مدیر مرکز فرهنگی و اسلامی گرانادا (غرناطه) در جنوب اسپانیا از تلاش مسلمانان این کشور برای احیای میراث درخشان اسلامی دوران حکومت مسلمانان بر اندلس و احقاق کامل حقوق مسلمانان اسپانیا در این کشور سخن گفت.
«گرانادا» مرکز استانی با همین نام در جنوب اسپانیاست. این شهر تا سال ۱۴۹۲ میلادی در دست مسلمانان اندلس (اسپانیای کنونی) بود و بهعنوان پایتخت زییای آنها با عنوان «غرناطه» شناخته میشد.
مدیر مرکز فرهنگی اسلامی مسجد جامع در غرناطه میگوید: از آنجا که اسلام برای مدت طولانی در اندلس و اسپانیا وجود داشته است، آنها در تلاشاند تا تاریخ دوران اسلامی را که تأثیر زیادی بر این سرزمین داشته است، در اندلس بازسازی کنند.
«عبدالقادر شالیر» تأکید میکند: باوجود تلاشهای زیادی که برای ازبینبردن آثار فرهنگ اسلامی در اسپانیا بهکار گرفته شده است، اکنون مسلمانان آنجا با جدیت درصدد احیای میراث اسلامی هستند که تأثیر زیادی بر فرهنگ و تمدن این کشور بر جای گذاشته است.
مسجد جامع غرناطه؛ شاهکار هنر اسلامی
مسجد جامع غرناطه مشرف به قصر مشهور «الحمراء» است که شاهکار هنر اسلامی و یادگار حضور اسلام در منطقه اندلس است؛ (۷۱۱ بعد از میلاد). مسجد بزرگ غرناطه طی برگزاری جشنی تاریخی در تابستان سال ۲۰۰۳ افتتاح شد.
شالیر میگوید باوجود اینکه هر روز قصر الحمراء مقابل چشمان اوست؛ اما هربار که به آن نگاه میاندازد، احساس بسیار خوبی دارد.
او با اشاره به تأثیر فوقالعاده غرناطه و قصر الحمراء بر بازدیدکنندگان از این مکان بزرگ، میگوید: بسیاری از آنها به محض دیدن کاخ و یادآوری تمدن بزرگ اسلامی در ذهنشان به گریه میافتند.
رئیس مرکز فرهنگی مسجد جامع غرناطه گفت: وقتی که بازدیدکنندگان مسلمان از نقاط مختلف دنیا چنین اثر هنری بزرگ و مهمی مانند قصر الحمراء را میبینند و میدانند که مربوط به دوره حکومت اسلامی در اندلس است و یادآور میشوند که این سرزمین دیگر یک کشور مسلمان نیست، احساس غربت زیادی میکنند و بسیار تحت تأثیر قرار میگیرند؛ حتی اگر آگاهی زیادی از تاریخ اندلس نداشته باشند.
شالیر میافزاید: میراث تاریخی قصر الحمراء برای همه شناختهشده است؛ اما در داخل جامعۀ اسپانیا شناختهشده نیست، زیرا پادشاهان کاتولیک پانصد سال پیش تمام آثار آنچه را که مربوط به اسلام بوده است، در این سرزمین پاک کردند.
نابودی میراث مسلمانان ممکن نیست
رئیس مرکز فرهنگی مسجد جامع غرناطه ادامه میدهد: در سال ۱۴۹۲ با سقوط اندلس کتابهای مسلمانان در معماری، فنون و کشاورزی و حتی نسخههای قرآن کریم در میدان «پرامبلا» در غرناطه به آتش کشیده شد؛ اتفاقی وحشتناک که هرگز تاریخ آن را فراموش نخواهد کرد. زمامداران مسیحی تمام یادگارهای مسلمانان را در غرناطه نابود کردند و مساجد را سوزاندند و بهجای آنها کلیسا بنا کردند.
شالیر با تأکید بر اینکه اسلام برای مدت طولانی در اندلس و اسپانیا (۷۸۱ سال) زنده بوده است، میگوید: مسلمانان اسپانیا سعی میکنند تاریخ دوران اسلامی را در اندلس بازسازی کنند و این واقعیت را بهگونهای به حیات روزمره خود ملحق کنند.
رئیس مرکز فرهنگی مسجد جامع غرناطه میافزاید که ضمن احترام به شرایط و سبک زندگی امروز، تلاش میشود که سنتهای متروکه و ازبینرفتۀ اسلامی در دوران اندلس در این سرزمین احیا شوند.
چالش آموزش اسلام به نسل جوان
شالیر همچنین میگوید: بیشتر مسلمانان در اسپانیا مهاجر هستند. آنها به قصد امرار معاش به آنجا آمدهاند و بزرگترین مشکلی که نسل دوم و سوم مسلمانان در اسپانیا با آن روبرو هستند، آموزش اسلام به نسلهای جدید است.
او با اشاره به اینکه مرحلۀ ادغام مسلمانان در جامعه اسپانیا یا بهرسمیت شناختهشدن اسلام توسط نهادهای دولتی در آنجا در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی به کندی صورت میگیرد، خاطرنشان میکند: ضروری است که برای جلوگیری از به حاشیه راندهشدن مسلمانان در جامعه، روی آموزش اسلام همراه با ساختار کلی جامعه اسپانیا کار شود.
شالیر میافزاید: اسپانیا سیاست حذف كامل اسلام، سنتها و مظاهر آن را در اندلس در همۀ زمینهها دنبال كرد، اما نمیتوان به راحتی این سنتها و آثار آنها را از بین برد.
مدیر مرکز فرهنگی مسجد جامع غرناطه میافزاید: مقامات و نهادهای دولتی در اسپانیا معتقدند که برای اینکه مسلمانان در جامعه پذیرفته شوند، باید برخی تغییراتی در اسلام ایجاد شود، اما دانستن این نکته که بسیاری از مسائل قابل تغییر نیستند بسیار مهم است؛ این مسئله اختلافی است که همه متوجه آن نیستند اما وجود دارد.
شالیر در عین حال اطمینان خاطر میدهد که به زودی و با گذشت زمان و کمی صبر، اسلام در نهادهای حکومتی اسپانیا و حیات روزمره مردم این کشور به شکلی طبیعی ادغام خواهد شد؛ همان اتفاقی که در انگلیس، فرانسه و آلمان رخ داده است.
مسلمانان در سال ۹۲ هجری (برابر با ۷۱۱ میلادی) اندلس را فتح کردند و به مدت ۷۸۱ سال بر آنجا و برخی نقاط دیگر اسپانیا حکومت کردند. خدمات مسلمانان به اندلس و فرهنگ غربی چنان چشمگیر است که حتی تاریخنگاران و مستشرقان غربی نیز نتوانستهاند از شکوه تمدن اسلامی در آن دیار چشم بپوشند.
منبع: ایکنا به نقل از الجزیره (با اندکی ویرایش)