مولانا محمد اسماعیل‌زهی در سال 1331 شمسی در روستای “گلوگاه” از توابع شهرستان زاهدان دیده به جهان گشود. چهار سال اول مقطع ابتدایی مدارس دولتی را در روستای «شورو» و سال‌های پنجم و ششم را در شهر زاهدان فراگرفت.
مولانا محمد اسماعیل‌زهی رحمهالله پس از تکمیل مقطع ابتدایی دروس دولتی، جهت تحصیل علوم دینی به مدرسه دینی اشاعةالتوحید زاهدان رفت و یک سال در این مدرسه به فراگیری علوم مقدماتی پرداخت، سپس برای ادامۀ تحصیل به کشور پاکستان سفر کرد و حدود ده سال در این کشور مشغول تعلیم شد.
ایشان در سال‌های اقامت در پاکستان در مدارس مختلفی ازجمله “شمس‌العلوم” روستای بستی‌مولویان، “احیاءالعلوم” ظاهرپیر و “بدرالعلوم حمادیه” رحیم‌یارخان به فراگیری علوم دینی پرداخت و در رمضان سال ۱۳۹۷ قمری از همین مدرسۀ دینی فارغ‌التحصیل شد.
از برجسته‌ترین اساتید مولانا محمد اسماعیل‌زهی رحمهالله می‌توان به شیخ‌التفسیر مولانا عبدالغنی جاجروی، مولانا نظرمحمد و مولانا عبدالواحد (از شاگردان علامه انورشاه کشمیری)، مولانا عبدالعزیز و مولانا شریف‌الله‌خان در مدرسۀ دینی شمس‌العلوم بستی‌مولویان، مولانا دوست‌محمد از شاگردان مفتی کفایت‌الله و مولانا عبدالله بیلوی (شاگرد رئیس‌المفسرین مولانا حسین‌علی) اشاره کرد.
ایشان چهار سال نیز در دورۀ تفسیر قرآن مجید نزد شیخ‌التفسیر مولانا عبدالغنی جاجروی شرکت کرد.
مولانا محمد اسماعیل‌زهی پس از بازگشت به ایران، ابتدا مدت یک سال در دارالعلوم زاهدان مشغول تدریس می‌شود، سپس به‌عنوان مدرس وارد مدرسۀ دینی اشاعت‌التوحید زاهدان که مولانا عبدالغفور رحمهالله مدیریت آن را بر عهده داشت، می‌شود.
در سال 1362 پس از مولانا عبدالغفور رحمهالله، مدیریت مدرسۀ دینی اشاعت‌التوحید زاهدان به مولانا محمد اسماعیل‌زهی واگذار می‌شود که ایشان تا اوایل دهه نود شمسی این مرکز دینی را به‌خوبی اداره می‌کند. دوران مدیریت مولانا محمد اسماعیل‌زهی، از دوره‌های پربار مدرسه اشاعت‌التوحید زاهدان به‌شمار می‌رود که در این مدت طلاب بسیاری از این مرکز علمی آموزشی دانش‌آموخته شدند.
مولانا اسماعیل‌زهی در سال 1392 شمسی از مدیریت حوزۀ علمیۀ اشاعت‌التوحید کناره‌گیری می‌کند و به دعوت شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید به دارالعلوم زاهدان می‌آید و در این مرکز بزرگ علمی اهل‌سنت ایران مشغول تدریس می‌شود.
مولانا محمد اسماعیل‌زهی رحمهالله شخصیتی خیرخواه و مصلح، عالمی توانا و خدوم و دارای صفات اخلاقی بسیار نیکویی بود. ایشان علی‌رغم ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت، کلیه و پارکینسون، تا روزهای پایانی عمر خویش به تدریس حدیث و علوم دینی مشغول بود. از این عالم فرهیخته تقریراتی از سال‌های اشتغال به تدریس کتاب‌های صحیح بخاری، سنن ترمذی و مشکاةالمصابیح برجای مانده که توسط شاگردانش گردآوری و برای استفادۀ طلاب مدارس دینی به رشتۀ تحریر درآمده است.
مولانا محمد اسماعیل‌زهی رحمهالله پس از سال‌ها تدریس علوم نبوی و فعالیت‌های اصلاح‌گرانه صبح روز شنبه 14 تیرماه ۱۳۹۹ بر اثر عارضۀ قلبی در سن 68 سالگی دار فانی را وداع گفت. پیکر این عالم فرهیخته در زادگاهش؛ روستای “گلوگاه” به خاک سپرده شد.