سواحل راهبردی مکران به عنوان سواحل اقیانوسی ایران اهمیتی استراتژیک دارد، به‌طوری‌که قدیمی‌ها هم به اهمیت راهبردی آن پی برده بودند و گفته شده از زمان حضور پرتغالی‌ها از نخستین دهه‌های قرن ۱۶ در آب‌های جنوب تا ظهور انگلیس به‌عنوان قدرت خلیج فارس در طول جنگ جهانی اول همواره بخشی از فعالیت‌های تجاری و دریانوردی رایج در بنادر جنوبی استان سیستان‌وبلوچستان متمرکز بوده است و کشتی‌های موجود در چابهار را که در خطوط کشتیرانی فعالیت داشته‌اند ۱۱۹ فروند ذکر می‌کنند که از این تعداد ۵ فروند کشتی تجاری و ۶۴ فروند کشتی بادبانی بوده‌اند.
سال ۱۳۰۶ هفته‌نامه حبل‌المتین کلکته هند نوشت، روزی می‌رسد که چابهار آینده اقتصاد و تجارت ایران می‌شود. این حرف هفته‌نامه حبل‌المتین صد سال پیش زمانی که چابهار یک بندر کوچک ماهیگیری بود از نگاه خبره‌ترین کارشناسان هم فانتزی و دست‌نیافتنی تلقی می‌شد اما امروزه سواحل مکران به مرکزیت چابهار طوری رشد کرده و می‌کند که تداعی‌کننده فانتزی صد سال پیش است.
استقرار صنایع بزرگ و مادر فولاد و پتروشیمی از دهه ۹۰ شمسی در سواحل مکران و چابهار شروع شده است؛ بندر چابهار با قابلیت پهلوگیری بزرگ‌ترین کشتی‌های تجاری جهان سال ۱۳۹۶ افتتاح شده و بندر جاسک هم با مخازن ذخیره‌سازی و انتقال صادرات نفت ایران و پهلوگیری بزرگ‌ترین کشتی‌های نفتی سال گذشته افتتاح شد؛ همۀ این‌ها یعنی ایران درحال انتقال تجارت خود از خلیج فارس به دریای عمان و سواحل راهبردی مکران است. در این بین وزارت راه و شهرسازی برآورد کرده چابهار بالاترین نسبت جمعیت حاشیه‌نشین در میان شهرهای حاشیه‌نشین ایران را دارد و نصف جمعیت شهر چابهار حاشیه‌نشین‌اند؛ محمدیونس حقانی، شهردار چابهار هم گفته: چابهار ۱۴ سکونت‌گاه غیررسمی حاشیه دارد و حدود ۷۰ هزار نفر از جمعیت این شهر حاشیه‌نشین هستند.
رمضان خلیلی، کارشناس مسائل اقتصادی در این‌باره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: با استقرار صنایع مختلف و ایجاد ظرفیت‌های تجاری و ترانزیتی و صادرات و واردات جمعیت سواحل مکران به شکل قابل ملاحظهای افزایش می‌یابد و در صورتی که از همین حالا فکری به حال این جمعیت نشود، سکونت‌گاه‌های غیررسمی و حاشیه‌نشین که حالا هم چابهار درگیر آن‌هاست، دوباره سر برمی‌آورد.
خلیلی در ادامه می‌افزاید: عمده دلیل حاشیهنشینی در چابهار جذابیت‌های اقتصادی این بندر و عدم مدیریت درست برای استقرار جمعیت است، به‌طوری‌که اگر مسئولان از همان ابتدا فکر استقرار جمعیت اضافه و سرریز جمعیت بودند امروز درگیر این حاشیهنشینی گسترده در این بندر نبودیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: نمونه عدم مدیریت مناسب برای استقرار جمعیت شهری در سال‌های اخیر مشخص شده به‌طوری‌که چابهار طی سال‌های گذشته بارها درگیر حاشیهنشینی شده، حاشیهنشینی آن سامان داده شده و دوباره سر از مناطق جدید سربرآورده است.
کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: هرمزگان یکی از ارکان مهم منطقه مکران است و توسعه آن بدون توجه به ظرفیت‌های منطقه و نظرخواهی از بومیان آن میسر نمی‌شود. به‌طور حتم توسعه این منطقه می‌تواند در به‌کارگیری ظرفیت‌های نیروهای منطقه و استان کارساز بوده و یکی از دغدغه‌های نماینده ولی‌فقیه در استان هرمزگان و استاندار هرمزگان را برطرف کند.
سواحل و مناطقی در تمام دنیا وجود دارند که به علت فاصله زیاد خود از شهرهای بزرگ و مراکز استان‌ها کمتر توسعه یافته‌اند و یا از امکانات کمتری نسبت به سایر نقاط برخوردار هستند. به همین دلیل با اعلام این مناطق به عنوان مناطق ویژه اقتصادی شرکت‌ها و افراد ثروتمند را به سرمایه‌گذاری در این مناطق جلب کرده که موجب آبادانی آنجا می‌شود.
سواحل مکران از شرق بندرعباس شروع می‌شود و تا مرز پاکستان و ایران ادامه دارد. مردم محلی به آن «مَکُّران» می‌گویند، اما در اشعار فردوسی «مُکران» هم نوشته شده. اهمیت سواحل مکران به این خاطر است که تنها بندر اقیانوسی ایران یعنی چابهار، در آن قرار دارد. امروز و در شرایط فعلی استفاده از دریا اهمیت بسیاری دارد و برای دستیابی بیشتر به منافع و توسعه صنایع دریایی، بایستی دامنه حضور و استمرار در دریا را افزایش دهیم و این امر بدون ارتقاء سطح دانش تخصصی دریایی غی ممکن است.
به نقل از: روزنامه «اقتصاد سرآمد»- سه‌شنبه 28 تیر 1401
امروز :سه شنبه, ۴ اردیبهشت , ۱۴۰۳
دیدگاههای کاربران