شیخالاسلام مولانا عبدالحمید ماں زاهدان جمعه نمازے دیوانا (21 شهریور 1399/ 11سپتامبر 2020) ماں یک بهرے شه وتی هبران گو اشاره به فرانسویئێن «شارلی ابدو»ءِ رۆتاکے دوارگێن بدگوشیا به پاکێن پیغمبر صلّیاللهعلیهوسلّما، بید شه اے بدگوشیئے اێر جتنا، اے وڑێن کارانَ «تروندی ۆ تروریسمے زۆراک کنگ» مان دنیاوا زانته.
په زاهدانِ اهلسنتے جمعهوے پیشنمازے کارگسے هالرسانیئے بنجاهے سرهالا، شیخالاسلام مولانا عبدالحمید درشان کرت: یک فرانسویئێن رۆتاکےءِ ٹوهێن بدگوشی ۆ زاه ۆ زکتا به رحمةللعالمین، مئے ؤ پهکێن دنیاوے مردمانِ سرۆک مهتر محمد صلّیاللهعلیهوسلّما، په سکّی اێرَ جنن.
زاهدانِ جمعهوے پیشنمازا درّاینت: هچّ یک شه دنیاوے دۆد ۆ ربێدگ ۆ کانونان به انسانان «سر وێلَهێن آزاتی» نداته که مردم په «آزاتیئے» نیمونا آدگرانَ دُشمان دینت ۆ بدگوشی کننت. واکی ۆ اصلیئین آزاتی آئنت که به انسانان بدگوشی مبیت.
واجهئا تأکید کرت: آزاتیئے که گیش شه یک ۆ نێم میلیارد مسلمان ؤ دنیاوے آدگه آزاتێن انسانانِ احساساتانَ ٹپی کنت، آ آزاتیئے نهئنت ۆ اێرگێن آزاتیئے محکومانت.
مولانا عبدالحمید گوشت: هما پێم که مسلمانانَ مۆکل نێست که هچّ یک شه آسمانی ؤ غیر آسمانیئین دینانِ مقدساتانَ بدگوشی کننت، حتیٰ که قرآن مجیدا مسلمانانَ شه بدگوشی به بتان ۆ رَدێن معبودان مکن کرته، نبائد به دگران هم اجازت دیگ بیت که به قرآن عظیمالشأن، پیامبر اسلام صلّیاللهعلیهوسلّم ۆ مسلمانان آدگه مقدساتان بدگوشی بیت.
واجها گوشت: وهدے که مسلمانان اێرگێن دیدانک ۆ رهبندے دارنت، پچے ماں غربی ۆ اروپاییئێن ملکان مۆکلَ دینت که به مسلمانانِ مقدساتان بدگوشی بیت؟!
زاهدان جمعهوے پیشنمازا «تروندی ۆ تروریسمے زۆراک کنگا» را شه بدگوشی به ادیان ۆ مذاهبانِ مقدساتان آسراتا زانت ؤ گوشته: آوان که به دینان مقدساتان بدگوشیَ کننت، حقیقتا تروریسمے پلّامرزنت ۆ سوَبَ بیَنت که تروندی ۆ تروریسم ماں دنیاوا زۆراک بیت. بیتکنت که اے بدگوشیئانِ پارءَ شه لهتێن مسلمانے سرا سر برۆت ۆ آوان ماں جای ارش کننت، پدا هم لهتێنَ گوشنت که مسلمانان «تروریست»انت، ماں وهدےکه بدگوشوکانِ جند آیی سوَبنت.
واجها تأکید کرت: مقدساتان بدگوشی یک وڑێن تروریست رۆدێنگے ۆ گو دنیاوے امنیت ۆ آ ملکان امنیتا خلاپنت که ماں اۆدا بدگوشیءَ بیت.
مولانا عبدالحمید وتی هبران گڈسرا گو دلپدردی شه «کروناوے دۆارگێن باز بیگا ماں ملکے لهتێن جاها» گو اێشی که « کروناوے ناجوڑی انسانے دینی ۆ دنیاییئێن کارانَ ٹپَ جنت»، تیوگێن مردمانَ به «بهداشتیئێن سۆگهئانِ دلگوش کنگ»، «ماسکے کارمرز کنگ» ۆ «دستان شۆدگا» سۆگه ۆ تاکید کرت.
بےترانگی ۆ دوری شه اللهئے یاتا سوَبَ بیت که تْرهَگ شه زندگیا دور بیت
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید وتی هبرانِ اۆلیسرا گو نگد شه آوان که هاس مادیات ۆ زێب ۆ زینتیئێن زندگیانِ تها په تْرهگ ۆ کراریا گردنت، «دوری شه اللهئے یاتا» را مهمێن سوَب په ترهگے دوریا شه مروچیئێن زندگیان زانت.
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید گو اے آیاتان وانگا «وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَىٰ* قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَىٰ وَقَدْ كُنْتُ بَصِيرًا قَالَ كَذَٰلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا ۖ وَكَذَٰلِكَ الْيَوْمَ تُنْسَىٰ» [طه: 124- 126] درّاینته: بازێنے شه دنیاوے مردمان هیالَ کننت که اشکام ۆ سۆبمندی اێشی تهائنت که انسان زبرێن معیشتے داشته بیت ۆ وشّوانیئے اسبابِ برابر بینت. بازێنے گَتَ کننت که اگه ماں دیناوا هر وێلانکی ۆ گناه ۆ رڈێن کارے کننت، گِرگَ نهبیَنت. اے دوئێن پکر ۆ رهبندان شیطانے دۆکه ۆ رێپێنگَنت.
واجهئا گوشت: شیطان انسانانَ شِیت که گناه کنت، پچے که الله مهربان ۆ بکشۆکنت. هچکسِّ وس گو شیطانا نرسیت، مگه اللهئے باهوٹ بیت ۆ اللهئے لطف آیرا رسیت ۆ آیی ساتۆک بیت.
مولانا عبدالحمید وتی هبران دیمترا گوشت: یکے شه دیمے تابداتنے آسراتان شه اللهئے پنت ۆ سۆگهئان اێشنت که انسان گو گهترێن اسباب ۆ گێشترێن هنتُکانان، وشیءَ نگندیت ۆ گڈسرا وتکشیءَ کنت. وهدےکه انسانے زندگی گو بنتبا یکّے مبیت گو بنبست ۆ گر ۆ کشّان دێمپهدێمَ بیت. ماں انسانے بنتبا هبرزوری شه اللهئا ۆ اللهئے یات ۆ گو اللهئا بیگ هست، وهدےکه انسان گو اللهئا مبیت گو بنبستا لگیت ۆ شه مزنێن کرۆدا کپیت.
مولانا عبدالحمید دێمترا دینا را ٹوهترێن هنتُکان زانت ۆ گوشته: دین مئے ٹوهترێن شرف ۆ هنتکاننت. بائد دینا ساتن ۆ شه آیی پانگپانی کنن. بائد مدام په هۆش ۆ آگه بین که شیطان سْرپّته ۆ لوٹیت گو دۆکه ۆ رێپێنگا ما را ڈێل دنت به گناه ۆ هبر نزوری شه اللهئا.
واجهئا گیش کرت: وهدےکه اللهئا به مهتر ابراهیم علیهالسلاما پرمان دات که مهتر اسماعیلا ماں اللهئے راها حِلال کنت، مهتر ابراهیم اللهئے پرمانا را شه وتی یکێن زاگے مهبتا دێمترا زانت. اپسوزنت که مسلمانان مرۆچی گو کمێن سکّی ۆ سۆریئے نمازا که دینے ٹوهترێن حکمانت، قضاءَ کننت.
گهترێن خیرات همائنت که ماں جاندْراهیئا ۆ دێم شه مرکا دیگ بیت
زاهدان جمعهوے پیشنمازا گوشت: مرک ۆ اللهئے گندگ نزّیکنت، بلێن ما آیرا دورَ گندن. هنتکان ۆ زر نزِّن آورته و ماں اللهئے راها هرچَ نکنن. بازنت آ انسان که هنتکانانَ هِلنت ۆ دست هۆرکا په آخرتا رونت، اۆدا الله هچّ نیمونے را نهمنّیت. اللهءَ شیت: من ترا زر دات پچے وتی مالے زکاتانت ندات ۆ به منی راها صدقهات نکرت؟ ته چِه عذرے دارے که من ترا بکشائین؟ شه اے هنتکانے که پْرایی جهدُ کرته گو وت په آخرتا برت. پچے په وت رحمَ نکنت؟
واجهئا گیش کرت: گهترێن صدقه همائنت که جاندْراهیئے درگتا، وهدےکه مالا دۆست دارِت ۆ شما را پکارنت ماں اللهئے راها هرچ کنِت. انسان وهدےکه شه زندگیا ناامیتَ بیت وصیت کنت که شه هنتکانا ماں اللهئے راها هرچ کننت، ماںوهدےکه بازێن انسانے وصیت کرته ۆ به وصیتانش عمل نبوته. پمێشا وتی زندا ۆ جاندراهیا شه وتی مالان ماں اللهئے راها هرچ کنت. الله تعالی پرماینته: «وَأَنْفِقُوا مِنْ مَا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَىٰ أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُنْ مِنَ الصَّالِحِينَ» [منافقون: 10]. انسان مرکے وهدا شیت ماستێن منا وارِت داتێن کمکێن وختے تا من صدقه ۆ خیرات داتێن تئی راها ۆ شه تئی صالح ۆ نێکێن بندیان ببین؟ شه اے آیتا معلوم کنگ بیت که یکے شه مهمێن کاران که انسانا صالح ۆ نیکَ کنت، مالے هرچ کنگ ماں اللهئے راهائنت. قارون گوشگ بوت که ماں اللهئے راها هرچ کن ۆ شه صالح ۆ نێکان ببے. «وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ ۖ وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا ۖ وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ ۖ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ» [قصص: 77].
دارالعلوم زاهدانِ سرمسترا گوشت: ماں هر میتگے صغیر ۆ جنوزام ۆ بندیگان خاندان ۆ بےوسێن زانتلوٹ ۆ واننده ۆ طالب ۆ نێمبندێن مسیت هست که تْوانن په آوان هرچ کنن، البت اے هرچان په نام ۆ توارا مهبینت، بلکێن په اللهوے رضائا بیَنت.
واجهئا گوشت: اگه الله آ پردگے را که اے دنیا ۆ آ دنیاوے نیاما هشتهءِ زوریته ۆ انسانان کبرستانان مردمان آسلوت ۆ عذابانَ گندنت، شه وتی نزیکترێن خاندانے مردمان بێزارَ بینت ۆ میتگا ویلَ دینت ۆ په چُرّ ۆ گیابانانَ جِیَنت. اگه کسّی جهندمے گناهکارانِ عذاب ۆ آخرتے عذابانَ گندیت یک دمے همَ نتوانت زندگ مانیت، درجا تُسیت ۆ مِریت.
مولانا عبدالحمید دێمترا گوشت: جهندم تهنا کاپرانِ نهئنت، پچےکه الله گناهکار ۆ ظالم ۆ آ مسلمانانَ که الله ۆ قرآنا را بےهوش کننت ۆ اللهئے هبرنزوریا کننت، آوانَ هم به جهندما چگلَ دنت. شه اللهئے قهرا ۆ شه دنیاوے عذابان که زندگیا سێاه ۆ تهلَ کننت ۆ شه جهندمے عذابان تْرسَن. اگه مئے کردار خب بیت الله په قرآن ۆ گامگیج شه رسولالله سیرتے پارَئا ما را بےمۆچ ۆ پاک ۆ راحتێن زندگیئے دنت.
حیاوے رعایت کنگ یکے شه اسلامے مزنبنڈێن دْرهچے ٹالاننت
مولانا عبدالحمید ماں یک بهرے شه وتی هبران «حیا»ئا را شه ٹوهترێن ادب ۆ اخلاقا زانت ۆ گوشته: حیا یکے شه اسلامے مزنبنڈێن درهچے ٹالاننت ۆ شه باز ٹوهێن هنتکاناننت. ماں حدیثا آته که ایمان هپتاد ٹال داریت ۆ حیا یکے شه ایمانے ٹالاننت. واجه پیغمبر صلیاللهعلیهوسلّما درّاینته: «إستحیوا حق الحیاء» حیاوے حقا رعایت کنت. حیا باز گرانبهائێن گوهرے که په جنێن ۆ مردێنا ٹوهترێن زینت مَرتگَ بیت. جنێنے که شه حیائا زبهر بیت گو گردِ شۆکی ۆ هنتکانان هچّ ارزشتے نداریت.
واجهئا دێمترا درشان کرت: حیا شریَتے حکمانِ نمنّگے دێما گِیت. حیاوے بزانت اێشنت که ما اللهئے نعمتانَ گندن ۆ شه اللهئے هبرنزوریا ایٹ بیَن؛ بےحیایی ایمانا نقصانَ رسێنیت ۆ حیا ایمانا زۆراکَ کنت. حیا ۆ راستی ۆ امانتداری ۆ تواضعا بائد ساتن ۆ رۆدێننِ ۆ زۆراکِ کنن هماپێم که دگه ادب ۆ باور ۆ حکمانَ بائد ساتن.
چمشانک