شرق ایران بهویژه از رویکرد ژئوپلیتیک و وژئواکونومیک در سه دهه اخیر بعد از فروپاشی شوروی، بروز تحولات افغانستان، تشکیل کشورهای آسیای میانه و همچنین ظهور رویکردهای سیاسی و پدیدههای اقتصادی نوین در چین و هندوستان فرصتهای مناسبی برای توسعه داشته است.
متاسفانه دولتها در ایران بهرغم همه هشدارها در چند دهه اخیر از توسعه این بخش از سرزمین غفلت کردهاند و در بسیاری از مواقع با بهکارگماردن استانداران، فرمانداران و مدیران ناآشنا و ضعیف، بسیاری از امکانات و ظرفیتهای این مناطق را به ویژه در خراسان بزرگ و سیستانوبلوچستان از بین بردهاند.
اولین مسئولیت رییسجمهور و وزیر کشور محترم این است که در انتخاب استانداران، فرمانداران و مدیرانکل استانها به خصوص برای شرق کشور بسیار حساس باشند و به انتخاب شایستهترین و توانمندترین افراد با عنایت به جوانب مختلف بهویژه جلب اعتماد اجتماعی نسبت به آنها اهتمام ورزند.
هدف از طرح این مساله مهم تذکر جدی و یادآوری این نکته است که از انتخاب استانداران و فرمانداران و مدیران شایسته برای سه استان خراسان و نیز سیستانوبلوچستان در دولت دوم روحانی و بهویژه دولت مرحوم رییسی غفلت شد و مردم شرق کشور دچار خسارت بسیار شدند و بحرانهای مختلف در این استانها شکل گرفت.
پیامدهای منفی و مخرب استانداران و مدیران ضعیف تاکنون نیز باقی مانده است و حتی برخی از آنها مثل کشتار در جمعه خونین زاهدان تبدیل به فاجعه ملی شدند و وحدت و امنیت ملی کشور را خدشهدار کردهاند.
دکتر مسعود پزشکیان و همکاران وی در دولت و نهاد ریاستجمهوری و وزارت کشور بیش از آنچه با استقرار دولت چهاردهم ملاحظه میشود باید به این مساله توجه کنند که شرق ایران علاوه بر عقبماندگی در مولفهها و شاخصهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و محیط زیست نسبت به دیگر مناطق کشور، بیشتر در معرض تهدیدات سیاسی، اجتماعی و بینالمللی و مستعد بروز مشکلات جدی امنیتی و اجتماعی است.
باتوجه به مسائل مهم مرزی در این خصوص و همچنین به دلیل گسترش و اعمال تبعیضات ناروا بر مردم مرزنشین بهخصوص مردم اهلسنت خراسان و بلوچستان، انتظار یاری و مساعدت از دولت وفاق ملی که پیروزی آن مدیون همین مردم میباشد، بیشتر از دولتهای گذشته است.
هرگونه غفلت و اشتباه در انتخاب مدیران ارشد استانهای شرقی و بهویژه انتخاب افراد ضعیف و ناآشنای به مسائل این مناطق، عواقب جبرانناپذیری در پی خواهد داشت.
یادآوری این نکته به دولت چهاردهم و وزیر کشور نیز ضروری است که همه مستحضرند سه نفر از نامزدهای ریاستجمهوری یعنی دکتر محمدباقر قالیباف، دکتر سعید جلیلی و دکتر قاضیزاده هاشمی اهل خراسان بودند و بخش عمدهای از مردم خراسان و سیستانوبلوچستان در دوره اول و خصوصا در دور دوم در رقابتهای خاص انتخابات تیرماه ۱۴۰۳ در راستای تامین منافع ملی، برای پرهیز از تنشهای ملی و بینالمللی، برای اعتراض به وضع موجود، برای تغییر و امید به تحول در مدیریت امور کشور و «برای ایران» به دکتر پزشکیان رای دادند، و اگر اهل سنت بر قهر و تحریم انتخابات گذشته اصرار میکردند و به دعوت ندای اصلاحطلبان و اشخاص خیرخواه بیتوجهی میکردند پرواضح است که امروز دکتر مسعود پزشکیان، رییسجمهور ایران نبود. همانگونه که در دوره یازدهم و دوازدهم به دکتر روحانی رای دادند ایشان را کمک کردند و متاسفانه آن رییسجمهور هم بهرغم اصرار ما به صورت معنادار به مشکلات شرق ایران توجه نکرد.
تحلیل مشکلات مردم سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و همچنین مشکلات متفاوت استان سیستانوبلوچستان و نیاز آنها به توسعه مدیریت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و توسعه زیرساختهای ملی و بینالمللی در دستور کار برخی از پژوهشگران قرار گرفته است که در فرصت مناسب خلاصه هر یک از آنها در همین نشریه منتشر خواهد شد.
منبع: روزنامه «اعتماد»- یکشنبه 11 شهریور 1403
دیدگاههای کاربران