حج بیت الله الحرام جزو ارکان پنجگانه اسلام است که خدواند متعال آن را یک بار در طول عمر برای هر شخصی که شرایط ادای آن در وی یافته شد فرض گردانیده است.
فضیلت و جایگاه حج در دین و در بین دیگر عبادات چنان رفیع و والاست که از نبی اکرم صلی الله علیه وسلم در باب فضیلت آن احادیث زیادی روایت شده است؛ آنچه در ادامه می آید احادیثی چند از این فضایل می باشد.
1ـ حج گذشته انسان را پاک می کند؛
از حضرت عمرو بن عاص رضی الله عنه روایت است که می فرماید: لما جعل الله الإسلام في قلبي، أتيت رسول الله صلى الله عليه وسلم فقلت: ابسط يدك فلأبايعك. فبسط، فقبضتُ يدي. فقال: ما لك يا عمرو؟ قلت: أشترط. قال: تشترط ماذا؟ قلت: أن يُغفر لي. قال: أما علمت أن الإسلام يهدم ما قبله، وأن الهجرة تهدم ما كان قبلها، وأن الحج يهدم ما كان قبله؟”
زمانی که خداوند بذر اسلام را در قلب من کاشت، در محضر آنحضرت صلی الله علیه وسلم حاضر شده عرض کردم: ای رسول خدا صلی الله علیه وسلم: دست مبارکتان را بدهید تا بیعت نمایم و ایشان چنین کردند. اما من بلافاصله دست خود را عقب کشیدم. آن حضرت صلی الله علیه وسلم فرمودند: تو را چه شده ای عمرو!؟ گفتم: شرطی دارم. فرمودند: چه شرطی؟ گفتم: عفو و بخشش خداوند را خواستارم. ایشان دوباره فرمودند: مگر نمی دانی که اسلام، هجرت و حج گذشته انسان را محو می کند.
2ـ حج از بهترین عبادتهاست؛
از حضرت ابوهریره رضی الله عنه روایت است که می فرماید: “سئل النبي صلى الله عليه وسلم: أيُّ الأعمال أفضل؟ قال: إيمانٌ بالله ورسوله. قيل: ثم ماذا؟ قال: جهاد في سبيل الله. قيل: ثم ماذا؟ قال: حج مبرور”
از رسول خدا صلی الله علیه وسلم سوال شد که بهترین اعمال کدام است؟ فرمودند: ایمان به الله و رسولش. دوباره سوال شد که بعد از آن؟ فرمودند: جهاد در راه الله. دوباره سوال شد: و پس از آن؟ ایشان جواب دادند: حج مقبول.
ابوشعثا می گوید: «نظرت في أعمال البر، فإذا الصلاة تجهد البدن، والصوم كذلك، والصدقة تجهدُ المال، والحجُّ يجهدهما.»
اعمال و عبادتهای نیک را مورد بررسی قرار دادم؛ متوجه شدم که نماز و روزه عباداتی بدنی و صدقه عبادتی مالی است و حج هر دوی اینها (بدنی و مالی) را شامل می شود.»
3ـ بهشت تنها پاداش حج مقبول می باشد؛
از حضرت ابو هریره رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: «العمرة إلى العمرة كفارة لما بينهما، والحج المبرور ليس له جزاء إلا الجنة» ادای یک عمره تا عمره ای دیگر کفاره بین این دو به حساب می آید و حج مبرور تنها پاداشاش، بهشت الهی است.
حج مبرور کدام حج است؟ آن حجی است که به دور از گناه و معصیت ادا شده باشد. در نزد برخی دیگر از علما حج مقبول آن است که به دور از ریا و بدنامی، زشتی و هرزگی و فساد باشد. همچنین گفته شده است که نشانی مقبولیت حج آن است که حاجی را به سوی انجام هرچه بیشتر اعمال خیر سوق داده و او را بیش از پیش از گناه و معصیت باز دارد.
حسن بصری رحمه الله نیز می گوید: «حج مبرور آن است که زهد دنیا و رغبت آخرت را در وجود حاجی بوجود آورد.»
4ـ حج و عمره محوکننده فقر و گناه؛
حضرت جابر رضی الله عنه از حضرت رسول صلی الله علیه وسلم روایت می کند که ایشان فرمودند: بر حج و عمره پایبندی نمایید که این دو، فقر و گناه را محو می کنند همانطور که دَم آهنگری، آهن را ذوب می کند.
از حضرت عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که آن حضرت صلی الله علیه وسلم فرمودند: «حج و عمره را در پی هم انجام دهید که همانا این دو، فقر و معصیت را از بین می برد، همانطور که دَم آهنگری آهن و طلا و نقره را ذوب می کند؛ و پاداش حج مقبول تنها بهشت است.»
5ـ انفاق مالی حج فضیلت بسیار زیادی دارد؛
حضرت بریده رضی الله عنه از رسول خدا صلی الله علیه وسلم روایت می کند که ایشان فرمودند: «توشه حج هفتصد درجه بر توشه جهاد برتری دارد.»
6ـ حاجی در ذمه و حفاظت خداوند متعال قرار دارد؛
از حضرت ابو هریره رضی الله عنه روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: سه شخص در ضمانت الله تعالی قرار دارند: 1ـ شخصی که روانه یکی از مساجد خدا باشد؛ 2ـ آنکه در راه جهاد فی سبیل الله قدم گذاشته باشد؛ 3ـ کسی که روانه ادای حج بیت الله باشد.
اشعاری زیبا که شوق و رغبت همیشگی حج را در قلب انسان می کارد:
إليك إلهي قـد أتيـتُ ملبيًا *** فبارك إلهي حجتـي ودعائيـا
قصدتك مضطرًّا وجئتك باكيًا *** وحاشاك ربي أن ترد بكائيـا
كفاني فخـرًا أنني لك عابـد *** فيا فرحتي إن صرتُ عبدًا مواليا
أتيتُ بلا زاد وجودك مطمعي *** وما خاب من يهفو لجودك ساعيا
إليك إلهي قد حضـرتُ مُؤمّلاً *** خلاصَ فؤادي من ذنـوبي ملبيًا
ترجمه:
ـ بارالها، لبیک گویان به سوی تو آمده ام. پروردگارا، در حج و دعایم برکت فرما.
ـ با اضطراب و پریشانی و گریه کنان به سوی تو آماده ام. محال است که گریه ام را رد کنی.
ـ برای افتخار من همین کافی است که عبادت تو را انجام دهم. خوشا به حالم اگر بندۀ محبوب تو قرار گیرم.
ـ بدون هیچ توشه ای به سوی تو آمده ام و به سخای تو طمع دارم. و هرگز ضرر نمی کند کسی که به امید سخای تو گام بردارد.
ـ بارالها، لبیک گویان در بارگاه تو حاضر شده و امید خلاصی قلبم از گناهان را دارم.
امیرحمزه نورزهی
دیدگاههای کاربران