امروز :پنجشنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳

نماز وتر از دیدگاه اهل‌سنت

نماز وتر از دیدگاه اهل‌سنت

یکی از نمازهایی که اهل‌سنت به آن اهمیت ویژه‌ای می‌دهند، نماز وتر است. فضایل بی‌شماری برای این نماز در متون روایی اهل‌سنت ذکر شده است.
نماز "وتر" سه رکعت است؛ با این تفاوت که احناف هر سه رکعت را با یک سلام می‌گذارند و جمهور امامان؛ یعنی امام مالک، امام شافعی و امام احمد بن حنبل رحمهم‌الله، نخست دو رکعت می‌خوانند و سلام می‌دهند، وانگهی یک رکعت دیگر را با سلامی جداگانه به‌جا می‌آورند و به همین یک رکعت نماز وتر می‌گویند.

نماز وتر عطای ویژهٔ خداوند به امت است
این نماز چنان‌که رسول‌خدا ﷺ فرموده، از عنایت‌های ویژهٔ خداوند به امت اسلام است که از شتران سرخ‌مو هم فضیلت و برتری بیشتری دارد و وقت آن پس از نماز عشا تا طلوع فجر صادق است [نک: سنن ابوداود، ترمذی، ابن ماجه و مسند احمد]
رسول‌خدا ﷺ بر ادای آن خیلی تاکید می‌کرد و می‌فرمود: «الوِترُ حَقٌ، فمَن لم‌یُوتِر فلیس منّا»؛ وتر حق است، هر کس نماز وتر را نخواند از ما نیست.[سنن ابو داوُد]. و حضرت علی‌ رضی‌الله عنه می‌فرماید که رسول‌خدا ﷺ فرمود: «یا أَهلَ القُرآن أوتِروا؛ فإنَّ اللّٰه وترٌ یُحِبُّ الوترَ»؛ ای اهل قرآن! نماز وتر را بخوانید؛ زیرا خداوند “وتر”؛ [در ذات و صفاتش یگانه] است و “وتر” را هم دوست دارد [اداکنندهٔ آن را با نعمت‌ها و پاداش‌های خوبی نوازش می‌دهد]؛ [نک: سنن ابوداود، ترمذی، نسایی، ابن ماجه، مسند احمد و صحیح ابن خزیمه] 

حکم نماز وتر در مذاهب اربعه
امام ابوحنیفه علیه‌الرحمة با استدلال از احادیث پیش‌گفته و مطابق با اصطلاح خود، نماز وتر را "واجب" گفته است. [فتح‌القدیر شرح الهدایة:۳۰۳/۱].
اما جمهور فقها؛ یعنی امام مالک، امام شافعی و امام احمد بن حنبل رحمهم‌الله، این نماز را "سنت" می‌دانند. مستدل‌شان در این باب این روایت رسول‌خدا ﷺ است که می‌فرماید: «الوِترُ لیس بحتمٍ کهیئة المکتوبة، ولکنْ سنة سنَّها رسول‌الله ﷺ"؛ نماز وتر مانند نمازهای پنجگانه فرض نیست، سنتی که رسول‌خدا ﷺ آن را از خود به یادگار گذاشته است.[سنن ترمذی].

 رسول‌خدا ﷺ نماز وتر را در چه پاسی از شب می‌گذارد؟
یکی از سنت‌های رسول‌خدا ﷺ خواندن نماز وتر در پایان شب است. اگرچه جایز است که در آغاز شب پس از سنت عشاء خوانده شود، اما رسول‌خدا ﷺ آن را در حصهٔ پایانی شب، پیش از نماز صبح، به‌جا می‌آورد و می‌فرمود: "هر کس بیم آن دارد که در آخر شب بیدار نشود، در آغاز شب (متصل پس از نماز عشا) نماز وتر را بخواند، و هر کس امید دارد که آخر شب برمی‌خیزد، در آخر شب نماز وتر را بخواند؛ زیرا آخر شب، وقت حضور ملکوت اعلی در آسمان دنیاست. [صحیح مسلم].
به‌همین‌روی، دانشوران، عابدان و عارفان بسیار به این مسئله اهمیت می‌دهند و بر برتری نماز وتر در بخش پایانی شب اتفاق دارند. 

رسول‌خدا ﷺ در نماز وتر چه سوره‌هایی را می‌خواند؟
 ام‌المؤمنین عایشه رضی‌الله عنها می‌فرماید: رسول‌خدا ﷺ در رکعت اول سورهٔ "سَبِّحِ ٱسْمَ ربِّكَ الأَعلیٰ" را تلاوت می‌کرد و رکعت دوم سورهٔ "قُلْ یا أیُّها الکافِرونَ" را می‌خواند و در رکعت سوم سورهٔ "قُلْ هَوَ اللّٰهُ أحَدٌ و مُعَوَّذَتَینْ" را یک‌جا می‌خواند. در روایت أبُیّ بن کعب "معوذتین" ذکر نشده است، اما آمده که "و لا یُسَّلِمُ إلا فی آخِرهِنَّ"؛ هر سه رکعت را با یک سلام می‌خواند. [نک: مسند احمد، سنن ابوداود و سنن ترمذی].

آیا نماز وتر قضا دارد؟
آری، نماز وتر قضا دارد چنان‌که رسول‌خدا ﷺ در روایتی می‌فرماید: "اگر کسی خوابید و نماز وتر را در شب نخواند یا فراموش کرد آن‌ را به‌جا آورد، پس از نماز صبح یا هر وقت یادش آمد آن را قضا آورد. [نک: سنن ابوداود، ترمذی، ابن ماجه و مسند احمد.] گفتنی است نماز وتر فقط در ماه مبارک رمضان با جماعت خوانده می‌شود.


دیدگاههای کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین بخوانید