اندیشکده هاتف، اطلاعاتی را درخصوص مهاجرت نخبگان از کشور منتشر کرده است. بر اساس این اطلاعات، ۸۰ درصد رتبههای برتر ایران در رشتههای ریاضی و فیزیک در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۵ از کشور مهاجرت کرده اند. از این تعداد، بهطور متوسط ۷۸ درصد نخبگان، دیگر به کشور بازنگشتهاند.
به گزارش فرارو، هاتف در بخش دیگری از این گزارش تاکید کرده است که بین چهار گروه فعالان استارتآپی، پزشکان و پرستاران، اساتید، محققان و پژوهشگران و دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاهی بین ۶۳ تا ۷۱ درصد از افراد تمایل زیاد یا بسیارزیاد برای مهاجرت از ایران دارند. این گزارش همچنین تاکید کرده که بین ۵۶ تا ۸۷ درصد این گروهها تمایل خود به مهاجرت را تا حد زیاد یا بسیارزیاد حاصل از شرایط عمومی کشور میدانند: «هرچند قیمت ارز و همهگیری کرونا در سالهای اخیر باعث کاهش نسبی مهاجرتها شده است، ولی تمایل به مهاجرت از کشور و نارضایتی ایجادشده در پی آن، نشاندهنده وخامت اوضاع در بین گروههای تحصیلکرده و نیروی کار ماهر در کشور است.»
دادههای مرتبط با سال ۹۷ نشان میدهد که از میان ۱۰رتبه برتر سال ۸۰ رشته ریاضی و فیزیک، فقط دو نفر از آنها در ایران ماندهاند؛ یک نفر دانشیار مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف است و دیگری استادیار گروه مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر. از میان چند نفر باقیمانده ۵ نفر مقیم آمریکا هستند و دو نفر مقیم کانادا.
مهاجرت دانشگاهیان از ایران و سکونت دائمی آنها در کشورهای جهان اول، موضوع تازهای نیست. باوجود اینکه آمارهای بسیاری درباره مهاجرت نخبگان ارائه شده، اما هنوز هم این موضوع که در دهه ۸۰ از آن بهعنوان «فرار مغزها» یاد میشد، جامعه را بیحس نکرده است و هر خبر تازه دراینباره، یک افسوس تازه هم دارد. در سالهای اخیر بسیاری از فارغالتحصیلان دانشگاهی با ویزای تحصیلی روانه کشورهای دیگر شدند و رفتهرفته با پیدا کردن شغل یا تشکیل خانواده، مهاجرت خود را دائمی کردند. وضعیت دانشجویان سالهای دهه۸۰ یا ابتدای۹۰ چگونه است؟ بررسیها نشان میدهد که از میان رتبههای یک تا ۱۰رشته ریاضی و فیزیک در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ تعداد ۱۱۴ نفر، دیگر در ایران حضور ندارند.
آمریکا، کانادا و سوئیس ازجمله کشورهاییاند که دانشجویان آنها را بهعنوان مقاصد خود انتخاب کردهاند. این گزارش بر پایه بررسیای است که اندیشکده هاتف براساس اطلاعات لینکدین این افراد و در طول یکسال، آن را تهیه کرده و برای نخستینبار منتشر میشود. اگرچه این دادهها مرتبط با سالهای گذشته است، اما گزارش تصویری رکنا، از جمع رتبههای برتر کنکور ۱۴۰۱ نشان میدهد وضعیت تمایل نخبهها به مهاجرت از کشور همان است که در سالهای گذشته بود. در این گزارش تصویری، رتبههای برتر کنکور در دانشگاه تهران جمع شدهاند تا تصمیم بگیرند در کدام دانشگاه تحصیل کنند. سپس از آنها سوال شد که چقدر به مهاجرت فکر میکنند، پاسخهای آنان به شدت تکاندهنده بود؛ چراکه هم خود این نخبهها و هم خانواده آنان تاکید بر مهاجرت داشتند.
به نقل از: روزنامۀ «ابتکار»- شنبه 4 شهریور 1402
دیدگاههای کاربران