اسلام دینی سرشار از اعتدال و میانهروی در تمام ابعاد فردی، خانوادگی، اجتماعی، ملی و فراملی است. احکام اسلام تمام مرزها را درنوردیده و در هر گوشهوکناری برای خودش محلی از اعراب یافته است. هیچ نقطه و جایی در کاخ زندگی وجود ندارد که اسلام برای آن راهکاری برای بهترشدن ارائه نکرده باشد.
اسلام بهعنوان یک نظام جامع، اصول و احکامی را برای تنظیم و مدیریت جامعهای سالم معرفی و وجوه آن را تبیین کرده است که بهکاربستن و پیادهکردن آنها در متن و بطن جامعه، ضامن فراهمآوری محیطی آرام توأم با همدیگرپذیری و زندگی مسالمتآمیز است.
اسلام از فرد گرفته که نقطهٔ آغازین تشکل جامعه است، تا تجمع بیشمار اقشار که هسته و زیربنای جامعه است، برای همه و همه احکام و اصول راهنماگر و هدایتگر وضع کرده است. در ادامه به تشریح و توضیح مختصر آنها میپردازیم:
گام اول: در اسلام به حقوق فرد منحیث انسان و مسلمان بسیار تأکید شده است، تاجاییکه آبرو و عزت او از حرمت خانهٔ کعبه بالاتر گفته شده و ریزانندهٔ خونش به ناحق، مستحق آتش جهنم برای مدت خیلی طولانی میشود. ایستادگی در برابر ظالم و ستاندن حق خویشتن از او شهامت و کشتهشدن در این مسیر برایش شهادت است.
گام دوم: در چهارچوب خانواده جایگاه پدر و مادر برای فرزندان از هر چیز و هر کسی بالاتر و احترامگذاشتن به آنان جالب برکات و رحمات الهی است. بهجاآوردن حقوق والدین تا مادامی که در قید حیات هستند و حتی پس از رحلت، نشانهٔ ایمان و تربیت سالم فرزندان و فراهمآور رضایت پروردگار است. فرزندان در دست والدین امانت هستند و نامگذاری درست و زیبا، تربیت سالم، آموزش قرآنکریم به آنان و فراهمکردن زمینهٔ ازدواج و تشکیل خانواده جزو اولین حقوق فرزندان بر والدین است.
گام سوم: در متون دینی و نصوص اسلامی صلهرحم با فامیل و بستگان راز داشتن عمر طولانی و آسایش درونی قلمداد شده و فزایندهٔ مهر و محبت دوطرفه گفته شده است. رفتوآمد مداوم با آشنایان و خیررسانی و نیکیکردن به آنان تقویتکنندهٔ بنیان خویشاوندی و امتدادبخش روابط فامیلی معرفی شده است.
گام چهارم: همزیستی سالم و محترمانه با نزدیکان و اهالی منطقه، بهخصوص همسایگان، زمینهساز امنیت، زدایندهٔ کدورت و آورندهٔ صمیمت در منطقه و محله است. احوالپرسی و جویاشدن از اوضاع همسایگان و رسیدگی به نیازهای آنان در حد توان و به قدر وسع مالی از وجایب دینی و وظایف اسلامی برشمرده شده است. عیادت از بیماران، شرکت و مشارکت در تشییع جنازه، سلامدادن به همدیگر، اجابت دعوت و حتی جوابدادن به عطسهزننده، در لیست حقوق اولیهٔ مسلمانی نوشته شده است.
گام پنجم: در اسلام و آموزههای آن دایرهٔ روابط و زیست مشترکانه بسیار وسیع است و تا امتداد جامعهٔ اسلامی گسترش پیدا میکند. در این مرحله هر کس شخصاً مسئول ایجاد بستر اسلامی برای ترویج معارف دینی و تأمینکنندهٔ امکانات راهاندازی پروسههای اسلامی در ساختار جامعه است. برای این امر، نخستین ضرورت، انجام و ایفای وظیفهٔ امربهمعروف و نهیازمنکر و دعوت همدیگر بهسوی خیر، خوبی و پرهیزگاری با تواصی به حق و تواصی به صبر است. برخورد محترمانه و تعامل صادقانه پیشزمینههای اجرای این عملیات گسترده و دایمی جهت نیل به فراخنای اسلام و نیکیهای آن است. عدم چشمداشت به داشتههای دیگران و حسادتنورزیدن به مال اغیار، تسهیلکنندهٔ راههای برقراری ارتباط پاک و دایمی و نزدیککنندهٔ دلها بهسوی همدیگر است.
گام ششم: وظیفهٔ فرد مسلمان تنها در چهارچوب داخل اسلام و محیط اسلامی خلاصه نمیشود، بلکه دامنهاش حتی برای غیرمسلمانان گسترده میشود و عطوفت، مهربانی و خیرخواهی مسلمانان آنان را نیز زیر چتر خودش میگیرد و از بلیات جوامع بیدروپیکر نجات میدهد. امروزه گسترش سیل اسلامگرایی در مجتمعهای غربی و غیرمسلمان و پذیرش اسلام از سوی اقشار مختلف و طبقات متفاوت حاکی از موفقیت پتانسیلهای جامعهساز اسلام در امر قانعسازی و اطمینانبخشی مردم برای واردشدن در این دایرهٔ بزرگ و مطمئن است.
اینها تنها بخشی کوچک از پایههای اساسی برای ساختن و داشتن یک جامعهٔ سالم و اسلامی است.
دیدگاههای کاربران