سنیآنلاین| لباس‌های کردی به تن دارد و همچون علمای کردستان خوش‌لباس است. شمرده حرف می‌زند و جملاتش حاوی نکته‌هاست. در دارالعلوم زاهدان نام او با نشریه‌ی داخلی «پیوند اندیشه‌ها» پیوند خورده است که در اواخر دهه هفتاد در میان مدارس دینی سیستان‌وبلوچستان محبوب طلاب و استادان بوده است. «ماموستا ایوب گنجی» از سال 84 آرزو داشته به زاهدان بیاید، اما بنابر مشکلاتی موفق نشده است. می‌گوید خیلی دعا کرده تا در جلسه‌ی «دیدار دانش‌آموختگان و فیض‌یافتگان دارالعلوم زاهدان با اساتید» توفیق حضور داشته باشد. او که پس از 12 سال موفق شده به دیدار اساتیدش بیاید، دیدار دانش‌آموختگان را با اساتید برای قشر علما از همایش سالانه دانش‌آموختگی دارالعلوم زاهدان به مراتب مهم‌تر می‌داند. با تأکید فراوان رمز موفقیت چشمگیر دارالعلوم زاهدان را «اخلاص بانیان آن»، «دلسوزی و خیرخواهی‌شان برای غیر بلوچستان»، «وحدت علما بین خودشان» و «به‌روز بودن دارالعلوم» می‌داند.
ماموستا ایوب گنجی که نامی آشنا برای اهل‌قلم است و آثار گران‌سنگی در زمینه صحابه‌شناسی دارد، در سومین دیدار سراسری دانش‌آموختگان دارالعلوم زاهدان شرکت کرده است. از فرصت استفاده کردیم و با ایشان به گفت‌وگو نشستیم. متن این گفت‌وگو به خوانندگان عزیز «سنیآنلاین» تقدیم می‌گردد:
*مهم‌ترین رسالت علما را در عصر حاضر چه می‌دانید؟
**وقتی ما تاریخ را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم بحران‌هایی که در ادوار مختلف جامعه با آن دچار بوده، ناجیان اصلی انبیا علیهم‌السلام بوده‌اند، با همان نسخه‌ای که الله‌تعالی به آنان داده بود. پس از انبیا، این کار بزرگ به وارثان آنان واگذار شده است. حدیث ترمذی است «إن العلماء ورثة الأنبیاء»؛ میراث‌بران پیامبران، علمای حقیقی هستند با ویژگی‌های خاصی که بزرگان ما نقل کرده‌اند؛ یعنی اهل «علم»، «عمل»، «اخلاص»، «تقوا»، «استغنا» و «توکل» باشند. از مهم‌ترین خصایص آنان و رسالتی که در این عصر باید به آن مزین باشند «خیرخواهی و دلسوزی عمومی» است. اگر فکر ما مثل انبیا باشد، صددرصد در جامعه تأثیرگذار می‌شویم.
*علما چگونه میتوانند در اتحاد امت نقش ایفا کنند؟
**زمانی که در درون خود صلح ایجاد کنند. یکی از بزرگان می‌فرماید: افرادی که با درون خود جنگ دارند و در درون خود صلح ایجاد نکرده‌اند، اینها کی میتوانند حامل صلح جهانی باشند؟ پس زمانی علما میتوانند درمیان امت اتحاد بیاورند که اول خودشان را اصلاح کنند.
*دیدگاه جنابعالی پیرامون استقلال شخصیت‌ها و مراکز علمی و عبادی مانند مدارس و مساجد از حکومت‌ها و نهادهای حکومتی چیست؟
**بنده همیشه تأکید دارم، عالمی که می‌خواهد نقش انبیا را ایفا کند، نباید به حکومت‌ها و ثروتمندان و احزاب و امثال آنها وابستگی داشته باشد. وابستگی‌ها باعث می‌شود ما بسیاری از واقعیت‌ها را نادیده بگیریم و خیلی از باطل‌ها را لباس حق بپوشانیم؛ «الإنسان عبد الإحسان».
ما باید شخصیت مستقلی داشته باشیم تا بتوانیم در وقتش تذکر بدهیم و خیرخواه باشیم. بسیاری از علمای حوزوی شیعه در کشور ما نیز بر استقلال مراکز علمی- مذهبی از نهادهای حکومتی اصرار دارند.
*چه راهکارهایی برای ترویج تفکر و رویکرد اعتدالی حضرت مولانا عبدالعزیز و مولانا عبدالحمید پیشنهاد می‌کنید؟
**زندگانی مولانا عبدالعزیز رحمه‌الله و شخصیت مولانا عبدالحمید حفظه‌الله باید به‌عنوان یک نمونه عملی جلوی چشم ما باشد که این بزرگان چگونه با حکومت‌ها، عموم مردم، قشر علما و… تعامل داشته‌اند. تفکر این بزرگان باید فراگیر بشود. بنده تجربه کرده‌ام که امروزه پیش گرفتن رویکردی غیر از این رویکرد و تفکر در جامعه ایران و جاهای دیگر منجر به شکست می‌شود. باید عملی پیدا کنیم و انجام دهیم که هرکدام‌مان یک مولانا عبدالحمید بشویم.
*دارالعلوم زاهدان در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی و اجتماعی دستاوردهای چشمگیری داشته است؛ حضرت‌عالی به عنوان فیض‌یافته‌ی این مرکز علمی و صاحب تجارب فراوان، رمز این موفقیت را در چه می‌دانید؟
** خلاصه عرض کنم: 1. اخلاص بانیان دارالعلوم؛ 2. دلسوزی و خیرخواهی‌شان برای سایر مناطق غیر بلوچستان؛ 3. وحدت علما بین خودشان؛ 4. به‌روز بودن دارالعلوم زاهدان.
*سومین دیدار سراسری دانش‌آموختگان دارالعلوم زاهدان را با اساتید و مربیان چگونه یافتید؟
**به نظر بنده این جلسه برای قشر علما از همایش سالانه دانش‌آموختگی هم مهم‌تر است، چراکه فکر ما مثل یک راننده ماشین است که با سرعت تمام در حرکت است و مسیری را طی می‌کند. وقتی چشم باز می‌کند، متوجه می‌شود خوابش برده و در جاده خاکی است. در چنین صورتی نیاز است کسی او را دوباره به مسیر اصلی برساند. دقیقا خودم همین‌طور بودم؛ چون مدتی که از اساتید دور بودم، افت‌ها و رکودهایی داشتم. با شرکت در این جلسه احساس کردم جان تازه‌ای گرفتم و قلبم زنده شد.
«ملاقات شاگردان با اساتید»، «دیدار همکلاس‌ها با یکدیگر»، «تزریق فکر و خطمشی جدید به دانش‌آموختگان» را از دست‌آوردهای مهم این دیدار به حساب می‌آورم.
*چه پیشنهادی برای برگزاری بهتر این نوع جلسات و دیدارها دارید؟
** وقفه‌ی سه ساله یا بیشتر برای چنین جلساتی زیاد است؛ پیشنهاد می‌کنم این دیدار سالانه باشد. برای خواهران فاضله هم چنین دیدارهایی برگزار شود، به هر حال مادران جامعه هستند و نقش بسزایی را در اجتماع ایفا می‌کنند.
*سومین دیدار دانش‌آموختگان به نسبت جلسات قبل متفاوت بود؛ کدام آیتم از برنامه‌ها برای جنابعالی جالب‌تر بود؟
** همه برنامه‌ها جالب بودند، خصوصا دیدار خصوصی ائمه جمعه و جماعت با حضرت شیخ‌الإسلام و دیدار دانشگاهیان با جناب مفتی قاسمی حفظه‌الله. نشستهای منطقه‌ای بین دانش‌آموختگان هم خیلی جالب بود.
*در پایان بفرمایید با توجه به رشد افراط‌گرایی و تفرق و تشتت در جوامع مسلمان، برای اصلاح این پدیده چه راهکارهایی پیشنهاد می‌کنید؟
**«مطالعه سیره نبوی و موضع‌گیری‌های پیامبر علیه‌السلام در ادوار مختلف»، «توجه به عمل‌کرد صحابه»، «اولویت‌بندی مسائل دینی» و «وجود علمای ربانی، همیشه حاضر در میدان» بهترین موانع در مقابل پدیده‌ی افراط‌گرایی هستند. ضرب‌المثل قدیمی است که «خانه خالی را دیو می‌گیرد»؛ وقتی میدان خالی از علمایی باشد که در وقت نیاز موضع‌گیری لازم را داشته باشند، میدان تاخت و تاز برای یک عده‌ای خالی می‌ماند که با یک لپ‌تاپ مفتی می‌شوند، فتوا می‌دهند و به تکفیر و تفسیق مسلمانان روی می‌آورند. اما وقتی علما در میدان باشند، دیگر برای چنین افرادی جای پایی نخواهد ماند. وقتی نور اصلی و خورشید تابان باشد، چراغ‌ها دیگر نمی‌توانند عرض اندام کنند. اما وقتی تاریکی باشد یک شمع هم اظهار وجود می‌کند. بنابراین علمای ربانی با استعانت از سه امر اول‌الذکر میتوانند مسلمانان را از افراط‌گرایی و چنددستگی نجات دهند؛ به شرط آنکه فرصت چنین خدمتی به آنان داده شود.
* از فرصتی که در اختیار ما گذاشتید، صمیمانه متشکریم و برایتان آرزوی بهترین‌ها را داریم.
دیدگاههای کاربران