امروز :پنجشنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳

آیا پاکستان تجزیه می شود؟

آیا پاکستان تجزیه می شود؟
Imageدرگیریهای افغانستان در پاکستان نفوذ می کند، بطوری که جنگ فعلی بیشتر در اطراف مرزهای پاکستان صورت می گیرد. بادهای بنیان برکن از هر جهتی امنیت پاکستان را نشانه رفته است.

جنگ فعلی فقط در افغانستان نیست، بلکه افغانستان و پاکستان در آتش این جنگ می سوزند با این تفاوت که پاکستان بزرگترین عامل نیروی سیاسی، اقتصادی و نظامی مسلمانان در منطقه و یک دولت یک پارچه بشمار می آید، در حالی که دولت افغانستان از زمان خروج روسها تا به حال از هم پاشیده است.
از جهتی درهم کوبیدن مبارزان افغان منوط به کشاندن معرکه جنگ به خاک پاکستان است. همین درگیریهای منطقه ای و سراسری، پاکستان را که بر اثر نا آرامی های افغانستان و مرزهایش با هند، تضعیف شده، نشانه رفته است.
با کشاندن جنگ توسط نیروهای ناتو به قیادت امریکا به خاک پاکستان، این کشور عملا مورد تهدید قرار گرفته است.

این تهدید به پرواز هواپیماهای ناتو بر فراز پاکستان منحصر نیست، بلکه این پروازها شکافهای داخلی پاکستان را بیشتر می کند و منجر به شکل گیری اتحاد سیاسی، اقتصادی و نظامی میان دولت و ارتش و نیروهای بیگانه علیه ملت در منطقه قبایل نشین پاکستان خواهد شد؛ منطقه ای که همه روزه توسط ارتش این کشور مورد حمله قرار می گیرد. نا آرامیهای اخیر در پاکستان بیش از گذشته این کشور را ضعیف کرده است و احتمال از هم پاشیدن دولت، بسیار قوی است.
از طرفی سایه تهدید هند بر پاکستان سنگینی می کند. نگرانی ها در این بُعد قضیه به در گرفتن جنگ دراز مدت یا کوتاه مدت میان این دو کشور منحصر نخواهد شد، زیرا هند نیز روی جنگ با پاکستان حساب باز کرده است، نگرانیها از آنجا شدت می گیرد که نبرد میان این دو همسایه اتمی، امنیت داخلی پاکستان را به خطر انداخته است.
این امر دست دولت های متجاوز را برای تحت فشار قرار دادن این کشور، بخصوص پس از دخالت این کشورها در امور داخلی پاکستان بمنظور مبارزه با تروریسم، باز خواهد گذاشت. همینک و پس از تلاشهای مکرر آمریکا و هند، پاکستان در فهرست کشورهای صادر کننده تروریسم قرار گرفته است.
این عوامل باعث شده تا فشار هند در کنار فشارهای امریکا، رژیم صهیونیستی، انگلیس و فرانسه، پاکستان را با طوفان سهمگینی در سطح روابط داخلی میان دولت وملت مواجه کند.
وضعیت اقتصادی پاکستان نیز بحرانی است بطوری که بر پایه گزارشهای صندوق بین المللی پول، این کشور حدود12میلیارد دلار از صندوق مذکور وام گرفته است. این مبلغ زمانی گرفته شد که رهبران پاکستان اعلام کرده بودند درصورت عدم وصول مبلغ مورد نیاز، این کشور تا دو سال دیگر به ورشکستگی کامل اقتصادی خواهد رسید. این اقدام علاوه بر ایجاد تنگناهای داخلی، موقعیت خارجی پاکستان را نیز به خطر خواهد انداخت.
اینجاست که تصویر بحرانی پاکستان شکل می گیرد؛ اقتصاد ویران، نا آرامی های داخلی که ملت را برعلیه ارتش مسلح کرده است، جنگ در افغانستان که رفته رفته به پاکستان راه پیدا می کند، نبرد با هند، و اگر در کنار همه این بحرانها مسئله تلاش های جهانی برای نابودی توان هسته ای این کشور را که مهمترین عامل حفاظت آن بشمار می آید بیفزائیم، تصویر کاملتری از وضعیت بحران زده این کشور بدست می آید.

خنجری از پشت
حادثه بمبئی برای کارشناسانی که حوادث افغانستان را در داخل مرزهای پاکستان دنبال می کردند، و اوضاع پیش آمده اخیر پاکستان بویژه پس از استقرار حکومت فعلی و ترور بی نظیر بوتو، غافلگیرانه بود.
حادثه بمبئی در حالی رخ داد که کارشناسان تاثیر عملیات نیروهای ناتو در داخل مرزهای پاکستان و شکست نیروهای ناتو در افغانستان را مورد بررسی قرار می دادند. در پی آن تحلیلها و گمانه زنیهای مختلفی ارایه شد؛ برخی ها گفتند: این اقدام را پاکستان بمنظور جلوگیری از نفوذ هند در افغانستان انجام داده است، و در واقع این ادامه عملیات گسترده ای است که پیش از این سفارت هند را در کابل هدف قرار داد، و در پی آن حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان صریحاً از دست داشتن پاکستان در این حادثه خبر داد. در پی این حادثه برخی نیز انگشت اتهام را به سوی نیروهای اطلاعاتی پاکستان اشاره نمودند. عده ای هم گروهای جهادی کشمیر را عامل این حادثه دانستند، و عده ای دیگر این اقدام را ادامه حادثه یازده سپتامبر عنوان کردند.
به هر حال آنچه رخ داد توطئه ای بود برعلیه پاکستان تا مسیر فشار هند و قدرتهای خارجی را در این کشور باز کند.
مسئله تجزیه پاکستان، یک مسئله اعلام شده از سوی قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای است.
در اینجا مناسب است به مقاله ی "رالف بیترز"، کارشناس آمریکایی که آن را با عنوان "مرزهای خونین" نگاشته است اشاره کنیم. وی می گوید: تفکیک پاکستان و تشکیل حکومت پشتوها در مناطق سنی نشین این کشور یک امر ضروری است.
از جهتی هند همواره بر این گمان بوده است که جدایی پاکستان از "هند بزرگ" یک اقدام ساختگی برای تضعیف این کشور بوده است. درگیریهای دو کشور در منطقه کشمیر نشان دهنده بلندپروازیهای هند است. در این بحبوحه و وضعیت بحرانی، دشمن سومی به نام اسرائیل در مقابل پاکستان ایستاده است. این رژیم سلاح هسته ای پاکستان را برای خود بزرگترین تهدید تلقی می کند. از این رو در پی تقویت رابطه خویش با هند است.
تن دادن پرویز مشرف به سیاستهای بوش برای مقابله با طالبان، عامل بسیاری از فشارهای اساسی در حوزه سیاست خارجی پاکستان شد. صف آرایی گروههای مسلح در مقابل حکومت پاکستان مشکل دیگری است که این دولت با آن مواجه هست.

چالشهای امنیت ملی
با وجود چالشهای ذکر شده نیروهای امنیتی پاکستان توانایی خاموش کردن آن را ندارند. در واقع پاکستان به جای مبارزه با چالشهای  فوق در صدد تثبیت موجودیت خود پس از استعفای مشرف است.
در چنین وضعیتی اگر دولتمردان اسلام آباد همچنان امریکا را در جنگ با مردم منطقه شمال پاکستان همراهی کنند، عاقبتی به جز از دادن ثبات سیاسی و بی اعتمادی ملت و در نهایت شکست نخواهند داشت. ناگفته نماند که پشت کردن پاکستان به پیمان با نیروهای ناتو  نیز برایش دردسر ساز است، زیرا در این صورت دو قدرت بزرگ یعنی ناتو و هند را علیه وی بسیج خواهد کرد. خطر درپیش گرفتن تحرکات تاکتیکی در چنین حالتی کمتر از اقدامات استراتیژیکی نیست.
پاکستان نیروهایش را از مرزهای افغانستان خارج کرد تا به مواضع ایالات متحده در خصوص هند واکنش نشان دهد. این اقدام نه تنها عائدی نداشت بلکه منجر به دخالت بیشتر امریکائیها در خاک پاکستان شد و در پی آن مجبور شد تا بر گروهای اسلام گرا فشار وارد سازد.
گروهای مبارز نیز به این فشارها واکنش نشان دادند و قافله های نیروهای ناتو را مورد هدف قرار دادند که در اثر آن امریکا با روسیه و دیگر کشوهای آسیایی وارد گفتگو شد تا بتواند قافله های حامل سلاح را از طریق این کشورها به خاک افغانستان عبور دهد.
نکته قابل توجه دیگر این است که گروهای اسلامی، دولت پاکستان را تهدید کردند که در صورت کاسته نشدن فشارها علیه آنان، در جنگ احتمالی با هند پاکستان را همراهی نخواهند کرد. از سویی دیگر امریکا نیز ازنزدیک شدن دولت با جماعتهای اسلامی بشدت خشمگین شد، زیرا این جماعتها از نگاه امریکا جزء گروهای تروریستی به شمار می آیند.

دردی که تشخیص داده نشد!
با شعله ور شدن جنگ های داخلی میان دولت و ملت، خطر تجزیه به شدت پاکستان را تهدید می کند. اما دولت هنوز متوجه عامل اساسی این وضعیت بحرانی نیست.
به هرحال نباید فراموش کرد که همراهی پاکستان با امریکا در جنگ با افغانستان بزرگترین عامل این بحران است.


دیدگاههای کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین بخوانید