسنت بهاین نام زیبا مسمّی هستند.
اما آنچه مایه تأسف و تعجب است برخورد سلیقه ای و فراقانونی برخی از دوائر ثبتی است که با شنیدن نام «عمر» دچار شک شده و از ثبت آن خودداری میکنند و والدین را مجبور به انتخاب نامی دیگر میکنند. این برخورد فراقانونی با بسیاری از شهروندان سنیمذهب، و اخیرا برای یکی از شهروندان زاهدانی، صورت گرفته و میگیرد. سؤال اینجاست این اقدام و برخورد برخی دفاتر ثبت احوال، بهخصوص در زاهدان، بر چه اساسی صورت میگیرد؟
بدیهی است طبق قانونی اساسی و مصوبات قانونی اداره ثبت احوال افراد در انتخاب نام برای فرزندانشان آزاد هستند. پایگاه اطلاعرسانی اداره ثبت احوال نیز این نام (عُمَر) را در لیست نامهای تائید شده خود قرار داده است.
بنابراین اعمال سلیقه برخی کارمندان اداره ثبت احوال را باید از زاویهای دیگر دید و تحلیل کرد. اما جدای از قانونی یا فراقانونی بودن حساسیت برخی دفاتر ثبتی، از مسئولین مربوطه میتوان پرسید انتخاب نام «عُمَر» برای فرزندان اهلسنت چه ضرری متوجه دیگران میکند و با این امر چه حقی از دیگران سلب میشود؟ چرا مسلمانان سنی مذهب نباید در انتخاب نام فرزندانشان آزاد باشند؟ انتخاب نام دلخواه برای فرزندان در چارچوب مقررات از حقوق ابتدایی و مسلمۀ هر ایرانی است. این در حالیست که ادارات ثبت احوال با نامهای باستانی غیرایرانی و غیرفارسی و چه بسا با ریشههای بودائی و عبری مانند یسنا، اوستا و غیره مشکلی ندارند.
بدیهی است اعمال چنین سلیقهای جز ازدیاد کینه و ایجاد تنفر در میان مسلمانان شیعه و سنی و انزجار مردم از دوائر ثبتی مانند اداره ثبت احوال نتیجۀ دیگری نخواهد داشت. چنین کارهایی بههیچ وجه موجب کاهش محبت حضرت عمر از دل پیروان و محبانش نخواهد گردید و چهرۀ ماندگار و محبوب ایشان روز به روز روشنتر و محبوبتر خواهد شد.
در روایات اهلسنت از طرُق مختلف این حدیث نقل شده است که عمر- رضی الله عنه- از راهی عبور نمیکند مگر اینکه شیطان از آن راه میگریزد و هنگام بلند شدن صدای مؤذن، با بانگ اذان نیز شیطان لرزه براندام میشود در حالی که کنترل خودش را از دست میدهد، فرار میکند. خلیفۀ دوم مسلمانان خدمات ارزنده و شایستهای برای امت مسلمان انجام داده است. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم فرمودهاند اگر بعد از من پیامبری میبود، او حتما عمر بود. بنابراین محبت مسلمانان با این شخصیت قابل درک است. شاید خیلی از والدین با استناد به چنین روایاتی و اثری که اسم بر مسمی دارد به این باور رسیدهاند که نام حضرت عمر روی فرزندانشان اثرات معنوی و تربیتی دارد و باعث گریز و خشم شیطان میشود. چنانکه به انتخاب این نام فرخنده برای فرزندانشان مبادرت میورزند.
حساسیت برخی از کارمندان ادارات ثبت احوال واقعا شگفتانگیز است. این پدیده موجب شده تا مردم گمان ببرند چنین اقداماتی ریشه در بغض و عداوت نسبت به این خلیفه راشد دارد، چنانکه برخی از این نام زیبا گریزان هستند. امیدواریم مسئولین اداره ثبت احوال در این اعمال سلیقه کارمندانشان تجدیدنظر کنند تا والدین سنیمذهب مجبور به انصراف از گذاشتن نام عمر و دیگر اسامی بزرگان خود بر فرزندانشان نشوند.
چند سال قبل در خواف وقتی یک نفر می خواست شناسنامه فرزند خود را به نام مصعب بگیرد مسئولین گفتند این نام در کتاب نام اداره ثبت احوال وجود ندارد و به این نام شناسنامه داده نمی شود. پدر نوزاد بعد از کمی فکر می گوید پس به نام عمر شناسنامه را بنویسند. آن وقت رئیس ثبت می گوید اشکالی ندارد و به همان نام مصعب شناسنامه می دهد.
این نشان دهنده این است که بعداز هزارو چهارصد سال شیطان و همدستانش هنوز از نام عمر فاروق (رض) وحشت دارند و خواهند داشت
درسته