«انتقاد از اعدام و گرفتن اعترافات اجباری از معترضان»، «حرمت ریختن خون انسان»، «لزوم شنیدن صدای اعتراض مردم و رسیدگی به خواسته‌های قانونی آنان»، «تأکید بر ممانعت از شکنجه زندانیان و بدرفتاری با آنان»، «اظهار نگرانی از موج گسترده مهاجرت نخبگان از کشور»، «انتقاد از عملکرد ضعیف آموزش‌وپرورش» و «تأثیر مثبت عبادت بر زندگی مسلمان» از مهم‌ترین موضوعاتی هستند که خطیبان اهل‌سنت کشور در مراسم نماز جمعه (18 آذر 1401) به آنها پرداختند.
مولانا گرگیج: اعدام، شکنجه، سرکوب و گرفتن اعترافات اجباری هرگز جواب نمیدهد
مولانا محمدحسین گرگیج در مراسم نماز جمعۀ گالیکش گفت: شکنجه، اخذ اعترافات اجباری و اعدام‌ها باید متوقف شوند. قانون اساسی گرفتن اعتراف همراه با شکنجه را بی‌اعتبار میداند. چنین اعترافاتی معتبر نیستند که فرد به‌موجب آن اعدام شود. با چنین شیوه‌ای نمی‌توانیم کشور را حفاظت و اداره کنیم، زیرا ملت مانند فنر می‌ماند که تا یک بازۀ زمانی میتوانیم آن را در دست خود فشرده نگه داریم، سپس خسته میشویم و از دستان ما رها می‌شود.
مدیر دارالعلوم فاروقیه گالیکش در ادامه بر لزوم آزادی ادیان و مذاهب تاکید کرد و اظهار داشت: ما در دنیا منشور حقوق بشر و شهروندی داریم که در آن آمده شده است تمامی ادیان باید آزاد باشند. پس طبق منشور حقوق بشر آزادی کامل ادیان، مذاهب و جناحهای سیاسی باید در یک کشور وجود داشته باشد و باید دین، مال، جان و ناموس غیرمسلمانانی که در کشور اسلامی زندگی می‌کنند، در حفاظت باشد و مطابق باورشان در مسائل عقیدتی خود آزاد باشند. در زمان فتوحات عمر رضی‌الله‌عنه هیچ کلیسا و آتشکده‌ای تخریب و یا بسته نشد.
مولانا گرگیج در ادامه با طرح این سؤال که «سرمایۀ ملی کشور در کجا هزینه می‌شود؟» بیان داشت: ایران حدود یک‌دهم و در برخی آمارها یک‌پنجم سرمایۀ جهان را دارد، اما این سرمایه ها کجا هزینه می‌شوند؟! چرا ملت امروز در فقر بسر می‌برد؟ چرا 80 درصد مردم شریف ایران زیر خط فقر باشند؟ ما مردم را طبقه‌بندی کنیم سپس ببینیم چه کسانی نان شب دارند؟! توان خرید مردم کاهش یافته است، یکی از اعتراضات مخالفین این است که سرمایه کشور در کجا مصرف می‌شود؟! و سرمایۀ ملی در اختیار چه کسانی قرار دارد؟! آیا داخل کشور هزینه می‌شوند یا حاتم‌بخشی برای خارج از کشور است؟
ایشان در ادامه با تأکید بر رعایت حقوق و شنیدن صدای زنان خاطرنشان ساخت: هفته گذشته در مورد حقوق زنان صحبت کردم. برخی اعتراض کردند که مولوی عبدالحمید و مولوی گرگیج چرا تاکنون از حقوق زنان صحبت نکرده‌اند و امروز بیدار شده‌اند و از حقوق زن دفاع می‌کنند. مردم شاهد هستند در طول تاریخ در نمازهای جمعه و عیدین بارها از حقوق زنان دفاع کرده و تأکید کرده‌ایم که هیچ‌کسی حق ندارد حقوق زنان را پایمال کند.
خطیب جمعه چابهار: قضات با رأفت و مهربانی با زندانیان اخیر برخورد کنند
مولانا عبدالواحد بزرگزاده در مراسم نماز جمعه چابهار به حرمت خون مسلمان اشاره کرد و اظهار داشت: خون انسان ارزش دارد. ریختن خون خیلی سخت است. در روایت داریم کسی فردی را بکشد، روز قیامت مقتول، سر بریدۀ خود را به همراه قاتل به درگاه الهی حاضر می‌کند و می‌گوید: بارالها! این فرد مرا به‌ناحق کشت، انتقام مرا از او بگیر. رضایت به قتل دیگران نیز مسئله آسانی نیست. هر فردی بی‌محابا به قتل انسان بی‌گناهی راضی باشد، روز قیامت درحالی از قبر برمی‌خیزد که بر پیشانی او این جمله حک شده است: این فرد از رحمت خداوند متعال ناامید است.
استاد حدیث حوزه علمیه جامعةالحرمین چابهار در ادامه بر لزوم آزادی زندانیان اخیر تأکید کرد و گفت: باید دستور و قضاوت مسئولان حساب‌شده باشد، اگر آنان قضاوت نادرستی انجام دهند که حق کسی ضایع شود برای آنان جز تباهی و بدبختی نتیجه دیگری نخواهد داشت. قضات باید با رأفت و مهربانی با زندانیان اخیر که بیشترین تعداد را دانشجویان تشکیل می‌دهند، برخورد کنند و کسانی را که فقط شعار داده‌اند و هیچ جرمی مرتکب نشده‌اند، آزاد کنند.
مولانا محمدعثمان: اعدام‌ها موجب رنجش، تنفر و نارضایتی ملت می‌شود/ علاج همۀ مشکلات رسیدگی و پاسخگویی به مطالبات به‌حق و قانونی مردم است
مولانا محمدعثمان در مراسم نماز جمعه مسجد الخلیل خاش با استناد به آیات قرآن و احادیث نبوی «قتل نفس» را حرام دانست و اظهار داشت: خداوند متعال در آیۀ 93 سورۀ نساء می‌فرماید: هرکسی مسلمانی را قصداً- چه با اسلحه و هر طریق دیگری- به قتل برساند، جزایش جهنم بوده و خشم، لعنت و نفرین خداوند بر قاتل است و او از رحمت خداوند محروم می‌ماند. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم نیز دراین‌باره می‌فرمایند: اگر همۀ اهل آسمان و زمین برای کشتن یک مسلمان جمع بشوند، همۀ آنها به جهنم خواهند رفت. در روایت دیگری آمده است: هرکسی به‌اندازه نصف کلمه‌ای در قتل مسلمانی شریک شود، روز قیامت در حالی حشر می‌شود که از رحمت خداوند (بهشت) محروم است. لذا همۀ ما زندگی خود را بررسی کنیم که کجا هستیم و دین در کجای زندگی ما قرار دارد؟
عضو مجمع فقهی اهل‌سنت ایران صدور احکام «اعدام‌های گسترده» از سوی قضات را «خلاف اخلاق اسلامی» عنوان کرد و افزود: کشور ما اسلامی است و قضات از علما هستند. باید بدانند مبادرت به اعدام مسلمانان چه شیعه و سنی از اخلاق اسلامی به دور است و قطعاً هر قاضی‌ای که سلیقه‌ای، مذهبی و تعصبی قضاوت کند، روز قیامت با مشکل مواجه خواهد شد.
مدیر مدرسۀ دینی مدینةالعلوم خاش رسیدگی و پاسخگویی به مطالبات و خواسته‌های مردم را ضامن امنیت و آرامش در کشور عنوان کرد و گفت: علاج همۀ مشکلات در رسیدگی و پاسخگویی به مطالبات به‌حق و قانونی مردم است. اعدام‌ها موجب رنجش، تنفر و نارضایتی ملت می‌شود و قطعاً صدای مظلومیت یتیمان و زنان بیوه، آسمان و زمین را به لرزه درمی‌آورد و خیلی زود عاملین به سزای اعمالشان خواهند رسید.
مولانا عبدالصمد دامنی: مسئولین باید ملت را مانند فرزندان خود ببینند
مولانا عبدالصمد دامنی در مراسم نماز جمعه ایرانشهر بر لزوم پاسخگویی مسئولین به ملت تأکید کرد و گفت: حاکم باید در مقابل مردم پاسخگو باشد و باید ملت را مانند فرزندان خود ببیند و نسبت به آنان مهربان باشد و شبهات آنها را برطرف کند.
امام جمعه مسجد جامع الزهراء ایرانشهر در ادامه افزود: اگر مردم اعتراضی دارند مسئولین گوش شنوا داشته باشند و برای رفع مشکلاتشان تلاش کنند. نباید جلوی اعتراضات ملت را بگیرند و آنان را بکشند و اعدام کنند.
امام‌جمعه بندرعباس: حق‌گویی وظیفۀ رجال دینی و فلسفۀ وجودی آنان است
شیخ یوسف جمالی در مراسم نماز جمعۀ بندرعباس با اشاره به موج بزرگ مهاجرت از کشور تصریح کرد: طبق آمار، عمده افراد مهاجرت‌کرده نخبه و تحصیلکرده هستند و این برای کشور فاجعه است. چه اتفاقی افتاده تا افرادی که بر اساس فطرت باید عاشق آب‌وخاک خود باشند، در اینجا زندگی نمی‌کنند و چمدان‌شان را می‌بندند و از کشور می‌روند. چرا ما نتوانسته‌ایم به‌عنوان مسئول رضایت این قشر را به دست آوریم تا در کشور زندگی کنند؟
امام جمعه اهل سنت بندرعباس در ادامه “حق‌گویی” را وظیفۀ رجال دینی و فلسفۀ وجودی آنان عنوان کرد و گفت: حق‌گویی وظیفۀ رجال دینی و فلسفۀ وجودی آنان است و بدون اعلان حق نیازی به وجود آنها نیست. حق را باید بگوییم و مطالبه کنیم و باور داریم باید رضای خدا را جلب کنیم. لذا عهدمان این است در کنار هم باشیم و با حق زندگی کنیم و این آمال و وظیفۀ ماست و در این راه منفعل نمی‌شویم و تحت تأثیر دیگران قرار نمی‌گیریم.
مولانا فتحی‌محمد نقشبندی: اعدام‌های اخیر در کشور بی‌سابقه هستند
مولانا فتحی‌محمد نقشبندی در مراسم نماز جمعۀ راسک با اشاره به نقش شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید در خصوص پیگیری حقوق اهل‌سنت اظهار داشت: شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید بدون در نظرگرفتن منافع خویش، حقوق پایمال‌شدۀ اهل‌سنت و خون شهدای زاهدان را پیگیری و مطالبه می‌کنند.
امام جمعه راسک در ادامه از اعدام‌های اخیر در کشور به شدت انتقاد کرد و گفت: اعدام‌های اخیر که بدون دلیل در کشور انجام می‌گیرند در تاریخ بی‌سابقه هستند.
خطیب جمعه مهرستان: اعتراضاتِ اخیر در کشور نتیجۀ “بی‌توجهی” و “عدم رسیدگی” به مشکلات مردم است
مولانا عبدالخالق حسین‌زهی در مراسم نماز جمعۀ مهرستان به “ناپایداری ظلم و ستم در دنیا” اشاره کرد و اظهار داشت: اگر به تاریخ نگاهی بیندازیم می‌بینیم بسیاری از پادشاهانی که بر ملت ظلم و ستم کردند، نه پادشاهی‌شان باقی مانده و نه ظلم بر مردم دوام داشته است. قطعاً مؤمن در سختی رشد می‌کند و همواره پس از تحمل سختی‌ها آسانی می‌آید، لذا باید سختی‌ها را به امید رسیدن به آسانی تحمل کرد.
ایشان در ادامه اظهار داشت: اعتراضاتِ اخیر در کشور نتیجۀ بی‌توجهی و عدم رسیدگی به مشکلات مردم است. مسئولین به کارنامۀ گذشته خودشان نگاهی بیندازند و از خود بپرسند: آیا واقعاً حق این مردم ضایع نشده است؟ آیا آسایش‌شان سلب نشده است؟ آیا ملت در سختی و مشقت زندگی نمی‌کنند؟!
خطیب جمعۀ کهیر/کنارک: شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید از چهره‌های فراملی و فرامذهبی هستند/ باید از حق‌خواهی و حقطلبی مردم استقبال کرد
مولانا نواب حوت در مراسم نماز جمعۀ بخش کهیرِ از توابع شهرستان کنارک از شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید به‌عنوان »چهره فراملی و فرامذهبی» یاد کرد و اظهار داشت: شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید از بندگان نیک الهی هستند. ایشان از اولیای خداوند و از شخصیت‌های بزرگ علمی، سیاسی و اجتماعی ما هستند و از چهره‌های فراملی و فرامذهبی به‌حساب می‌آیند. ایشان در مسیر دین الهی سختی‌ها و فشارهای زیادی را تحمل کرده‌اند و می‌کنند.
ایشان اضافه کرد: شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید مطالبات به‌حق و قانونی مردم را مطرح می‌کنند. ایشان تاکنون در جهت برقراری امنیت و عدالت، رفع تبعیضات و نابرابری‌ها و خیرخواهی برای ملت و امت نقش به سزایی داشته‌اند. باید ملت و دولت در رفع مشکلات کشور از نظریه‌ها و پیشنهادهای ایشان استفاده کنند.
امام‌جمعه دهستان کهیر در ادامه به فضای حق‌خواهی و حقطلبی در صدر اسلام و دوران خلافت راشده اشاره کرد و اظهار داشت: پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم از حقطلبی مردم استقبال می‌کردند. آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم برای این امت چنان جو و فضایی را فراهم کردند که همه بتوانند بدون ترس و هراسی حق‌خواهی و حقطلبی داشته باشند و از حق خود کوتاه نیایند.
ایشان افزود: حضرت عمر رضی‌الله‌عنه زور و قدرت داشت، اما در مقابل حقوق مردم متواضع و فروتن بود. روزی در جمع زنان و مردان مسلمان از مهریه زیاد و سنگین انتقاد کرد. پیرزنی احساس کرد طبق سخنان خلیفۀ مسلمانان حقوق زنان پایمال می‌شود، در مقام مطالبه‌گری و حق‌خواهی ایستاد و از تضییع حقوق خود دفاع کرد و حضرت عمر رضی‌الله‌عنه بر پیرزن خشم نگرفت، صدایش را قطع نکرد و به او بی‌احترامی نیز نشد. چنین فضایی برای آزادی بیان در کجای دنیا پیدا می‌شود؟
خطیب جمعه شهر ریزه تایباد: باید مسئولین با گوش جان اعتراضات ملت را بشنوند
مولوی احمد عیدی‌زاده در مراسم نماز جمعۀ ریزه- از توابع شهرستان تایباد- با اشاره به تحولات چند ماه اخیر در کشور، بر «درک واقعیت‌های جامعه» و «شنیدن حرف دل معترضان» تأکید کرد و اظهار داشت: اعتراضات ماه‌های اخیر از فشارهایی است که مردم ما در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی احساس می‌کنند و از آن رنج می‌برند. مسئولین باید با گوش جان اعتراضات ملت را بشنوند.
مولوی عیدی‌زاده در ادامه از شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید به‌عنوان «خیرخواه مردم، مسئولین و نظام» یاد کرد و گفت: در طول ۴۳ سال از عمر انقلاب، شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید را در همۀ زمینه‌ها خیرخواه مردم و مسئولین و خیرخواه نظام می‌دانیم. باید مسئولین توصیه‌های ایشان را بشنوند و عملی کنند و سوء‌تفاهمات و اتهامات بی‌اساس را کنار بگذارند.
خطیب جمعه مسجد جامع شیخین سنندج: مسئولان به خواسته‌ها و مطالبات ملت گوش دهند
ماموستا برزان ملکی در مراسم نماز جمعه مسجد جامع شیخین سنندج بر لزوم شنیدن خواسته‌ها و مطالبات ملت تأکید کرد و اظهار داشت: کاش مسئولان به‌جای سیاست‌های غلط و نابه‌جا، به خواسته‌ها و مطالبات ملت گوش می‌دادند تا هر روز اوضاع مملکت بدتر نشود.
ماموستا ملکی در ادامه از تصمیمات احساسی مسئولان انتقاد کرد و گفت: حقیقتاً تصمیمات احساسی و سراسر خشونت، از طرف هرکسی از مسئولان باشد به دور از عقلانیت بوده و سراسر نفرت و كينه‌جويى است. مسئولان، راه خروج از بحران‌های کشور را برعکس متوجه شده‌اند. اتاق فکر تصمیم‌گیری‌های این مملکت باید اصلاح گردد، چون تصمیمات غلط آنان، نشان از دلسوزی و خیرخواهی نیست.👇🏽
خطیب جمعه سراوان: مسئولان در جهت رسیدگی به مشکلات مردم به فکر چاره باشند
مولوی عبدالله سیدی در مراسم نماز جمعه سراوان با اشاره به مشکلات دارویی در مناطق محروم اظهار داشت: دسترسی به دارو و ارائۀ خدمات درمانی از حقوق اولیه شهروندان است. در کنار گرانی دارو، نباید مردم مناطق محروم با کمبود پزشک و دارو مواجه شوند. با توجه به شیوع سرماخوردگی و آنفلوآنزا مشکل سرم و دارو رفع شود.
مولوی سیدی در ادامه گفت: در این منطقه از کشور که شهروندان مشکلات زیادی دارند، نباید بر مشکلات آنها افزوده شود. با توجه به فصل زمستان مردم همواره با معضل تأمین گاز مواجه هستند که امیدواریم در این مورد چاره‌اندیشی شود.
خطیب جمعه خواف: عبادت و بندگی تأثیر مثبتی در زندگی مسلمان دارد
مولوی جلیل‌احمد موحدی در مراسم نماز جمعه خواف به تأثیر مثبت عبادت در زندگی مسلمان اشاره کرد و اظهار داشت: هرکس در زندگی به عبادت و بندگی خداوند متعال توجه کند، تأثیر مثبتی در زندگی خود خواهد دید. قطعاً عبادت سبب آمرزش گناهان و خطاها می‌شود، زندگی فرد توأم با آرامش و آسایش خواهد بود و در او شوق همنشینی و همکلامی با انسان‌ها نیک به‌وجود می‌آید و این شخص برای هم‌نوعان خود الگو و اسوه خواهد بود.
خطیب جمعۀ مشهدریزه: بزرگی یک جامعه به جود علما و نخگبان و دستاوردهای علمی آن است
مولوی ذبیح‌الله رحیم‌دادی در مراسم نماز جمعه مشهدریزه- از توابع شهرستان تایباد- به تاثیر عملکرد والدین در تربیت فرزندان اشاره کرد و گفت: باید خودمان برای فرزندانمان آیینۀ تمام‌نما از جهت آموزش دینی و علوم فرهنگی باشیم. قطعاً بزرگی یک جامعه به وسعت جغرافیایی آن نیست، بلکه به وجود نخبگان، علما، دستاوردهای علمی و فرهنگیان آن جامعه است.
مولوی رحیم‌دادی از عملکرد ضعیف و سست آموزش‌وپرورش انتقاد کرد و اظهار داشت: جای افسوس است که آموزش‌وپرورش نه‌تنها در منطقۀ ما، بلکه در کل کشور آن‌چنان هزینه نمی‌کند که در شأن و جایگاه دانش‌آموزان باشد.