حوادث مطاف و منا تدبیر بیشتر و آسیب‌شناسی جدی مقامات سعودی را می‌طلبد

امام جمعه اهل‌سنت زاهدان ضمن ابراز تأسف و شگفتی از حوادث پیش آمده برای حُجاج درمکۀ مکرمه و منا، خواستار بررسی و آسیب‌شناسی دقیق ماجرا شدند.
شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید در گفت‌وگویی اختصاصی با پایگاه اطلاع‌رسانی «سنی آن‌لاین» در خصوص اتفاقات حرم مکی، اظهار داشتند: متاسفانه بسیاری از حُجّاج گرامی در حج امسال با آفات و آزمایش‌هایی مواجه شدند و صدها حاجی در دو حادثۀ مطاف و منا کشته و زخمی شدند. این قضیه مایۀ تاثر و تاسف مردم جهان مخصوصا مسلمانان گردید.
ایشان در پاسخ به سؤالی در مورد پیشینۀ این نوع حوادث تلخ در سرزمین وحی، اظهار داشتند: در پنجاه و اندی سال که بنده به یاد دارم و بعضی مواقع خودم شاهد بوده‌ام، عموما سه نوع حادثه موجب تلفات برای حجاج در منا می‌شد. یکی از این حوادث در محل جمرات رخ می‌داد؛ در گذشته محل جمرات همسطح با زمین بود و حُجاج برای رمی جمرات ازدحام می‌کردند و در نتیجه روی هم می‌افتادند. حادثۀ دیگر در خیابان‌ها رخ می‌داد؛ وقتی حُجاجی که رمی جمرات را انجام می‌دادند و بر می‌گشتند، با کسانی که برای رمی جمرات می‌آمدند روبه‌رو می‌شدند و خیابان‌ها مسدود می‌شد. در نتیجۀ همین ازدحام برخی جان خود را از دست می‌دادند. بنده خودم شاهد این نوع حوادث در منا بوده‌ام. نوع سوم تلفات حُجاج با آتش گرفتن خیمه‌ها و چادرها و آتش‌سوزی بود؛ چون حُجاج در چادرها آشپزی می‌کردند بسا اوقات آتش‌سوزی می‌شد و یکی دو بار آتش‌سوزی مهیبی رخ داد.
مولانا عبدالحمید به تدابیر صورت گرفته برای جلوگیری از تکرار حوادث یادشده اشاره کردند و افزودند: از جمله تدابیری که برای حفظ جان حجاج صورت گرفت، یکی استفاده از چادرهای نسوز و غیرقابل اشتعال بود. همچنین محل جمرات را چند طبقه قرار دادند؛ چون هیچ چارۀ دیگری نمی‌توانست مفید باشد. اما با وجود این باز هم شاهد برخی تلفات بودیم. در محل جمرات از پلیس و نیروهای امنیتی استفاده می‌شد و حُجاج را دسته‌دسته می‌کردند تا ازدحام نشود. راه‌های رفت و برگشت حُجاج در محل جمرات نیز مجزّا شد. از روزی که این تدابیر و برنامه‌ها انجام گرفت، تلفات به حداقل رسید. در گذشته در خود شهر مکه نیز حوادثی مشابه رخ می‌داد؛ چون کوچه‌ها تنگ بود و خیابان‌های بزرگ کم بود٬ و ماشین‌ها نیز در همان خیابانها تردد می‌کردند. خوشبختانه این مشکل با تحولاتی که در مکه مکرمه آمده، برطرف شده است.
مدیر دارالعلوم زاهدان با اشاره به حوادث پیش‌آمده برای حُجاج در حج امسال، خواستار آسیب‌شناسی دقیق ماجرا شدند و تصریح کردند: دو حادثه‌ای که در مطاف و منا برای حجاج پیش آمد دل‌خراش و تکان‌دهنده بود. این حوادث تدبیر و چاره‌جویی جدی مقامات سعودی را می‌طلبد. آنان باید آسیب‌شناسی کنند و علت‌ها را دقیق بررسی کنند؛ هم علت سقوط جرثقیل را و هم علت کشتار حُجاج در منا را بررسی کنند که علت چه بوده است. در آینده نیز با حساسیت بیشتری باید موضوع را پیگیری کنند؛ چون همۀ حجاج مهمان عربستان سعودی هستند و با مدیریت و مهمان‌نوازی دولت عربستان مناسک حج را برگزار می‌کنند.
ایشان تاکید کردند: دولت عربستان سعودی به اندازۀ توانایی خود در برابر حُجاج مسئول است. هر فرد به اندازۀ توانایی خود مسئول است، چنانکه خداوند فرموده: «لایکلف الله نفسا الا وسعها». بنابراین دولت عربستان مسئولیت دارد و باید از کارشناسان خبره و توانمند در مدیریت حج استفاده کند. «کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته». اسلام به ما مسئولیت داده، ولی مسئولیت به اندازۀ توانایی است.
مولانا عبدالحمید ضمن اظهار شگفتی از حوادث پیش آمده در منا و مکه، اظهار داشتند: با توجه به اینکه منا و مکه مناطق کوهستانی و غیروسیع هستند، اینکه اصلا حادثه‌ای پیش نیاید عملا غیرممکن است. اما حوادث امسال خیلی گسترده و تکان‌دهنده بودند، این امر تعجب‌برانگیز و شگفت‌آور است. لازم است که آسیب‌شناسی کامل و ریشه‌یابی صحیح صورت بگیرد که چرا این مسائل پیش آمده‌اند تا در آینده از تکرار آن جلوگیری شود. تشکیل کمیته‌های حقیقت‌یاب برای این امر، ضروری است.

آموزش و راهنمایی درست حجاج لازم است
امام جمعه اهل‌سنت زاهدان در بخشی از گفت‌وگوی خود با «سنی آن‌لاین»، بر ضرورت آموزش حجاج و راهنمایی درست آنان تاکید کردند و خاطرنشان کردند: مسئولیت برگزارکنندگان حج ایجاب می‌کند که همۀ امکانات لازم در خدمت حُجاج باشد. اما نباید فراموش کرد حُجاجی که برای ادای مناسک حج می‌روند همۀ آنان شهرنشین و آموزش‌دیده نیستند، این افراد نیاز به ارشاد و راهنمایی و آموزش درست دارند تا بتوانند به خوبی مناسک حج را انجام دهند.
ایشان در پایان ضمن ابراز همدردی با آسیب‌دیدگان حوادث حج امسال، به ویژه خانواده‌های حُجاج ایرانی که جان خود را از دست داده‌اند، برای مغفرت و علو درجات آنان دعا کردند.