یکی از مسئولیتهای بارز ما در قبال رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم این است که خود و فرزندانمان را بر آموزههای سیره نبوی صلیاللهعلیهوسلم تعلیم و تربیت نماییم و فرزندان را ملزم به پیروی از سیرۀ مطهر ایشان در تمام مراحل زندگی نموده و محبت آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم را در دلهایشان بکاریم، بهطوری که جایگاه آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم از تمام داراییها، فرزندان، جان و خانواده و تمام انسانیت در نزد ما و کودکانمان محبوبتر باشد. همچنین خود و فرزندانمان را با عشق به صحابه و اهلبیت نبوی رضواناللهعلیهماجمعین عطراگین نماییم.
در این بین، توجه به تربیت دینی کودکان، که از بیشترین آسیبپذیری در جامعه برخوردار هستند، بسیار حائز اهمیت است.
از ضروریات تربیت صحیح فرزندان این است که از دوران کودکی بذر محبت الله تعالی و رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم را در اعماق قلبشان بکاریم و بهترین شیوۀ برخورد و تعامل در این راستا را در پیش گیریم و همواره در گفتار و کردارمان به آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم اقتدا نموده، به ایشان عشق بورزیم و به کودکانمان بیاموزیم تا آنان نیز بر مسیر سیره پاک و نیکوی ایشان رشد و نمو یابند.
در حقیقت محبت به پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم اصلی از اصول دین اسلام و ایدئولوژی از مبادی آن است که ایمان بدون آن صحیح نمیشود و چشمپوشی و بیاعتنایی بدان کسی را جایز نیست.
محبت پیامبر صلیاللهعلیهوسلم با محبت الهی گره خورده است، چرا که الله تعالی خود بر ایشان درود فرستاده و ایشان را بهعنوان فرستاده خود در زمین قرار داده است.
متاسفانه بیشتر کودکان جز در موارد اندک، از اخلاق نبی کریم صلیاللهعلیهوسلم بهرهای نبرده و از آن غافلاند و نمیدانند که آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم چه اندازه به کودکان محبت ورزیده و همواره به توجه نمودن و اهتمام ورزیدن به آنان توصیه مینمودند. این در حالیست که بسیاری از کودکان، مردان و زنان زیادی که در دنیا شهره شدهاند را بهخوبی میشناسند.
لذا در این نوشتار کوتاه بر آن شدیم تا راهکارهایی جهت به تصویر کشیدن الگویی نمونه که شایسته پیروی است ارائه دهیم و آن الگو و اسوۀ برتر کسی جز پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم نمیتواند باشد.
چرا باید فرزندانمان را با محبت به پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم آشنا کنیم؟
از آنجاییکه مرحله آغازین کودکی مهمترین مرحلۀ تکوین شخصیت انسان است، باید تربیت این مرحلۀ انسانی را با محبت الله و رسولش صلیاللهعلیهوسلم همراه سازیم. لذا برای تربیت مسلمانی که الله و رسولش را دوست دارد، لازم است از همان اوان تولد برنامهریزی نموده و اقدام نماییم.
زمانی که کودک برای کسب رضایت والدیناش اطاعت آنان را در پیش میگیرد، سخن از سیرت گهربار آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم بهمیان میآوریم تا به ایشان محبت ورزند؛ و این محبت روزی با خود خیرات و برکات و توفیقات در مراحل مختلف زندگی را برای آنان به ارمغان میآورد و این همان چیزی است که هر پدر و مادری آرزویش را دارد.
این امکان برای ما وجود ندارد که از حقیقت این امر که کودکانمان کسانی هستند که رحمتهای بیکران الهی آنان را احاطه کرده است، غافل باشیم. لذا کسی که در آموزش فرزند خود سستی نماید، جرمی نابخشودنی مرتکب شده است. چه بسا بسیاری از کودکانی که آیندهشان به تباهی کشیده شده است از همین کوتاهی والدین سرچشمه گرفته است که آنان را بهحال خود واگذاشته و سنن و فرائض دین (شیوه درست زندگی) را بدیشان نیاموختهاند.
چگونه پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم را در نگاه کودکان محبوب و دوستداشتنی جلوه دهیم؟
بهترین شیوۀ محبوب قرار دادن پیامبر صلیاللهعلیهوسلم در دل کودکان، اجرای برنامههایی است که در تمام مراحل عمر کودک و مناسب با سن وی باشد. بر این اساس مراحل پنجگانه ذیل تا دوران جوانی کودک بهترین وقت برای پیشبرد اهداف تربیتی میباشد.
1ـ تولد تا دو سالگی
الگو و مقتدا برای کودک پس از تولد تا دو سالگی بیشترین نقش را ایفا میکند. زمانی که کودک مشاهده کند والدیناش زمانیکه نام آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم را میشنوند یا بر زبان میآورند بر ایشان درود میفرستند، او نیز بر این عمل عادت نموده و محبت با آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم از همان دوران کودکی در وجودش نهادینه میشود.
2ـ سه تا شش سالگی
کودک در این مرحله از زندگی به قصه و داستان علاقه خاصی دارد. لذا سودمند خواهد بود که با زبان کودکی و شوق و ذوق، وی را با سیره آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم آشنا سازیم و نظر وی را در خصوص داستانهای سیره جویا شده و بخشهای نامفهوم ذهن او را روشن سازیم.
3ـ هفت تا ده سالگی
در این مرحله میتوان جایگاه آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم با کودکان را با آنان در میان گذاشت؛ اینکه رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم چه اندازه کودکان را دوست داشته و با تمام وجود به آنان احترام میگذاشتند.
نکته دیگری که ما را در این مهم یاری میکند تعیین جایزه برای کودکی است که قبل از خواب و بعد از هر نماز، ده بار بر آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم درود بفرستد.
4ـ یازده تا سیزده سالگی
در این مرحله میتوانیم به طور غیرمستقیم کودک را با اخلاق و رفتار پیامبر صلیاللهعلیهوسلم آشنا کنیم. بهطورمثال زمانی که خانواده برای غذا خوردن دور هم جمع میشود یا تفریحهای دستهجمعی پایان هفته و یا گوشدادن به نواری که از سیره نبوی سخن میگوید در اتومبیل در طول مسیر، و یا اینکه کتابی با سبک روایی و داستانی پیرامون سیره آن حضرتصلیاللهعلیهوسلم به آنان هدیه دهیم.
5ـ چهارده تا شانزده سالگی
سزاوار است در این مرحله با برپایی مسابقات تابستانی پیرامون سیره نبوی بین فرزندان خود و فامیل و دوستان مدرسه و همسایه، آنان را در این راستا تشویق و ترغیب نماییم.
مازاد بر آموزههایی که ذکر شد، بهکارگیری برخی دستورالعملهایی که در ذیل میآیند نیز فضای بانشاط و زیبایی برای کودک فراهم میآورد و تمام توجه و حواس وی را متوجه سعی و تلاشتان در جهت کاشتن بذر محبت با پیامبر صلیاللهعلیهوسلم در وجود کودک میگرداند.
1ـ در تمام موارد آموزش کودک سعی بر قانع کردن وی با مناقشه و سوال و جواب و استفسار نموده و تنها به دیکتهکردن معلومات بسنده نکنیم؛
2ـ همانطورکه ثواب و هدایت این راه را نیز برای آنان ترسیم مینماییم، از شیوههای نوین تشویق و ترغیب کودکان به هنگام معرفی و بیان داستانهای سیره نبوی صلیاللهعلیهوسلم نیز استفاده کنیم. مثلا زمانیکه آنان را مکلف به حفظ برخی گفتارهای زیبای آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم میگردانیم.
3ـ مساعدت کودکان در پدیدآوری آثاری که ویژه محبت رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم است مانند: سرودن شعر، داستانسرایی، نوشتن مقالات در محور سیره نبوی صلیاللهعلیهوسلم، و حمایت آنان در برگزاری مسابقات گوناگون پیرامون سیره آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم.
سلامة نادر القيسي
ترجمه: امیرحمزه نورزهی
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه زاهدان (14 اردیبهشت 1403)، از «حکمت» بهعنوان یکی…
نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی، با اظهار تاسف از وضعیت معیشتی مردم، تیم…
خیزشها و تحصنهای اعتراضی دانشجویان در دانشگاهها در آمریکا و اروپا در اعتراض به جنگ…
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید در خطبههای نماز جمعه ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ از سیاستهای دوگانه و متناقض…
سال تحصیلی جدید دارالعلوم زاهدان، امروز پنجشنبه (23 شوال 1445/ 13 اردیبهشت 1403) با قرائت…
گرچه عملکرد دولت در حوزه اقتصادی عملکرد مثبتی نبوده، اما بر خلاف آندسته از کسانی…