الله تعالی قرآنءِ توکءَ فرمائینیت: «الیوم أکملت لکم دینکم وأتممت علیکم نعمتی ورضیت لکم الإسلام دیناً» [مائده/3]
رجانک: مروچی من کامل کت پرشما دینءَ، ءُ پوره أون ره دات په شما وتی نعمتانءَ، ءُ پسندأوں کت په شما دینءِ اسلامءَ.
تفسیرءُ گیشوار: الله تعالی إے آیتءِ تها وش خبری دنت که من اسلامءِ دینءَ پرشما کامل کت، که هچ پیمیں کمّیءُ کاستی چه فرائضءُ واجباتءُ سنتءُ مستحباں آئیءِ تها نیست، ءُ رند چه إشیءَ فرمائینیت: من پسند کرتگ پرشما اسلامءِ دینءَ، ءُ په آئیءَ راضی هستاں گڑا شما آئیءَ محکم بگرإت.
وهدے که إے آیه نــــازل بوت واجـــــــــه پیغمبر -صلی الله علیه وسلم- ءِ مبارکیں عمر 63 سال أت، ءُ حقیقتءَ إے آیه، پَــــــدَّرءُ ظاهر کنگءَ أت کـه واجـــــــه پیغمبر-صلی الله علیه وسلم- ءِ وفات نزیک إنت. ماں روایتانی تـــها آتکگ که رند چه إے آیتءِ نازل بوگءَ واجـــــه پیغمبر-صلی الله علیه وسلم- گیش چه 81 روچءَ، دنیاءِ سرءَ پـــشت نکپت.
روایتیءِ تها یهتگ که یک یهودی إے حضرت عمر فاروق -رضی الله عنه- ءِ گورءَ آتکءُ گوشتی: پاکیں خدا په شما هنچٻں آیتے نازل کرتگ که اگاں په ما نـــازل بوتٻں ما آرۏچءَ هرسال شادکامی کت، گڑا آ واجهءَ گوشت: کجا آیت؟ یهودیءَ گوشت: الیوم اکملت لکم دینکم.
آ یهودی وتی منّءَ گوشتی که هنو من مسلمانانءَ فهمائٻنت که الله تعالیءَ سوره مائدهءِ تهاءُ عرفهءِ رۏچءَ آیانی دینءِ کامل بوگءَ جاڑجتگءُ إے وش خبری په آیاں اعلاں کتگ.
حضرت عمر-رضی الله عنه-ءَ جواب دات که پٻسر چه إشیءَ که تو بگوشئے، الله تعالیءَ وت إے رۏچءَ په ما عیدءُ شادکامی رۏچے قرار داتگ، پرچا که إے آیت ماں حجة الوداع، عرفهءِ صباحءَ ءُ جمعهءِ رۏچءَ پیغمبر-صلی الله علیه وسلم- ءِ سرءَ نازل بوتءُ تا قیامتءَ مسلماناں إے رۏچءَ گۏں اللهءِ عبادتءُبندگیءَ شادکامی کن أنت.
وت سرٻں جشناں مردود أنت
مروچی گندگ بیت که بازٻں مردمے وتی سرءَ وشحالیءُ غمی رۏچ اڈکتگ چۏشکه بوتن رۏچ، بٻران بوگءِ روچءُ سۏبٻں بوگءِ رۏچ یاکه چیزیءِ بنگٻجءَ په وتءَ جشن گرأنتءُ شادکامی کن أنت. اسلامءِ تها إے پهکاں نۏکٻں رسمءُ داب أنتءُ شریعتءَ جاگاهے نٻست إش.
ماں قرآن پاکءَوشٻنءُ ناوشٻں حالاتے که پیغمبرءِ سرءَ آتکگ أنت یاد بوتگ أنت چۏشکه بدرءِ جنگ ــ که اسلامءِ قدرت ظاهر بوت ــ ءُ مکهءِ فتح بوگ که مسلمانانی پیروزیءِ رۏچ أت کافرانی دیما، بلے ما نگندإٻں که آنحضرت جشنءُ محفل بگیرت.
ءُ چه حضرت عمرءِ جوابءَ إے چیز زانگ بیت که مسلماناں نباید یهودءُ مسیحیانی وڑءَ تاریخی واقعاتءَ جشن بگرأنت؛ پرچا که اگاں اسلامءِ تها إے رسماں ارزشتے بوتٻں گڈا باید سدءُ بیستءُ چار هزار پیغمبرءِ بوتن روچءِ محفل برجم دارگ بوتٻں.
اسلام، سرجمٻں دینے
رند چه اسلامءِ سرجمءُ کاملٻں دینءَ، په دگه دینے انتظارکشّگ نازانتیءُ پهوالی إے.
وهدے که کافراں دیت که تا زمانے مسلماناں چه قرآنءُ مهتر رسول اللهءَ تابعداری کن أنت اگاں ما وتی پهکٻں ظاهریءُ مادی اسبابءَ کاربندکن إٻں بے سوتءُ بے فایده إنت. گڑا په نرمٻں جنگءَ گلائٻش بوت أنتءُ کم کمءَ وتی رسمءُ رواجان إش، مسلمانانی زندگیءِ تها یارت.
په هر مسلمانیءَ واجب إنت که چه إے پیمٻں رسمءُ رواجاں پرهٻزبکنت.
نبيسوک: عبدالرئوف قلندرزهی
***********************************
سرچمگاں:
1- مولوی عبدالغنی افشانی، قرآن مجیدءِ بلوچی ترجمه
2-مولانا محمد عمر سربازی، تبیین الفرقان
3-مولانا محمد شفیع عثمانی، معارف القرآن، مترجم: مولانا محمد یوسف حسین پور
4-محمودالحسن دیوبندی، تفسیر کابلی
چمشانک