با آغاز دهه اول ذیالحجه، موسم حج فرارسیده است و بار دیگر کنگره عظیم حج، تجلی وحدت و یکتاپرستی در گرداگرد کعبه مشرفه گردیده است.
حج، فریادی بلند دارد و همه آن در پرستش خداوند بهجای پرستش انسان و شعائر انسانی و تصنعی و فریبنده، خلاصه میگردد.
اینکه تلاش و مبارزه حق و حقانیت با باورها و مذاهب گوناگون آمیخته شده و تا کنون هم هیچ فرهنگ خاص بشری را نمی توان یافت که تهی از بافت اساطیری و مذهبی باشد، امری طبیعی، دترمینیک و خردمندانه است، زیرا فطرت انسان عنصری غیرقابل تغییر است و همواره نفس سرکش را به راستی و درستی فرا میخواند.
اما حج، بر محور وحدانیت و دوری از فریب و ریا، با زبان و لباس اخلاص، جلوهای دیگر دارد. پیام حج اما پیامی جهانیست، چراکه از دگرسانیهای قومی و نژادی و زبانی فراتر است و آن پیوستن و الحاق به جریان پرعظمت و باشکوهی است که همچون مرواریدهای درخشان با جلوهای درخشان و سفید و منظم، آیات و مشاعر یکتاپرستی را طواف میکنند، با انسجامی بیمانند و با نظمی بینظیرتر از یک ارتش قدرتمند، همنوا و همکلام با همنوعان خود، اتحاد شکلگرفته را فریاد میکشند و از تنپرستی و ابلیسپرستی بیزاری میجویند.
پیام حج احترام به جایگاه انسان است؛ در گرو هر مذهب و فرهنگی که باشد. هیچ شکی وجود ندارد که فرهنگ و رسوم و باورهای همه جوامع در کنار عناصر سازنده، زشتیها، خرابیها و تبعات نامطلوب، بازدارنده و ارتجاعی نیز داشته است. بدون تغییر و اصلاحات مدبرانه و بهموقع و کارساز در آنها، حرکت تودههای بشری در جهت پیشرفت اقتصادی- اجتماعی، شکوفایی فرهنگی و کمال مادی و معنوی نامیسر است، ولی چنین مأمولی نه با نفی و ریشخند و تحقیر و اهانت فرهنگها و مذاهب بشری، آنگونه که برخی از اشخاص مدعی تجزیهطلبی به آن مبتلا گشتهاند، بلکه با پژوهش و درک و شناخت و نقد و بررسی علمی و ساینتفیک آنها، آنهم در یک همفکری و تفاهم گسترده ملی، قابل تحقق است.
پیام حج، گرویدن به مدنیت جمعی و فاصلهگیری از فردگرایی و تمییز قومی و نژادی است. گزینش نامعقول رنگ، زبان، نژاد و قومیت از جامعه بشری به شکل خارج از قاعده و حدود پذیرفتهشده و تحمیل تخیلات فردی و آلودگیهای ذهنی به جامعهی در حال رشد، ناهنجاریای است که در آئین حج مورد تقبیح قرار میگیرد.
نمایش و نمود وصفناپذیر وحدت کلامی، زبانی و فکری، در عین چندگانگی زبان، تعلق و تفکر، بزرگترین دستاورد و موفقیت برای این ایدئولوژی عظیم و جهانشمول است که در مراسم حج به رخ جهانیان مینماید؛ ایدئولوژیای سراسر معناگرا و روحانی که همیشه در برابر آرمانهای پوچیگرایی و اومانیستی، انزوا و گزینش نژادی و انحصارسازی قومی و ایزولهسازی فرهنگ و تفکر قرار میگیرد و چنین بدعتهای ناپایدار و فانی را به چالش میطلبد.
حج، آفرینش یک انسان جدید و بازسازی فطرت پاک انسان است. در حج واقعی و مقبول، سنگزدن به مظاهر شیطانی و رمی جمرات ابلیسی و تلبیسی و دستکشیدن از خُلق و خوهای ناسازگار با سلامت جامعه بشری صورت میگیرد. تقبیح تهمت و افترا، عمل در گرو تفکر و تعقل و دوری از جهالت فکری و عقیدتی و رفتارهای جنونآمیز از معیارهای حج مقبول است.
پیام دیگر حج، گرامیداشت انسان و نوعدوستی انسان است. در واقع هیچ انسان و حرکت انساننمایی بدون کسب مراودات اجتماعی و وحدت نظری و فکری حداقل با بخشی از جامعه نمیتواند راه سعادت را بپیماید و به موفقیت برسد و هیچ موفقیتی در گرو تخریب و مخدوش کرددن شخصیت و فرهنگ دیگران نیست.
حج در واقع یک چرخهی مطلوب و ایدهآل از زندگی انسان را به نمایش میگذارد. از آغاز تا پایان حج، اهمیت نهادن به بهداشت و سلامت جسمی و عقلی، فردی و اجتماعی و تلاش و ریاضت برای رسیدن به یک جامعهی سالم و پرهیز از سرایت بیماریهای جسمی، فکری و سیاسی به اقشار سالم جامعه مورد تاکید قرار میگیرد.
حج ابراهیمی که این آئین تاریخی با سمبل ایثار و گذشت این پیامبر بزگوار گره خورده است، حاوی درونمایهای بسیار عمیق، ارزشمند و روحانیست که جهان آشفته و نگران امروز، تشنه آن است و آن پای نهادن بر خواهشات نفسانی و قربانی نمودن هر آنچه انسان را از درست زیستن بازمیدارد.
حج سراسر آموختن است و درست سخن گفتن و محترم شمردن عقاید و باورهای دیگران و پرهیز از دامنزدن به اختلافات و ایجاد تنش و تشویش در جامعه. دورویی، نفاق، ریا و نیرنگ، فریب و تزویر، خودپرستی و بیگانهپرستی، هدفسازی در قالب سازمان، حزب و جبهه و حرکتهای سیاسی و مذهبی برای چندپاره نمودن سرزمینهایی که مردم آن از آغاز روایت تاریخ تاکنون بر مذهب و کیش اتحاد و همزیستی در خانه خود گردآمدهاند، همه و همه میبایست قربانی شوند و ذبح گردند.
در حج مانند همه اصول و فروعی که در اسلام بیان گردیدهاند، اخلاق، سیاستورزیدن، اقتصاد و تفکر بر پایه اخلاق و روش و منش اخلاقمدار، یک مولفه برجسته است و اخلاق را متضمن پذیرش و مقبولیت دعوت و حرکت انسان معرفی مینماید. اخلاق در حج آنچنان حائز اهمیت گردیده است که حتی ایجاد مزاحمت و رنجش همنوعان انسانی و مذهبی و حتی حیوانات و نباتات موجب تردید در مقبولیت حج میشود.
حج، یادآوری مسئولیت انسان در قبال اعمال و رفتار خود، چه فردی و چه اجتماعی، است که انسان بههوش باشد هیچ عملی از او بیهوده نخواهد بود و هر کنش و واکنش وی تبعات مثبت و منفی در پی خواهد داشت. مراقبت بر احوال شخصی و حالاتی که بر یک حجگذار در شرایط احرام لازم است و بر آنچه در پیرامون او در حال وقوع است، آسیب نرساندن به موجودات زنده و حیوانات و درختان و گلها، آسیب نرساندن به خود و به اعضای خود، پرهیز از بیان گفتار و انجام اعمالی که موجب بطلان حج میشود، جملگی موارد نمادین هستند که بیان میدارند انسان مسئول است و مسئول بر هر آنچه که بر او و در اطراف او میگذرد. حتی بیتفاوتی نسبت به محیط اجتماعی، هرگز مسئولیت انسان را از او سلب نخواهد کرد و بلکه هشداری است برای انسان که هر اشتباه و خطایی عواقبی در پی دارد و تاوان و جبران میطلبد که شاید از انسان لغزشپذیر برنیاید، همچنانکه حج بشارتی است برای آنانکه حرکت و فعالیتشان نفعی برای جامعه در پی داشته است و آنانکه نیکی پیشه کردهاند.
?حج، دریافتن جایگاه، موقعیت و مواهبی است که هماکنون در اختیار داریم و تلنگری برای ساختن فرصتها و هدفگذاری بر آنهاست. و در آخر بنای پیمان و تجدید عهدی دوباره و فرصتی دیگر برای بازسازی و ترمیم لغزشهای گذشته، تفکرات، گرایشات و معتقدات و اعمال و رفتار انسان تا شاید به وادی سعادت گام نهد.
از آقای رضامراد صحرایی، وزیر آموزشوپرورش که مدعی الگو شدن در جهان و رقمزدن آن…
در تازهترین تحولات مربوط به جنگ غزه، از یک سو جنبش حماس از موافقت خود…
خبرنگاران فلسطینی که جنگ غزه را پوشش میدهند، «جایزه جهانی آزادی مطبوعات» که توسط سازمان…
خطیبان جمعۀ اهلسنت بعضی از شهرستانهای کشور در مراسم نماز جمعه (14 اردیبهشت 1403) به…
صادق خان که یک مسلمان پاکستانیالاصل است، موفق شد با کسب نزدیک به ۴۴ درصد…
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه زاهدان (14 اردیبهشت 1403)، از «حکمت» بهعنوان یکی…