صلح در منطقه از مهمترین موضوعات هر گفتوگویی در منطقه است و محور هر گفتوگوی چندجانبهای در غرب آسیا، دو کشور بزرگ و اثرگذار یعنی ایران و عربستان هستند.
در شرایط کنونی که بحرانها در خاورمیانه آنچنان افزایش یافته که کمتر تحلیلگری از آینده توام با آرامش و صلح سخن میگوید، رایزنی منطقهای با محوریت ایران و عربستان برای رسیدن به صلح و آرامش اهمیت بیشتری پیدا کرده است. به عبارت بهتر؛ منطقه غرب آسیا دقیقا در مطابقت با اروپا در بازه زمانی جنگ اول و دوم جهانی قرار دارد؛ در آن زمان جنگ جهانی اول اتفاق افتاد و میلیونها نفر کشته شدند و خرابیهای زیادی برجای ماند، در نتیجه اروپاییها دور هم جمع شدند و توافقاتی با هم کردند تا منافشات خود را با جنگ پیگیری نکنند. در نهایت هم البته جنگ جهانی دوم پیش آمد و مجددا میلیونها نفر کشته شدند اما همان توافقات میان طرفین درگیر در اروپا سرانجام حکمفرما شد و دیگر سالهاست در اروپا اختلافات به حداقل رسیده است. اکنون که منطقه خاورمیانه به مانند یک آتشفشان هر لحظه امکان انفجار دارد اگر کشورهای منطقه برای صلح گرد هم آیند میتوانند از این فاجعه جلوگیری کنند.
دو قدرت اصلی در کنار هم
ایران و عربستان در طول سالهای گذشته و قبل از حل اختلافات که موجب برقراری روابط دوجانبه شد، اختلافات بسیار شدیدی با یکدیگر داشتند. بهطوریکه هر دو در جبهه یمن بهصورت غیرمستقیم با هم درگیر بودند. عربستان میخواست به یگانهقدرت در منطقه تبدیل شود. در آن زمان بنسلمان هرآنچه از سلاح و مهمات داشت در یمن به زمین کوبید تا به موفقیتی دست یابد اما در نهایت پذیرفت که نمیتواند در برابر نفوذ ایران مقاومت کند. مناقشات دیگری هم در سطح سیاسی بین ایران و عربستان در عراق به وجود آمد که در اینجا عنصر سومی یعنی نفوذ ایالات متحده نیز مطرح بود. در سوریه نیز همینطور در آنجا بین ایران، عربستان و قطر مناقشه غیرمستقیم حاکم بود اما در نهایت همۀ کشورهای منطقه این اصل را پذیرفتند که نمیتوانند اصل همسایگی و قدرت و نفوذ یکدیگر را در کشورهای کوچک منطقه نادیده بگیرند. در نهایت هم پنج دوره مذاکره امنیتی بین ایران و عربستان با پادرمیانی بغداد صورت گرفت و تهران و ریاض مسائل امنیتی خود را با یکدیگر حل کردند و روابط دوطرفه بین ایران و عربستان برقرار شد و فصلی جدید برای همکاریهای امنیتی منطقه آغاز گردید. بهطوریکه در هر دولتی چه دولت روحانی، چه دولت رئیسی و چه دولت پزشکیان روابط بین دوطرف بهرغم وجود اختلافات، عمیق و عمیقتر میشود.
گفتوگوی تلفنی
خبری در رسانهها منتشر شد که رئیسجمهور ایران؛ مسعود پزشکیان با محمد بنسلمان به صورت تلفنی در ارتباط با چالشهای مختلف در منطقه ازجمله مساله فلسطین به گفتوگو پرداختند. بنسلمان در آن گفتوگو اعلام کرده است که مایه افتخار است که به تهران سفر کند. رسانهها در ارتباط با محتوای این گفتوگو نوشتند: مسعود پزشکیان در گفتوگوی تلفنی با آقای محمد بنسلمان، ولیعهد پادشاهی عربستان سعودی با اشاره به اینکه «به دلیل تراکم امور اجرایی» نتوانسته دعوت پادشاه این کشور برای شرکت در نشست ویژه سازمان سران اسلامی را اجابت کند، تصریح کرد: آقای دکتر عارف معاوناول بنده در این اجلاس حضور خواهد یافت و تردیدی ندارم که این اجلاس با تدبیر جنابعالی نتایج مؤثر و ملموسی در توقف جنایات رژیم صهیونیستی و جنگ و خونریزی در غزه و لبنان خواهد داشت. رئیسجمهور همچنین ابراز امیدواری کرد که باتوجه به اراده سران دو کشور روابط فیمابین در همه عرصهها بیش از پیش تعمیق و گسترش یابد. ولیعهد پادشاهی سعودی نیز در این مکالمه تلفنی با قدردانی از تماس تلفنی رئیسجمهور کشورمان، با بیان اینکه ما شرایط شما را کاملاً درک کرده و برای برادرانمان در ایران آرزوی موفقیت داریم، اظهار داشت: روابط ایران و عربستان در یک نقطه عطف تاریخی قرار دارد و امیدوارم در همه زمینهها به عالیترین سطوح ارتقا یابد. فرصت حضور معاون اول جنابعالی در ریاض را مغتنم شمرده و در همین راستا با ایشان گفتوگو خواهیم داشت.
از سوی دیگر ارتشبد «فیاض بن حامد الرویلی»، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح عربستان سعودی، با حضور در محل ستاد کل نیروهای مسلح ایران با سردار سرلشکر پاسدار «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، دیدار و گفتوگو کرد. روابط دوجانبه و مناسبات دفاعی از جمله محورهای گفتوگوی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح عربستان سعودی با سرلشکر باقری بود. همچنین وزیر امور خارجه ایران در رأس هیاتی به همراه معاون اول رئیسجمهور عازم ریاض پایتخت عربستان شد. پیش از این نیز میدل ایست نیوز در وزارت خارجه عربستان اعلام کرده بود که قرار است سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در رأس هیاتی عازم ریاض پایتخت عربستان شود. این سفر در چارچوب دیپلماسی فعال وزارت خارجه ایران و همزمان با میزبانی عربستان از نشست ویژه سازمان سران اسلامی صورت میگیرد.
نشست ویژه
یکی از مهمترین پروندههای امنیتی منطقه یعنی حمله اسرائیل به غزه و لبنان در نشست ویژه سازمان سران اسلامی در دستورکار است. هم ایران و هم عربستان به دنبال اتمام درگیریها در منطقه هستند. البته نگاههای متفاوتی نسبت به مساله فلسطین دارند. ایران و عربستان بر حل مساله فلسطین تاکید ویژهای دارند و چنین نشستهایی میتواند پیام واحدی از منطقه به غرب و اسرائیل بفرست که هرچه سریعتر باید بساط تجاوزات اسرائیل به غزه و لبنان برچیده شود.
دیدگاههای کاربران