حضرت رسول اکرم، صلیاللهعلیهوسلم، نسبت به فرارسیدن ماه مبارک رمضان بسیار حساس بودهاند. در روایتی آمده است: «أظَلَّکُمْ شَهرٌ عَظِیمٌ»؛ یعنی ماهی بزرگ بر شما سایه انداخته است. در روایتی دیگر آمده است: «أتاکم شَهر رمضان شهر برکة»؛ یعنی ماه رمضان، ماه نزول رحمت و برکت بر شما آمده است.
بزرگان میگویند: رمضان فرصتی است برای درستکردن زندگی و شروع یک زندگی جدید. در این ماه خداوند توجه ویژه و خاصی به بندگان میکند. بههمین خاطر انسانها هم توجه خاصی به خداوند میکنند. پس لازم است این فرصت غنیمت شمرده شود.
روزه تأثیر خاصی روی ایمان و استعداد هدایتپذیری انسان دارد. خداوند فرصتی را برای علما فراهم کرده که در این ماه مردم بیشتر متوجه الله متعال میشوند. رمضان فرصتی است برای برقراری ارتباط با مردم جهت اصلاح آنها. خداوند در این ماه رغبت عبادت ایجاد میکند.
اعمال و وظایف رمضانی
۱. توبه و استغفار؛
۲. ترک گناه؛
۳. پایبندی به نماز جماعت؛ تأکید کنیم که همهٔ نمازها با جماعت خوانده شوند.
۴. تلاوت قرآن کریم؛ تلاوت خودمان را افزایش دهیم، تلاوت همراه با تدبر باشد.
۵. پایبندی به نوافل؛ علاوهبر تراویح به نماز تهجد، اوابین و نوافل دیگر پایبند باشیم.
۶. صدقه و زکات؛
۷. دعا؛ این ماه ماه دعاست.
۸. کثرت درود بر پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم؛
9. خواندن معمولات و احوال مشایخ.
برنامههای رمضانی امامان مساجد
۱. درس ترجمه قرآن کریم برای عموم مردم در یک وقت مناسب. در این رابطه زیاد مطالعه کنیم، البته به مردم ساده بگوییم.
۲. سخنرانی موضوعی شبها چند دقیقه قبل از نماز عشا، در این رابطه میتوان از کتاب «إحیاء علوم الدین» امام غزالی استفاده کرد.
۳. تعلیم مسائل و احکام نماز، روزه، زکات و سپس معاملات؛ بهتر است بعد از نماز عصر باشد. میتوانیم در این رابطه از کتاب «الفقه المیسر» یا «زیور بهشت» استفاده کنیم.
۴. جلسهٔ سیرهٔ نبوی، چنین جلساتی برای جوانان تازگی دارند و جذاباند. از کتاب نبی رحمت، پیامبر مهربانیها و غیره استفاده شود.
۵. پرکردن اوقات جوانان با برنامههای متنوع و جذاب؛ بعضی برنامهها با عناوین رمضانی تبلیغ میشود، جامهای رمضانی و سریالهای رمضانی، باید مردم را با ملاطفت و مهربانی دعوت کنیم که بهجای این برنامهها در این ماه به قرآن روی بیاورند و از فیوضات آن بهرهمند شوند. باید اوقات آنها را پر کنیم. برنامههای متنوع و جذابی داشته باشیم.
۶. همکاری با جماعتهای تبلیغ؛ جماعتهای تبلیغی که به مساجد میآیند با آنها همکاری کنیم. آنها را تشویق کنیم و آموزش بدهیم.
۷. مدیریت استفاده از فضای مجازی؛ در ماه مبارک رمضان باید نسبت به استفاده خود از فضای مجازی هم احتیاط کنیم و مردم را هم توصیه کنیم که از این امکانات درست و با احتیاط استفاده کنند. از شر آن به خدا پناه ببریم.
توصیههایی به حافظان قرآن کریم
ـ حافظان عزیز اول خدا را شکر کنید که خداوند شما را از نعمت قرآن برخوردار کرده است. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم در جریان دفن شهدای «أحد» آنهایی را که قرآن بیشتر بلد بودند در اولویت قرار میدادند.
ـ باید در نماز تراویح حق خواندن قرآن ادا شود. نماز تروایح حداقل باید یک ساعت و ربع طول بکشد. باید قرآن خوب خوانده شود. رکوع و سجدهها به درستی ادا شوند. تجوید قرآن رعایت شود.
ـ قبل از شروع نماز دعا کنید و این احساس را داشته باشید که دارید قرآن را به خداوند عرضه میکنید و قبل از اینکه مردم بشنوند خداوند آن را میشنود.
ـ بهخاطر خدا بخوانید، نه اغراض مادی.
ـ تلاوت قراء مشهور را گوش کنید. صدای خودتان را ضبط کنید و بعد به آن گوش فرا دهید.
ـ از اساتید خود راهنمایی بگیرید.