بسم الله الرحمن الرحیم
وَالْعَصْر ﴿1﴾ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْر﴿2﴾ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿3﴾
رجانک: سوگند انت زمانگئے(1) (كه)بے شك درستیں مردم نقصانءِ تهاینت ابید هما كساں كه ایمان إش آرت ونیكیں عمل إش كت ونصیحت إش كت یكدگرا په بر حقیں دینءَ ونصیحت إش كت یكدگرا په صبرءَ.
فضیلت
إے گونڈیں سوره، دین و حکمتءِ خلاصه إنت و حضرت امام شافعی رحمة الله علیهءَ وش گوشتگ که اگاں چه قرآن شریفءَ تهنا همی سوره نازل کنگ ببوتین په انسانانی هدایتءَ بس أت.
وهدے كه بزرگان گوں یكادگرءَ ملاقات بوتگ أنت گڑا تا إے سوره إش یكادگرءَ نه اشكنائینتگ جدا نبوتگ أنت.
تفسیر و گیشوار
ماں إے آیتءَ، مراد چه عصرءَ سئے چیز بوت كنت:
– 1 زمانگ كه ماں زمانگءَ انسانءِ عمر هم شامل إنت و خدا په خاطرءِ وقتءِ اهمیت دیگءَ په آئیءَ سوگند یادكنت
– 2 یا مراد چه عصرءَ، نماز عصرإنت كه بخاطر ءِ آئیءِ مزنیں فضیلت خداوند متعال په آئیءَ سوگند یاد كنت.
-3 یا سوگند إنت مئی مبارکیں پیغمبرءِ زمانگئے.
مستریں تاوان
زمانگ، انسانءِ عمرإنت، هر دم و نفسے که انسان کشّیت، چه إے دنیا دوربیت و په موت و قبرءَ نزدیکتر بیت.
هر روچ و ساعتے که انسان په غفلت و ناهودگیں کاراں بگوازینیت، گوشیگا که آ وت گوں وتی دستاں، مبارکیں نعمتے که الله تعالیءَ، آئی نصیب کتگ تاوان و زوال کنگاإنت. سال، ماه، روچ و ساعت، مزنین سرمایه أنت که انسان، گوں إشاں په دنیا و آخرتءِ کامیابیءَ رسیت و اگاں په نسیان و غفلتءَ گوازینگ ببنت، په انسانءَ وبالے بنت؛ همے واستا الله تعالی په وقتءَ قسم یادکنت تا که انساناں هوشیار ببنت.
وش نصیبیں انسان
وش نصیب و نگبهت هما کس إنت که ماں إے كمیں عمرءَ وهد و ساهتانءَ غنیمت زانت و چه ٹیم و زمانءَ وشی سرءَ كٹ و سوب گیرت و وتی آجهانءَ آبات كنت و په سعادت و كمالءِ رسگءَ، وتی کوششان جاری داریت.
په إشی كه انسان چه خسارت و ناكامیءَ بركّیت چار چیزی پكارإنت:
اول إشی خدا و رسولءِ سرءَ ایمان بیاریت و آیانی هدایات و وعده یانی سرءَ _ توری آیانی تعلق به دنیاءَ به بیت یا گون آخرتءَ _ پوره یقین بکنت. دومی إے كه آئیءِ یقینءِ اثرل محض داں قلب و دماغءَ محدود مبیت بلکیں هم ماں جوارح (اعضایان) ظاهر به بیت و آئیءِ عملی زندگی، آئیءِ قلبی ایمانءِ آدینک ببیت.
سومی إے كه محض وتی جندءِ فلاح و اصلاحءِ سرءَ قناعت مکنت بلکیں قوم و راج و إے دگه انسانانی صلاحءِ خیالءَ هم بداریت. چارمی إے كه هر یکے، دومیءِ فكرءَ ببیت و آئیءَ سوج و نصیحت بكنت و اگاں ماں إےراهءَ هر چینچو سكی و سوری بگندیت، صبر و اوپاربكنت. هر کسے که إے چاریں وصفانی سرا عمل کنوک به بیت آئیءِ نام زمانهءِ تا کدیمانی سرءَ په مدامی پشت کپیت.
دو پیمین وصیت
ادءَ دو پیمیں وصیت ذكر بوتگ، یکے وصیت په حق و دومی وصیت په صبرإنت. مراد چه حقءَ قرآن إنت و مراد چه صبرءَ پرهیز کرتن چه گناه و معصیت إنت.
گڑا اولی لبزءِ حاصل امر به معروف و دومی لبزءِ حاصل نهی چه منکرإنت و إے دوئینای حاصل، ایمان و عمل صالح إنت که انسان وت اختیار بکنت و دگران ءَ هں تاکید و وصیت بکنت.
مزنین ارشاد و نصیحت
چه إے سورهءَ زانگ بیت كه انساں بایدإنت وتی زندگیءَ، قرآن و پیغمبرءِ سنتانی طریقهءَ بگوازینیت و پدا إے چیز تهنا كافی نه إنت؛ بلكیں إے دگه مسلمانانءَ هں دیم په ایمان و عمل صالحءَ وتی توانءَ دعوت بدنت، پر چے که تهنا عمل په وتی نجاتءَ بس نه إنت و اگاں انسان وت نیكیں كار بكنت بلئے آئیءِ اهل و عیال و دوست و قوم بدیں كار بکن أنت و آئی هں دعوت إش مدنت گڑا آ وتی راه نجاتءَ تباه و بربادکنت، پرچے که آ په قرآن و حدیثءَ عمل نکتگ.
الله تعالی پهکین انسانانءَ، إے سورهءِ سرءَ عامل بگردائینیت( آمین )
ندکار: عبدالرئوف قلندرزهی
سرچمگ: اسلامءِ توار
چمشانک