امروز :جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳

بایدها و نبایدهای دانشجوی اهل سنت

بایدها و نبایدهای دانشجوی اهل سنت
daneshjouyan-ahle-sunnatهر بیننده‏ی منصفی اگر نگاهی کلی به جامعه ی “دانشجویان اهل سنت ایران” در داخل دانشگاههای کشور بیندازد؛ قطعاً به این نکته اذعان خواهد نمود که پاک‏ترین، با اخلاق‏ترین و متشرع‏ترینِ قشر دانشجویی به نسبت سایر اقشار دانشجویی کشور، ” دانشجویان اهل سنت ” هستند. و باید هم، چنین باشد؛ زیرا ادعای راستینِ پیروی از سنت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم و اتباع احسن از صحابه‏ی کرام و اهل بیت اطهار رضی الله عنهم اجمعین، قطعاً چنین ثمره‏ای خواهد داشت.
………………………………………………………………………………………………….

مقاله ارسالی به نشست دانشجویی زاهدان/اسفند 88

بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه اجمعین.
«قُل اِنَّ صلاتی و نُسُکی و مَحیایَ و مَماتی للهِ ربِ العالمین» ( انعام: 162) “بگو نماز و عبادت و زندگی و مرگ من از آن خدایی است که پروردگار جهانیان است”.
خداوند متعال را شاکریم که ما را در داخل امت اسلام قرار داد و انتخاب صراط المستقیم را بر ما آسان گردانید. هر بیننده ی منصفی اگر نگاهی کلی به جامعه ی ” دانشجویان اهل سنت ایران” در داخل دانشگاههای کشور بیندازد؛ قطعاً به این نکته اذعان خواهد نمود که پاکترین، با اخلاق ترین و متشرع ترینِ قشر دانشجویی به نسبت سایر اقشار دانشجویی کشور، ” دانشجویان اهل سنت ” هستند. و باید هم، که چنان باشد؛ زیرا ادعای راستینِ پیروی از سنت رسول اکرم و اتباع احسن از صحابه ی کرام و اهل بیت اطهار، قطعاً چنین ثمره ای خواهد داشت.
به خاطر ضیق وقت و جلوگیری از اطاله ی کلام، بطور بسیار خلاصه مواردی از وظایف دانشجویان اهل سنت را در محورهای زیر بیان می‏دارم:

الف) علم آموزی
اهمیت علم‏آموزی و منفور بودن جهل و بی‏سوادی به حدی در کتاب و سنت مورد تاکید قرار گرفته که پرداختن به زوایای مختلف آن در حوصله‏ی یک کتاب قطور است. در این زمینه فقط به ذکر یک حدیث از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وسلم بسنده می‏کنیم؛ آنحضرت صلی الله علیه وسلم می‏فرمایند: «طَلَبُ العِلمِ فریضةٌ عَلی کُلِّ مُسلِمٍ و مُسلمة» “کسب علم بر هر زن و مرد مسلمانی واجب است”
در خصوص علم‏آموزی توجه دانشجویان عزیز را به دو نکته جلب می کنم:
1- مناطق اهل سنت ایران، متاسفانه به دلایل متعدد تاریخی و اجتماعی، از لحاظ پیشرفت اقتصادی و استفاده از رفاه نسبی، از وضعیت نامناسبی برخوردار است. میزان بیکاری و سطح متوسط درآمد خانوارها در این مناطق به نسبت سایر مناطق کشور، واقعاً نگران کننده است. جدا از مسایل مدیریتی و حکومتی، یکی از اصلی‏ترین دلایل این وضعیت، کمبود نیروی متخصصِ دلسوز بومی در این مناطق است. که به همین دلیل باید با انگیزه و احساس وظیفه‏ی بیشتری در کسب مهارت‏ها و تخصص‏های واقعی ( نه فقط کسب مدرک) جهت ارائه‏ی خدمت به هم‏نوعان خود بکوشیم.
2- در زمینه‏ی علوم انسانی علاوه بر اینکه تعداد زیادی از دانشجویان عزیز در این زمینه تحصیل می‏کنند؛ اکثر دانشجویان رشته‏های دیگر نیز علاقمند به مطالعات علوم انسانی هستند که این امر در نفس خود با ارزش است، اما باید نکته‏ای را در نظر داشت و آن اینکه فضای علمی رشته‏های علوم انسانی مملو از تعاریف و اصطلاحات مکاتب غربی و غیراسلامی است. لذا زمانی استفاده از این منابع و اصطلاحات غربی و غیراسلامی مفید است که در کنار آن دانشجوی فهیم اهل سنت، پشتوانه‏ای مناسب از مطالعات اسلامی برای خود فراهم کرده باشد.

ب) اجتماع و تعاون
دور ماندن از محیط‏های معنوی به تدریج باعث دنیازدگی و کم‏رنگ شدن خصایص معنوی می‏گردد، به همین دلیل است که خداوند متعال امر به معاشرت با نیکان را داده است؛ «کونوا مع الصادقین». انسانها به دلیل اجتماعی بودن نیاز به ارتباط با دیگران دارند و چه بهتر که معاشرین ما، برادران دینی ما باشند. بنابراین سعی کنید در دانشگاهها همدیگر را پیدا کرده و در غم و شادی هم شریک باشید. بهتر است که هر هفته حداقل یک شب را به عنوان جلسه دینی انتخاب کرده و ضمن بحث و گفتگو به خواندن مطالبی از چشمه‏سارهای حیات‏بخش کتاب و سنت مشغول باشید. انتخاب یک نفر به عنوان رابط بین حوزه و دانشگاه جهت ساماندهی جلسات دینی و انتقال سئوالات و مشکلات (مالی و معنوی) دانشجویان به حوزه، روش بسیار لازم و مبارکی است و فراموش نکنیم که: «یدالله مع الجماعة».

ج) دعوت و تبلیغ
بر پایه آیه 110 سوره آل عمران؛ «کُنتُم خَیرَاُمةٍ اُخرِجَت لِلنَّاس تَامُرونَ بِالمَعروف و تَنهَونَ عَن المُنکَرِ و تُومِنون بالله» و حدیث معروف؛ «مَن رَاَی مِنکُم مُنکَرَاً فَلِیُغَیِّرُهُ بِیَدِهِ فَاِن لَم یَستَطِع فَبِلِسانِهِ فَاِن لَم یَستَطِع فَبِقَلبِهِ وَ ذَلِکَ اَضعَفُ الایمان» دعوت دینی و امر به معروف و نهی از منکر از ملزومات ایمان بوده و بدون آن هیچ جامعه‏ای روی سعادت را نخواهد دید. تعطیلی امر به معروف و نهی از منکر پس از مدتی چنان جامعه را آلوده به خرافات و بدعت می‏کند که تشخیص راه صحیح اسلامی به سختی میسر می‏شود. اما نحوه‏ی اجرای همین امر مهم دعوت و تبلیغ دینی را خداوند بر عهده‏ی سلیقه‏ی شخصی مسلمین نگذاشته، بلکه خود، راه و روش صحیح دعوت را به ما آموخته است؛ «قُل هَذِهِ سَبیلی اَدعوا اِلَی الله عَلی بَصیرةٍ اَنَا و مَنِ اتَبَعَنی » ( سوره یوسف 108) ” بگو این راه من است که من و پیروان من، مردم را با آگاهی و بینش به سوی خدا می‏خوانیم” . بنابراین طبق این آیه شریفه دعوت باید شرایط زیر را داشته باشد:
1-«ادعوا الی الله»، اخلاص در نیت و دعوت به سوی خدا؛
2-«علی بصیرة»، دعوت باید شفاف و روشن و با دادن آگاهی و رفع شبهات صورت گیرد؛
3-«أنا و من اتبعنی»، تبعیت از سنت و روش رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وسلم در دعوت دیگران.

د) استفاده از روش‏ها و ابزار مشروع دینی در راه ساختن جامعه‏ای ایمانی
1- اخلاق اسلامی: موثرترین عامل ایجاد جامعه اسلامی و بسط و گسترش آن در عصر درخشان  پیامبر گرانقدر اسلام صلی الله علیه وسلم و صحابه‏ی بزرگوار رضی الله عنهم اجمعین، رواج عملی اخلاق اسلامی در میان امت اسلامی بود. اخلاق اسلامی نقش بسیار موثرتری از ادله‏ی قوی و شمشیر مجاهدین در پیشبرد و نفوذ اسلام به دیگر مناطق داشته است. غلظت قلب و پرخاشگری، نزدیک‏ترین دوستان را هم متواری و بیزار می‏کند؛ «لَو کُنتَ فَظَّاً غَلیظَ القَلبِ لانفَضُّوا مِن حَولِک» ( آل عمران 157) ” اگر درشت‏خوی و سنگ‏‏دل بودی از پیرامون تو پراکنده می‏شدند”.
کارکردن و ممارست روی موضوعاتی از قبیل صداقت، ایثار، گذشت، رأفت، عدم غیبت، وفای به عهد، امانت‏داری، نگهداری چشم و زبان و سایر اخلاق اسلامی، تضمین کننده‏ی سعادت و آرامش هر دو دنیاست.
2-اعتدال: داروی کمیاب و گمشده‏ی حکمت اسلامی در عصر کنونی اعتدال است. کمتر فرد و یا گروهی را می‏توان نام برد که به نحوی دچار افراط و تفریط نشده باشد.
مهمترین ترازو و معیار ارزیابی اعمال و اقوال معتدل، سیره و روش زندگی پیامبر عظیم الشان اسلام صلی الله علیه وسلم است. تحمیل کردن هرگونه برداشتها و تفسیرهای غیرمنصوص به دیگران، و برداشت و تفسیر خود را عین حق پنداشتن و باطل و تکفیر نمودن برداشتها و تفسیرهای دیگران، عین افراط است. و در مقابل آن، تعطیل کردن اصول قطعی و غیرقابل تاویل اسلام و شریعت به بهانه‏ی مصلحت‏جویی و هم‏رنگی با دیگران، عین تفریط است. ( موضوع اعتدال نیازمند بسط طولانی است که در این مقاله نمی‏گنجد).
3- آسان گیری(تسامح و تساهل): جامعه‏ی ما به دلیل عمل‏کردهای نامناسب برخی از متولیان امور دینی، به شدت نیازمند ایجاد جاذبه و سهل‏گیری است. البته حوزه سهل‏گیری باید منطبق با قواعد و اصول تعریف شده در شریعت باشد. (استفاده از ترجیح حکم آسان‏تر در میان دو حکم و همچنین استفاده از رخصت‏های مشروع و …). البته باید بسیار مواظبت نمود که سهل‏گیری منجر به تفریط نگردد.
– «یُریدُ اللهُ بِکُمُ الیُسرَ و لا یُریدُ بِکُمُ العُسر»(بقره 185) ” خداوند برای شما آسانی می خواهد و سختی نمی‏خواهد”.
– «مَا جَعَلَ علیکُم فی الدینِ مِن حَرَج» (حج 78) “خداوند برای شما در دین حرج و سختی قرار نداده است”.
– «اِنَّما بُعِثتُم مُیَسِّرینَ و لَم تُبعَثوا مُعَسِّرین» (حدیث نبوی) “شما امتی آسان‏گیر انتخاب شده اید، نه سخت‏گیر”.
– «یَسِّروا و لا تُعَسِّروا و بَشِّروا و لا تُنَفِّروام (حدیث نبوی) “آسان بگیرید و سخت نگیرید و مژده بدهید و تنفر ایجاد نکنید”.

ه) چند توصیه‏ی دیگر
– در جناح‏بندی‏ها و رقابت‏های سیاسی، بدون هماهنگی و اعلام موضع رهبران مردمی خوشنام اهل سنت شرکت نکنید. زیرا مسائل سیاسی دارای پیچیدگی‏های زیادی بوده و شرکت در آن مستلزم وسعت دید زیاد و تجربه کافی  می‏باشد.
– از جدل‏های مذهبی اکیداً پرهیز نمایید، زیرا با توجه به سابقه‏ی طولانی و چند قرنه، این نوع جدل‏ها مصداق بارز “جدل غیر أحسن” بوده و هیچ نتیجه مثبتی به همراه ندارد. به جای این کار، ضمن احترام به سایر دانشجویان، در صورت تمایل متقابل به تبادل کتاب بپردازید.
– مدگرایی‏های کاذب یکی از بیماری‏های رایج در جامعه‏ی ماست. اگر مقداری ژرف‏تر و دلسوزانه‏تر به پیرامون خود بنگریم به راحتی قبول خواهیم کرد که دانشجوی اهل سنت با وظایف مهمی که بر دوش دارد اصولاً فرصت پرداختن به امور عبثی همچون مدگرایی را ندارد.

در خاتمه چند خواهش از علمای بزرگوار اهل سنت دارم
علمای بزرگوار! شما چشم و چراغ دل ما هستید و همیشه ما از اخلاص، تقوا و موضع‏گیری‏های اسلامی شما قوت قلب می گیریم. علمای بزرگوار! دانشجو روحیه‏ی استدلالی دارد. بنابراین با حوصله و سعه‏ی صدر بیشتری به حرفها و سئوالات و شبهات آنان گوش داده و وقت بیشتری را صرف تربیت این قشر موثر اجتماعی نمایید. به عنوان مثال ایجاد کلاس‏های تابستانی مخصوص دانشجویان، جهت تبیین مبانی عقیدتی و رفع شبهات، قدم مبارکی در این زمینه است.
از اقدامات موثر دیگر می‏توان به فراهم کردن  امکان ازدواج  آسان برای این قشر اشاره نمود. که بدون دغدغه فقط به فکر تحصیل و پیشرفت منطقه خود باشد. (مثلاً ازدواج‏های دانشجویی در یکی از اعیاد اسلامی و تهیه حداقل امکانات و اسباب  و اعطای وام قرض‏الحسنه).
در خاتمه از خداوند متعال آرزوی موفقیت برای تلاش‏گران عرصه‏ی خدمت به بندگان حق تعالی را خواستارم.
خدایا چنان کن سرانجام کار         تو خوشنود باشی و ما رستگار


دیدگاههای کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین بخوانید