امروز :شنبه, ۸ اردیبهشت , ۱۴۰۳

اهل‌سنت و «کاروان‌های زیارتی»

اهل‌سنت و «کاروان‌های زیارتی»

همه‌ساله در ماه‌های محرم و صفر، که برادران اهل‌تشیع بر اساس دیدگاه‌های مذهبی و فقهی خودشان مراسم «عزاداری» و «اربعین» در کشور برگزار می‌کنند، موضوع دیدگاه اهل‌سنت پیرامون عزاداری برای حضرت حسین رضی‌الله‌عنه و سایر بزرگان دینی نیز مطرح می‌شود. برخی افراد عدم برگزاری مراسم عزاداری اهل‌سنت در این ماه‌ها را بر بی‌تفاوتی اهل‌سنت نسبت به قیام حضرت حسین رضی‌الله‌عنه و عدم محبت با اهل‌بیت و خاندان پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم حمل می‌کنند، درحالی‌که این برداشت کاملا اشتباه بوده و بیانگر عدم آگاهی دقیق این دسته از افراد از عقاید و باورهای اهل‌سنت می‌باشد.
در این مطلب مجال پرداختن به تشریح عقیده‌ی اهل‌سنت در مورد اهل‌بیت و ذکر دلایل و براهین در این خصوص نیست، اما با اندکی تحقیق و بررسی در کتب حدیثی اهل‌سنت و نیز نشستن پای صحبت‌ها و دیدگاه‌های آحاد اهل‌سنت به وضوح می‌توان به میزان عشق و محبت آنان، که اکثریت مسلمانان جهان را به‌خود اختصاص داده‌اند، پی برد.
موضوعی که در این مطلب قصد داریم بدان اشاره کرده و به نوعی از آن انتقاد نماییم، تلاش‌های گسترده‌ای است که همه‌ساله در ایام محرم و صفر مبنی بر تحمیل اعتقادات و باورهای فقهی یک گروه خاص مذهبی به اهل‌سنت کشور صورت می‌گیرد؛ اقدامی که مولانا محمدحسین گرگیج، امام جمعه اهل‌سنت آزادشهر از آن به‌عنوان «تحریف عقاید مذهبی اهل‌سنت» یاد کرده و نسبت به آن هشدار داده است.
بر هیچ فرد عاقل و منصفی پوشیده نیست که هر کدام از پیروان مذاهب اسلامی در کنار مشترکات زیادی که با یکدیگر دارند، در بسیاری از مسائل فقهی با یکدیگر اختلاف دارند که هر کدام از آنها این مسائل را مستنبط از حدیث و روایات و دلایل شرعی می‌دانند. به عبارت دیگر برادران شیعه دارای منابع حدیثی و فقهی هستند که مسائل فقهی‌شان را از آن منابع استخراج و استنباط می‌کنند و اهل‌سنت مسائل فقهی خود را از کتب حدیثی و فقهی خودشان. اما در این میان، فرد یا افرادی هستند که تلاش دارند پیروان دیگر مذاهب را بر اتباع از برداشت‌های خودشان ملزم کنند که این اقدام مذموم بر خلاف اخلاق اسلامی بوده و به وحدت امت اسلام ضربه می‌زند.
یکی از مواردی که طی چند سال اخیر موجبات نگرانی و بعضاً انتقاد و اعتراض اهل‌سنت کشور را در پی داشته است، تشویق برای حضور عوام و برخی از به‌اصطلاح "علمای اهل‌سنت" در «مراسم‌های عزاداری محرم» و «اربعین حسینی» و برجسته‌سازی این حضورهای مشکوک و پرحاشیه از طریق رسانه‌ها و خبرگزاری‌های متعدد کشوری است. حضور این افراد انگشت‌شمار که در بین مردم از جایگاه اجتماعی خاصی هم برخوردار نیستند درحالی به نام اهل‌سنت تبلیغ می‌شود که در مذهب اهل‌سنت عقیده‌ای به نام «سالگرد» و «چهلم (اربعین)» به‌هیچ وجه و برای هیچ‌کدام از بزرگان دینی وجود نداشته و برگزاری مراسم‌ها و برنامه‌هایی در این خصوص در قاموس فقهی این مذهب اسلامی جایگاه و مشروعیتی ندارند. در عقیده‌ی اهل‌سنت تشکیل کاروان پیاده به‌منظور زیارت، فقط برای حج بیت‌الله‌الحرام و زیارت خانه کعبه معظمه ثبوت شرعی دارد و بس.
اما متاسفانه بعضاً مشاهده می‌شود در گوشه و کنار کشور «هیئت‌های عزاداری» در ماه محرم و «کاروان‌های زیارتی» در ماه صفر و یا در مناسبت‌های شهادت یکی از ائمه اهل‌بیت طبق عقیده اهل‌تشیع، تحت عنوان "اهل‌سنت"، با اهداف و اغراضی خاص و غالبا سیاسی تشکیل داده می‌شوند که اعزام کاروان‌های پیاده متشکل از برخی افراد فاقد وجهه‌ی مردمی و اجتماعی به کشور عراق در ماه صفر تحت عنوان «زیارت قبر جناب ابوحنیفه و عبدالقادر گیلانی» نمونه‌ای از این به‌اصطلاح کاروان‌ها بود. در تشکیل این کاروان‌ها دو نکته جای تعجب و سؤال دارد؛ یکی اینکه وقتی در نزد اهل‌سنت این اقدام مبنای شرعی نداشته و یا حداقل اهل‌سنت هیچ التزامی به آن ندارد، راه‌اندازی این کاروان‌ها چه معنایی دارد؟ و دیگر اینکه چرا باید این «کاروان‌‌های زیارت قبور» دقیقاً در ایامی تشکیل شوند که برادران اهل‌تشیع مراسمی با همین مضمون تحت عنوان «اربعین حسینی» برگزار می‌کنند؟؟!
نکته جالب آن‌که تشکیل‌دهندگان این کاروان‌ها، این اقدام‌ خود را گامی در راستای وحدت بین شیعه و سنی دانسته و آن‌دسته از علما و اندیشمندان برجسته‌ی اهل‌سنت کشور را که با روشنگری و بیان دیدگاه اهل‌سنت این قبیل اقدامات را رد می‌کنند، آماج حملات خود قرار داده و خودشان را آگاه‌تر و دلسوزتر از آنان نسبت به اهل‌سنت معرفی می‌کنند، درحالی که علما و بزرگان شیعه و سنی و در رأس آنان مقام معظم رهبری بارها بر این نکته تاکید کرده‌اند که وحدت به این معنا نیست که شیعه ملزم به قبول باورهای اهل‌سنت و یا اهل‌سنت ملزم به قبول باورهای شیعه شود، بلکه هر کدام از مذاهب ضمن اجتناب از اهانت به باورهای سایر مذاهب، به باورها و اعتقادات خودشان عمل کنند. همان‌گونه که هیچ‌یک از اهل‌سنت نمی‌تواند هیچ شیعه‌ای را به قبول مذهبش ملزم یا تشویق کند، هیچ‌یک از اهل‌تشیع نیز نباید انتظار داشته باشد یا تلاش کند عقاید مذهبی خود را به دیگران، از جمله اهل‌سنت تحمیل نماید. تحمیل عقاید و باورهای مذهبی یک مذهب به پیروان سایر مذاهب، نه‌تنها در راستای وحدت و تقریب نیست، بلکه بیشتر سبب اختلاف و تفرقه می‌شود.
لذا پیروان تمام مذاهب اسلامی، به‌ویژه شیعه و سنی ضمن پایبندی به مسائل عقیدتی و فقهی خویش، باید با توجه به شرایط بحرانی امروز جهان اسلام، به‌جای زیرسؤال بردن عقاید یکدیگر و تلاش برای تشویق دیگران به قبول باورهای خود، برای حفاظت از اصل اسلام که بیش از هر زمانی هدف حملات دشمنان قرار دارد برنامه‌ریزی و تلاش کنند.


دیدگاههای کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین بخوانید