- سنی آنلاین - https://sunnionline.us/farsi -

کودکان ما و دوستی با پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم

یکی از مسئولیت‎های بارز ما در قبال رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم این است که خود و فرزندان‎مان را بر آموزه‎های سیره نبوی صلی‌الله‌علیه‌وسلم تعلیم و تربیت نماییم و فرزندان را ملزم به پیروی از سیرۀ مطهر ایشان در تمام مراحل زندگی نموده و محبت آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم را در دل‎های‎شان بکاریم، به‌طوری که جایگاه آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم از تمام دارایی‎ها، فرزندان، جان و خانواده و تمام انسانیت در نزد ما و کودکان‌مان محبوب‎تر باشد. همچنین خود و فرزندان‌مان را با عشق به صحابه و اهل‌بیت نبوی رضوان‎الله‎علیهم‎اجمعین عطراگین نماییم.
در این بین، توجه به تربیت دینی کودکان، که از بیشترین آسیب‎پذیری در جامعه برخوردار هستند، بسیار حائز اهمیت است.
از ضروریات تربیت صحیح فرزندان این است که از دوران کودکی بذر محبت الله تعالی و رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم را در اعماق قلب‎شان بکاریم و بهترین شیوۀ برخورد و تعامل در این راستا را در پیش گیریم و همواره در گفتار و کردارمان به آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم اقتدا نموده، به ایشان عشق بورزیم و به کودکان‎مان بیاموزیم تا آنان نیز بر مسیر سیره پاک و نیکوی ایشان رشد و نمو یابند.
در حقیقت محبت به پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم اصلی از اصول دین اسلام و ایدئولوژی از مبادی آن است که ایمان بدون آن صحیح نمی‎شود و چشم‎پوشی و بی‎اعتنایی بدان کسی را جایز نیست.
محبت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم با محبت الهی گره خورده است، چرا که الله تعالی خود بر ایشان درود فرستاده و ایشان را به‎عنوان فرستاده خود در زمین قرار داده است.
متاسفانه بیشتر کودکان جز در موارد اندک، از اخلاق نبی کریم صلی‌الله‌علیه‌وسلم بهره‎ای نبرده و از آن غافل‎اند و نمی‎دانند که آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم چه اندازه به کودکان محبت ورزیده و همواره به توجه نمودن و اهتمام ورزیدن به آنان توصیه می‎نمودند. این در حالی‌ست که بسیاری از کودکان، مردان و زنان زیادی که در دنیا شهره شده‎اند را به‌خوبی می‎شناسند.
لذا در این نوشتار کوتاه بر آن شدیم تا راه‌کارهایی جهت به تصویر کشیدن الگویی نمونه که شایسته پیروی است ارائه دهیم و آن الگو و اسوۀ برتر کسی جز پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم نمی‎تواند باشد.

چرا باید فرزندان‌مان را با محبت به پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم آشنا کنیم؟
از آنجایی‌که مرحله آغازین کودکی مهم‎ترین مرحلۀ تکوین شخصیت انسان است، باید تربیت این مرحلۀ انسانی را با محبت الله و رسولش صلی‌الله‌علیه‌وسلم همراه سازیم. لذا برای تربیت مسلمانی که الله و رسولش را دوست دارد، لازم است از همان اوان تولد برنامه‎ریزی نموده و اقدام نماییم.
زمانی که کودک برای کسب رضایت والدین‌اش اطاعت آنان را در پیش می‎گیرد، سخن از سیرت گهربار آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم به‌میان می‎آوریم تا به ایشان محبت ورزند؛ و این محبت روزی با خود خیرات و برکات و توفیقات در مراحل مختلف زندگی را برای آنان به ارمغان می‎آورد و این همان چیزی است که هر پدر و مادری آرزویش را دارد.
این امکان برای ما وجود ندارد که از حقیقت این امر که کودکان‎مان کسانی هستند که رحمت‎های بی‎کران الهی آنان را احاطه کرده است، غافل باشیم. لذا کسی که در آموزش فرزند خود سستی نماید، جرمی نابخشودنی مرتکب شده است. چه بسا بسیاری از کودکانی که آینده‎شان به تباهی کشیده شده است از همین کوتاهی والدین سرچشمه گرفته است که آنان را به‎حال خود واگذاشته و سنن و فرائض دین (شیوه درست زندگی) را بدیشان نیاموخته‎اند.

چگونه پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم را در نگاه کودکان محبوب و دوست‌داشتنی جلوه دهیم؟
بهترین شیوۀ محبوب قرار دادن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم در دل کودکان، اجرای برنامه‎هایی است که در تمام مراحل عمر کودک و مناسب با سن وی باشد. بر این اساس مراحل پنج‌گانه ذیل تا دوران جوانی کودک بهترین وقت برای پیشبرد اهداف تربیتی می‎باشد.

1ـ تولد تا دو سالگی
الگو و مقتدا برای کودک پس از تولد تا دو سالگی بیشترین نقش را ایفا می‌کند. زمانی که کودک مشاهده کند والدین‌اش زمانی‌که نام آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم را می‌شنوند یا بر زبان می‌آورند بر ایشان درود می‌فرستند، او نیز بر این عمل عادت نموده و محبت با آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم از همان دوران کودکی در وجودش نهادینه می‌شود.

2ـ سه تا شش سالگی
کودک در این مرحله از زندگی به قصه و داستان علاقه خاصی دارد. لذا سودمند خواهد بود که با زبان کودکی و شوق و ذوق، وی را با سیره آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم آشنا سازیم و نظر وی را در خصوص داستان‎های سیره جویا شده و بخش‎های نامفهوم ذهن او را روشن سازیم.

3ـ هفت تا ده سالگی
در این مرحله می‎توان جایگاه آن‎حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم با کودکان را با آنان در میان گذاشت؛ اینکه رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم چه اندازه کودکان را دوست داشته و با تمام وجود به آنان احترام می‎گذاشتند.
نکته دیگری که ما را در این مهم یاری می‎کند تعیین جایزه برای کودکی است که قبل از خواب و بعد از هر نماز، ده بار بر آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم درود بفرستد.

4ـ یازده تا سیزده سالگی
در این مرحله می‎توانیم به طور غیرمستقیم کودک را با اخلاق و رفتار پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم آشنا کنیم. به‌طورمثال زمانی که خانواده برای غذا خوردن دور هم جمع می‎شود یا تفریح‎های دسته‌جمعی پایان هفته و یا گوش‎دادن به نواری که از سیره نبوی سخن می‎گوید در اتومبیل در طول مسیر، و یا این‎که کتابی با سبک روایی و داستانی پیرامون سیره آن حضرتصلی‌الله‌علیه‌وسلم به آنان هدیه دهیم.

5ـ چهارده تا شانزده سالگی
سزاوار است در این مرحله با برپایی مسابقات تابستانی پیرامون سیره نبوی بین فرزندان خود و فامیل و دوستان مدرسه و همسایه، آنان را در این راستا تشویق و ترغیب نماییم.

مازاد بر آموزه‎هایی که ذکر شد، به‌کارگیری برخی دستورالعمل‎هایی که در ذیل می‌آیند نیز فضای بانشاط و زیبایی برای کودک فراهم می‎آورد و تمام توجه و حواس وی را متوجه سعی و تلاش‌تان در جهت کاشتن بذر محبت با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم در وجود کودک می‎گرداند.
1ـ در تمام موارد آموزش کودک سعی بر قانع کردن وی با مناقشه و سوال و جواب و استفسار نموده و تنها به دیکته‎کردن معلومات بسنده نکنیم؛
2ـ همان‌طورکه ثواب و هدایت این راه را نیز برای آنان ترسیم می‌نماییم، از شیوه‎های نوین تشویق و ترغیب کودکان به هنگام معرفی و بیان داستان‎های سیره نبوی صلی‌الله‌علیه‌وسلم نیز استفاده کنیم. مثلا زمانی‌که آنان را مکلف به حفظ برخی گفتارهای زیبای آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم می‎گردانیم.
3ـ مساعدت کودکان در پدید‎آوری آثاری که ویژه محبت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم است مانند: سرودن شعر، داستان‌سرایی، نوشتن مقالات در محور سیره نبوی صلی‌الله‌علیه‌وسلم، و حمایت آنان در برگزاری مسابقات گوناگون پیرامون سیره آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم.

سلامة نادر القيسي
ترجمه: امیرحمزه نورزهی