مولوی گل محمد منصوری، از اساتید حوزه علمیه احناف خواف، در مراسم نماز جمعه اهل‌سنت این شهرستان، مطالبی پیرامون برخی معاملات ربوی ایراد نموده و شیوع رباخواری در جامعه را سبب “از بین رفتن نیکوکاری در جامعه” دانست.
مولوی منصوری در خطبه‌های نماز جمعه (12 اردیبهشت ماه1392) پس از تلاوت آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّـهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا» [تحریم:8] در مقدمه سخنانش گفت: پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم)در مکه مکرمه که به پیامبری مبعوث شدند،سیزده سال بر روی عقیده مردم کار کردند و ده سالی که در مدینه حضور داشتند بر مسائل اجتماعی و انسانیت تلاش کردند. حضرت قتاده(رضی الله عنه) می فرماید: در آن زمان دو نوع ربا وجود داشت که قرآن آن دو را به شدت مورد نکوهش قرار داد و برای انجام دهنده آن وعید سختی ذکر نمود؛ اول: معامله ربای نسیه؛ به این شکل که کسی جنسی را از شخصی می خرد و در طی مدت معینی باید پول را به فروشنده بپردازد. اما خریدار در موقع مقرر از پرداخت بدهی عاجز می شود و با رضایت طرفین بر مدت آن افزوده می شود و در مقابل این تأخیر از او پول مطالبه می کند. دوم: معامله ربای زیادتی؛ مثلا کسی گندم به گندم معامله می کند و در مقابل صد کیلو گندم، صد و پنج کیلو گندم تحویل می گیرد.
مولوی منصوری در ادامه به بیان علل و فلسفه تحریم ربا و مضرات پرداخت و اظهار داشت: یکی از دلایل و فلسفه‌های تحریم ربا گرفتن مال برادر مسلمان توسط مسلمانی دیگر بدون عوض است. مثلا اگر کسی مقدار یکصد هزار تومان به کسی وام می دهد و در مدت مشخص در مقابل صد هزار تومان، مقداری اضافه می گیرد، این ربای قطعی و حرام است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) می فرمایند: حرمت مال مسلمان مانند حرمت جان مسلمان است.
مولوی گل محمد ادامه داد: دومین علت حرمت ربا تعطیل شدن کسب و کار می‌باشد. وقتی فردی پول خود را به شکل معاملات ربوی انجام داده و آن را در اختیار مردم قرار می‌دهد و بدون هیچ زحمتی پول به دستش می‌آید، باعث می‌شود که بسیاری از مردم بیکار باشند.
استاد حوزه علمیه احناف خواف “از بین رفتن نیکوکاری” را از دیگر مضرات ترویج ربا در جامعه برشمرد و در توضیح این مطلب اظهار داشت: وقتی مردم پول خود را به دیگران قرض می دهند و در مقابل، از طرف دیگر، پول بدون زحمت می‌گیرند، مردم از دادن پول خود به شکل قرض الحسنه امتناع می ورزند. اما وقتی اسلام از معاملات ربوی جلوگیری کند آن وقت عمل نیک قرض الحسنه بدون بهره رواج پیدا می کند.
وی در ادامه افزود: تعطیل شدن مضاربه اسلامی از دیگر پیامدهای منفی شیوع رباست. خداوند شخص سرمایه‌دار را به‌وسیله پولش و کارگر را به‌وسیله بدنش امتحان می کند. لذا چه اشکالی دارد که شخص سرمایه دار پول خود را در اختیار افرادی قرار دهند تا برای‌شان کار کنند و در فایده و ضرر با هم شریک باشند؟ البته مضاربه اسلامی از خود شروطی دارد که باید از علمای متخصص در این فن سوال شود.
مولوی منصوری “توسعه فساد و محرومیت در اجتماع” و “به‌وجود آمدن گرانی” را از سایر مضرات ربا برشمرد.
وی با بیان اینکه “معاملات ربوی ضررهای اخلاقی، دینی و اجتماعی در بر خواهند داشت” خاطرنشان کرد: وقتی ما مسلمان می شویم، گویا تمام احکام الهی را قبول کرده‌ایم. وقتی بعضی از افراد معاملات ربوی انجام می دهند، از لحاظ اخلاقی دچار فساد می شوند و کرامت انسانی شکسته می شود. خداوند متعال می فرماید:«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّـهَ وَذَرُ‌وا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّ‌بَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ* فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْ‌بٍ مِّنَ اللَّـهِ وَرَ‌سُولِهِ»(اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از خدا بترسید و اگر مؤمنيد، آنچه از ربا باقى مانده است واگذاريد. و اگر [چنين] نكرديد، بدانيد به جنگ با خدا و فرستاده وى، برخاسته‌ايد.) پیامبر اکرم(صلی الله علیه وسلم) می فرمایند: گناه معاملات ربوی هفتاد جزء می باشد که سبک‌ترین و آسان‌ترین آن این است که –العیاذبالله- فرد با مادر خود در کعبه عمل فحشا انجام دهد.
وی ادامه داد: عاقبت معاملات ربوی این است که فرد سرمایه اصلی خود را از دست خواهد داد. خداوند متعال می فرماید: «يَمْحَقُ اللَّـهُ الرِّ‌بَا وَيُرْ‌بِي الصَّدَقَاتِ»(بقره:276) رسول اکرم(صلی الله علیه وسلم) در مذمت افراد رباخوار می‌فرمایند: وقتی در منطقه ای ربا رواج پیدا کند، خداوند دستور هلاکت آن منطقه را صادر می کند.
سخنران این هفته نماز جمعه اهل‌سنت خواف به تمام افرادی که در این نوع معاملات سهیم هستند هشدار داد: پیامبر اکرم(صلی الله علیه وسلم) می فرمایند: خدا از رحمت خود دور کرده آن کسی که ربا می خورد و کسی که شاهد آن است و کسی که نویسنده این چنین معاملاتی است و به‌طور کلی تمام کسانی که به نوعی در این نوع معامله شرکت دارند.
ایشان ادامه داد: وعده خدا حق است که سرمایه ای که با ربا به‌دست آمده باشد، سرانجام از بین خواهد رفت و برکت از میان برداشته خواهد شد. همانطور که ما در جوامع غربی مشاهده می کنیم که در چه بدبختی‌ای قرار گرفته‌اند.
مولوی منصوری خطاب به نمازگزاران یادآور شد: آیات قرآن ما را تشویق به عمل مثبت می‌کند نه منفی. خداوند متعال می فرماید:«وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَ‌ةٍ فَنَظِرَ‌ةٌ إِلَىٰ مَيْسَرَ‌ةٍ وَأَن تَصَدَّقُوا خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ »(بقره: ٢٨٠) و اگر [بدهكارتان] تنگدست باشد، پس تا [هنگام] گشايش، مهلتى [به او دهيد]؛ و [اگر به راستى قدرت پرداخت ندارد،] بخشيدن آن براى شما بهتر است اگر بدانيد. پیامبر اکرم(صلی الله علیه وسلم) می فرمایند: خدا رحم کند بر کسی که معامله خود را به آسانی انجام دهد و پرداخت آن را نیز به آسانی انجام دهد. اما آن کسانی که قدرت بر پرداخت وام خود را دارند نباید در پرداخت تأخیر نمایند، چون این عمل، ظلم است.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه علمیه احناف خواف (با اندکی ویرایش)
دیدگاههای کاربران