جلگۀ سنّی‌خانه (مناطق سنّی‌نشین اطراف بیرجندِ امروز) منطقۀ وسیعی از اطراف بیرجند را شامل می‌شود. خود بیرجند هم سنّی‌نشین بوده است، اما روستای “بُجد” كه در حاشیۀ جادۀ بیرجند به سمت زاهدان واقع است، یکی از مشهورترین روستاهای این بخش با تاریخی کهن است. گفته می‌شود كه با فتح قسمتی از خراسان در زمان خلیفۀ سوم، حضرت عثمان رضی‌الله‌عنه، مردم بجد با آغوش باز اسلام را پذیرفتند. پس از آن سه تن از یاران پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وسلّم كه گفته می‌شود مدفن آنها در این روستا قرار دارد، در بجد مستقر شدند و آن را مركز فعالیت‌های خود قرار دادند. بر همین اساس این روستا به “بُجد شریف” معروف است.
حُسامی؛ واعظ و مورخ قرن نهم هجری در كتاب “مزارنامه” در این‌باره نوشته است: «در قریۀ بجد مزاری است كه به مزار صحابه اشتهار دارد.» اهالی بجد هم دربارۀ این آرامگاه همین اعتقاد را دارند و کسانی را که آنجا آرمیده‌اند، از یاران پیامبر اكرم صلّی‌الله‌علیه‌وسلّم می‌دانند و آرامگاه‌شان را مورد احترام ویژه‌ای قرار می‌دهند.
گورستان بجد مدفن بسیاری از شهیدان، دانشمندان، قاریان، و كاتبان كلام الهی است كه یكی از برجسته‌ترین شهدای مدفون در این مكان سلطان زید[بن‌ابراهیم‌بن‌موسی‌بن‌جعفر] است كه نسبت ایشان به خلیفۀ اول؛ حضرت صدیق اكبر رضی‌الله‌عنه، مشهور است.
همچنین در خراسان جنوبی مناطق سنّی‌نشین فراوان دیگری با قدمت تاریخی بسیار وجود دارند. در قرن چهارم هجری در “هندوالان” مسجدی ساخته می‌شود كه تاكنون مردم در آن نماز می‌خوانند. سپس در زمان غزنویان دو مسجد دیگر در جنب آن ساخته می‌شود و به مسجد افزوده می‌شود.
مركز جلگۀ سنّی‌خانه «طبس مسینا» است كه در گذشته به «طبس عناب» یا «طبس ملّامسینان» یا «طبس ملّامینا» شهرت داشته است. آرامگاه عمادالملةوالدین محمود البجدی در قبرستان قدیم طبس است. ایشان از مشایخ و اولیای بنام بجد بوده است.
در شهر طبس مسینا واقعات فراوانی ازجمله جنگ با تركمن‌های مهاجم رخ داده كه قلم از شرح آن “داهیه دهیاء”؛ یعنی بلای بزرگ عاجز و لسان از تقریر آن لال و كال است. قلعۀ طبس یكی از آثار تاریخی و ماندگار استان خراسان جنوبی و كشور محسوب می‌شود. در اطراف این قلعه خندق‌های بسیار گودی حفاری شده است که آن زمان هنگام هجوم دشمن آنها را پر از آب می‌کردهاند و روی آنها را با کاه می‌پوشانده‌اند. دشمنان وقتی به قلعه حمله می‌كرده‌اند در آنها می‌افتاده‌اند و غرق میشدهاند. براساس روایات تاریخی این قلعه در زمان حضرت عثمان غنی رضی‌الله‌عنه و به‌دست حضرت عبدلله‌بن‌عامربن‌كُریز فتح شده است.
[اقتباس از گفت‌وگوی مجلۀ “ندای اسلام” با مولانا محمدحسن برفی رحمه‌الله/ شمارۀ پیاپی 67-68]
دیدگاههای کاربران