دینِ تها ٹوهترېں حکم رند چه ایمانا، نماز اِنت. نماز هما پیم که واجه رسولالله -صلیاللهعلیهوسلم- گوشتگ: دینِ ڈېکی/ستون اِنت. همے پیم واجها فرمائېنتگ: «إن أول ما يحاسب به العبد يوم القيامة من عمله صلاته، فإن صلَحت فقد أفلَح وأنجَح، وإن فسَدت فقد خاب وخسِر»؛ اولی چیزی که قیامت رۏچا چه آئیا حساب گرگ بیت، آ نماز اِنت، اگه نماز برابر بوت، گڑا آ شخصا نجات کت ؤ برت، ؤ اگه نماز خراب بوت، گڑا آ شخصا ضرر ؤ زیان کت.
هر مسلمانِ سرا لازم ؤ ضروری اِنت که وتی پنچ وقت نمازِ هیالداریا بکنت ؤ آیاں هما پیم که الله پاکِ تمنا اِنت بوانیت ؤ ادا بکنت.
هما پیم که نمازِ ظاهری ارکان ؤ آدابِ هیالداری ضروری اِنت، نمازِ خشوعِ هیالداری که چۏبی نمازِ روح اِنت، هں ضروری اِنت.
مرچے یک مشکلے که گېشترېں نماز وان گۏں آئیا دپ کپتگنت، آ بے خشوعی اِنت، بازېں مردمے زحمت کشّیت مهلّو مسیتّا روت ؤ وتا په جماعتِ نمازا رسېنیت، بلے وهدے که نماز بنگېج بیت آئیِ خیال ؤ هواس چه مسیتّا در کپیت ؤ دگه نېمگے روت.
خشوع نمازِ تها سک مهم ؤ ضروری اِنت، پچے که خشوع نمازِ روح اِنت، هما پیم که انسانِ جسم بے روحا کارے کت نکنت، نمازے هں که بے روح بیت، آئیا وتی تأثیر نبیت.
خشوعِ مقصد اِشنت که ما وهدے نماز وانېن ؤ اللهِ مزنیا بیان کنېں، باید مئی دل هں گۏں اللهها ببیت، چۏ مبیت که ما گۏں وتی زبانا اللهِ ستا ؤ تعریفا بکنېں، بلے مئی دل چه اللهها غافل ؤ بےسُدّ بیت.
الله تعالی خشوعِ باروا وتی پاکېں کلامِ تها فرمائېنیت: «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ﴿1﴾ الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ﴿2﴾؛ هما مؤمن کامیاب اَنت که وتی نمازانی تها خاشع اَنت، بزاں وتی نمازا گوں آرامی ؤ اللهِ ترسا واننت، چه ادا زانگ بیت که رند چه ایمانا یکے چه نجات ؤ رستگاریِ نشانیان اِېش اِنت که مردمِ نماز خاشعانه ؤ جاندارېں نماز ببنت.
✅هرکسا نمازِ ثواب، اندازه آئیِ خشوع اِنت
حضرت عمار بن یاسر گوشیت من چه پیغمبرا اشکت که فرمائېنتی: مردے چه نمازا برگردیت، آئیا بس وتی نمازِ دهیکِ ثواب رسیت، لهتے، نهیک، هشتیک، هفتیک، ششیک، پنچیک، سےیک ؤ نصف رسیت. (ابوداود حديث: 796)
✅هۏش ؤ هواسِ برگ شیطانِ کار اِنت
حضرت عثمان بن ابوالعاص پیغمبرِ گورا یهت ؤ گوشتی: یا رسولالله، شیطان من ؤ منی نمازِ درمیانا مانع بیت، ؤ منی قرائتا په من هۏرتلۏر کنت، پیغمبرا گوشت: اِے شیطانے که «خِنزِب» گوشگ بیت، هر وهد که ترا آئیِ برمش بیت، چه اللهها پناه بلۏٹ ؤ وتی چپی نېمگا سے برا تُه کن. حضرت عثمان گوشیت من هنچو کت اللهها چه من دور کت. (مسلم:2203)
✅چے بکنېں که مئی نمازانی تها خشوع بیئت:
1. رند چه بانگِ بیگا وتا گۏں دگه دنیایی کاراں دلگوش مکنېں، بلکېں بانگِ جواب دیگا رند وضو ؤ دزماز بگرین ؤ دېم په مسجدا بروېں.
2. وهدے که نماز روېں، نمازِ فضیلت ؤ مزنیا وتی ذهنا بیارېں.
2. وهدے که مسیتّا رسېں، پېسر چه فرضی نمازاں وتا گۏں سنت، نفل ؤ قرآن مجیدِ تلاوتا دلگۏش کنېں، مسیتّا دگه دنیایی گپ ؤ فکر مجنېں تا که ذهن په فرضاں شر تیار ببیت.
3. وهدے که نماز بنگېج بیت، اِے چیزِّ سرا فکر کنېں که ما چه اندازه مزنېں ذاتے دېما اوشتاتگېں، اللهِ عظمت ؤ مزنیا وتی دلا بیارېں، دگه هرچیزّ فکر ؤ هیالا چه وتی دلا دربکنېں.
4. نمازیگاں چوش سوره فاتحه ؤ آ دگه سورتاں که نمازا وانگ بنت ؤ نماز آ دگه ذکر، تسبیح، التحیات ؤ درودِ معنایا یاد بگرېں ؤ نمازِ وهدا آیانی سرا فکر بکنېں.
5. اگه شیطان زۏر بیت ؤ مئی هواسے دگه نېمگے برت، هما دمانا اللهِ نېمگ دلگۏش کنېں.
6. نمازِ تها موت، قبر ؤ قیامتا یاد بکنېں، پچے که موت، اللهِ ترسا مئی دلا کاریت ؤ آ وهدی گڑا دلِ تها خشوع ؤ عاجزی کئیت.
7. رند چه نمازا استغفار بکنېں ؤ چه وتی نمازِ کمّیاں چه اللهها پهلّی بلۏٹېں.
8. همیشه چه اللهها بلۏٹېں که ما را خشوع والا ؤ حقیقی نمازِ وانگِ توفیق بدیات.
چمشانک