این تمایل آدمی است كه در برآوردن آرزوها و آرمانهای خود تلاش كند و گاهی برای رسیدن به آنها خطرها را به جان بخرد و جان دیگران را هم به خطر اندازد، ولی اگر به هر دلیل در عالم واقع به مطلوبهای خود نرسید تلاش خود را از جای دیگری آغاز میكند و به خیال و تصور متوسل میشود. هرچه آرزوها و خواستههای انسان غیر واقعیتر باشند و با حقایق زمان و مكان و توان خویش سازگاری نداشته باشند، توسل به توهم بیشتر میشود و گاهی در این وادی چنان پیش میرود كه به كلی از زمان و مكان خویش عقب میماند و متوجه پیرامون خود نمیشود.
رژیم گذشته پس از آنكه توانست به كمك دستگاه جهنمی ساواك مخالفان را یكی پس از دیگری از میان بردارد و فضای خفقان را در سراسر كشور بگستراند و در ظاهر خیالش از مخالفتها راحت شد و به موازات افزایش ناگهانی قیمت نفت دست گشاده پیدا كرد و در ریختوپاش راه افراط را پیمود و حتی به دیگر كشورها هم كمكهای مالی قابل توجهی كرد، طرحهای بلندپروازانه یكی پس از دیگری آغاز شد و درست هنگامی كه ناكارآمدیها خود را نشان دادند و ثابت شد كه با تزریق پول بهتنهایی توسعه به دست نمیآید و اختلاف فاحش طبقاتی نمایان شد و روند مهاجرت به شهرها سرعت گرفت، به تبلیغات روی آورد و چون دروازههای تمدن بزرگ را بهروی خود گشاده دید، جشنهای 2500ساله را به راه انداخت!
مردم در اوج مشكلات اقتصادی و رنجوری روستاها و حاشیهنشینی در شهرها میدیدند كه دستگاه شاهنشاهی چگونه ثروت كشور را ضایع میكند؟ چهبسا یكی از عوامل اصلی سقوط آن رژیم نمودارشدن همین تناقضها بود. اگر میشد سیاسیون و آزادیخواهان را با داغ و درفش و زندان و تیرباران خاموش ساخت، ولی تودههای عظیم مردم كه رنج و سختی معیشت به ستوهشان آورده بود را با عظیمترین دستگاههای امنیتی و حتی ارتشهای گوش به فرمان نمیشد آرام كرد.
در واقع زنگ سقوط قطعی رژیم گذشته در عرصه اقتصاد نواخته شد. شاه به تبلیغات عظیم خود اعتماد و تكیه و كمكم تصور كرد كه جامعه همان چیزی است كه دستگاه رسانهایاش به او میگفتند. وی در اوج توهم خودستایی، دست قاهری را میدید كه همواره نگهبان اوست و حتی آن را به زبان میآورد! دوگانگی در عالم واقع و تصورات و توهمات و آرزوهای شاه خوابی عمیق را متوجه او كرده بود و حتی حامیانش در غرب هم نتوانستند آمادگی جامعه ایران برای انقلاب را تشخیص دهند. چوبی كه رژیم سلطنتی خورد از ناحیه تبلیغات و احساس اقتدار و غیر واقعی بودن پوسته اجتماع بود. یك جامعه وقتی استوار و مستحكم میشود كه واقعی باشد و شفاف و گویا عیبها و نقصها و كمبودها و خطاها را باز بنمایاند.
ما در شرایط كنونی بیش از هر زمان دیگری باید از این مقطع مهم تاریخی درس بگیریم و واقعی باشیم. اقتداری كه هست و دوست و دشمن بر آن گواهی میدهند باید در كنار ضعفها و كمكاریها و ناكارآمدیها دیده شوند. ما میتوانیم بهترین بودجهها را ببندیم و در آن قیمت حاملهای انرژی و خدمات دولتی به نازلترین وجه ممكن باشند و مردم را هم در ظاهر راضی نگهداریم، ولی هنگامی كه در عمل درآمدها كفاف هزینهها را نكنند و بخشی از درآمدها به هر دلیل محقق نشوند بحران آغاز میشود. ما میتوانیم در بودجه دولتی انواع نهادها و بنیادها را تغذیه كنیم و آنها را از درآمدزایی مستقل و واقعیت كارآمدی خود دور سازیم ولی قطعا مجبور خواهیم بود این بودجهها را از پروژههای عمرانی و خدماتی كسر كنیم و این هم بحرانی دیگر فراهم میآورد و تولید و اشتغال را ضعیف میسازد.
برای انطباق واقعیتها با توانها و منابع هیچ راهی جز واقعیشدن نداریم. اگر دستگاههای دولتی و حكومتی در هزینههای خود نهایت صرفهجویی را بهكار ببندند و مردم این تلاش را مشاهده كنند میشود با مردم خوب كشور صادقانه سخن گفت و در یك عزم ملی اقتصاد كشور را واقعی كنیم و هر كس دسترنج تلاش و كوشش و دانش خود را ببرد. اقتصاد ما بیش از حوزههای دیگر نیاز مبرم به نگاه واقعگرایانه دارد، نگاهی كه با احساس مسئولیت و با امعان نظر به نبض تپنده جامعه قابل دسترسی است.
منبع: روزنامه اعتماد- یکشنبه 15 بهمن 1396
خبرنگاران فلسطینی که جنگ غزه را پوشش میدهند، «جایزه جهانی آزادی مطبوعات» که توسط سازمان…
خطیبان جمعۀ اهلسنت بعضی از شهرستانهای کشور در مراسم نماز جمعه (14 اردیبهشت 1403) به…
صادق خان که یک مسلمان پاکستانیالاصل است، موفق شد با کسب نزدیک به ۴۴ درصد…
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه زاهدان (14 اردیبهشت 1403)، از «حکمت» بهعنوان یکی…
نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی، با اظهار تاسف از وضعیت معیشتی مردم، تیم…
خیزشها و تحصنهای اعتراضی دانشجویان در دانشگاهها در آمریکا و اروپا در اعتراض به جنگ…