اگر الله تعالی انسان را یاری نکند و توفیق او شامل حال نباشد، زرنگی و ذهانت سودی نمیبخشد، و انسان با داشتن بسیاری علم و فضل و آگاهی، بهسوی سراشیبی سقوط میرود و در حضیض ذلت میافتد.
اگر الله تعالی انسان را یاری نکند، وجاهت ظاهری و نام و آوازه برای انسان سودی نمیبخشد و آدمی در ورطههای هلاکت میافتد.
اگر الله تعالی انسان را یاری نکند، بر همه خدمتها و سوابق در ظاهر درخشان وی خط بطلان کشیده شده و همه نادیده گرفته میشوند و غبار بیاعتباری، تمام زندگیاش را فرا میگیرد.
اگر الله تعالی انسان را یاری نکند، اسم و رسم و پول و دارایی و پست و مقام نیز نمیتواند جلوی سقوط آدمی را بگیرد،
شاعر عربزبان چه نیکو سروده است:
«إذا لم یکن عون من الله للفتی / فأول ما یجنی علیه اجتهاده»
(اگر کمکی از جانب الله تعالی شامل حال انسان نباشد، پس نخستین جنایت را خود با رأی و نظرش بر خود روا میدارد.)
به همین علت لازم است که انسان همواره از الله تعالی بخواهد که وی را یاری کند و لحظهای وی را به حال خودش واگذار ننماید.
اگر انسان در قبال فرایض و واجبات سستی و سهلانگاری دارد، از پریشانی دنیا و آخرت بترسد و نفس خود را مهار کرده، با مجاهده و خستگی در راه دین، یاری و کمک الله تعالی را بهدست آورد.
اگر انسان از غیبت و تهمت ابایی ندارد و بیدریغ پشت سر برادر مسلمان خود سخن میگوید و آبرویش را پیش هر کس میبرد، و یا از آبروی برادر مسلمان خود دفاع نمیکند، از عواقب ناهنجار این عملکرد ناصواب خود بترسد، زیرا حضرت رسول گرامی صلیاللهعلیهوسلم فرموده است:
«والله فی عونالعبد من کانالعبد في عون أخیه؛ مادامی که انسان برادر مسلمان خود را یاری کند، خداوند وی را یاری میکند.»
اگر در زندگی مسلمان از حسن ظن خبری نیست و همواره در صدد عیب دیگران است از عواقب این کار اندیشه کند.
اگر نمازها را قضا میکند و آهی بر لب و حسرتی بر دل ندارد و نمیخواهد در این زمینه گامی مستحکم بردارد، نفس خود را نهیب زده، از آن روزی بترساند که خداوند سرمایهٔ عزت ظاهریاش را برباد فنا دهد و پرندهٔ سلامتی از آشیانه جانش به پرواز درآید و دیگر برنگردد.
اگر برای اصلاح و خودسازی هیچ برنامهای ندارد و دنیا بزرگترین اندیشهٔ وی است و در مجالس اصلاحی شرکت نمیکند و از گرمی محفل اهل دل گریزان است، بداند که از راه تقوا، خداترسی، زاری و تضرع، تواضع و انابت و خیرخواهی دارد فاصله میگیرد و ممکن است با سختی دل مواجه گردد. زیرا کسی که برای اصلاح خود برنامهای نداشته باشد، اوصاف نازیبا از قبیل: کبر و غرور، جاهطلبی و خودبرتربینی بر وی چیرگی مییابد و زندگیاش را بهسوی تباهی سوق میدهد.
بنابراین لازم است همواره در دعاها و نیایش از خداوند بخواهیم که در هر قدمی ما را یاری کند و به قدر چشم برهمزدن هم ما را به حال خود ما واگذار نکند.
دیدگاههای کاربران