ماه رمضان را می توان ماه صبر و استقامت، ماه تقوا و عبادت، ماه پیراستن نفس از زنگارهای گناه و معصیت، ماه مواسات و ایثار و… بنامیم، اما مهمتر و فراتر از تمامی این معانی و مفاهیم این است که ماه رمضان را ماه قرآن بنامیم.
رمضان، ماه قرآن است و تمامی معانی فوق در این معنی به صورت کاملتر و تمامتر جمع شدهاند؛ «شهر رمضان الذی أنزل فیه القرآن» ماه رمضان، ماه نزول قرآن و بستر رویش اندیشههای قرآنی است. مسلمانان در این ماه پر خیر و برکت در نماز تراویح قرآن را ختم میکنند و برای این عمل سترگ اهتمام شایانی قائلاند که برآمده از احترام به اسلام و قرآن است، اما شایسته است که این ماه را الگوی نیکو قرار داده، فرهنگ قرآنخوانی را از لحاظ کیفیت و کمیت بسط و گسترش دهند.
ماه رمضان، باید انگیزهای باشد تا در طول سال به قرآن روی آورده، این کتاب آسمانی را بیشتر و بهتر و با نظمی خداپسندانه همواره بخوانند و سعی نمایند تا آن را به نحو احسن بدانند و فرا بگیرند.
قرآن کریم سراسر حکمت است و موعظه و پند، و سرشار از معانی و مفاهیم والایی است که هر نکتهاش آدمی را نیروی ایمان میدهد و هر آیهاش بر سکون و آرامش قلبی انسان میافزاید.
گرچه خواندن قرآن خود، ثواب و فضیلتی بسیار دارد، اما فهم قرآن و عمل کردن بر معانی آن و دقت داشتن و پذیرفتن دستورات خداوندی نیز امری ناگزیر است که به ویژه در این ماه مبارک باید آغاز گردد و دوام یابد.
در این ماه میتوانیم از راههای گوناگون پیام قرآن را دریافت کرده، زمینهساز عمل بر این پیامهای آسمانی و جاودانه باشیم. چه سعادت و نوال بزرگی است که آدمی در این عصر تاریک زندگی خویش را با پرتو انوار قرآن روشنی و بزم خویش را از حرارت ایمانی آن گرمی بخشد.
این کتاب سراسر هدایت و بینات اگر در زندگی عملی مسلمانان جا باز کند و آنگونه که در ماه رمضان مسلمانان به آن روی میآوردند، همیشه به این کتاب آسمانی روی آورده، پیامهای حیاتبخش و سعادتآفرین آن را گوش کرده، حرز جان کنند و به آن جامه عمل بپوشانند، زندگی مسلمانان دگرگون خواهد شد و یک انقلاب درونی و ایمانی در جوامع اسلامی پدید خواهد آمد، انقلابی که میتواند از سویی عزت و کرامت واقعی را به مسلمان بازگرداند و او را با خالق هستی پیوندی عمیق و جاودانه بخشد، و از سوی دیگر توطئههای دشمنان را نابود کرده، صفوفشان را پراکنده و متزلزل سازد و جوامع اسلامی را از اسارت مکر و حیلهشان آزاد سازد.
ماه مبارک رمضان سرآغاز میمون و مبارکی است برای زندگی نوین قرآنی، زندگیای که آدمی در هر پیچ و خم آن از قرآن دستور گیرد و به صورت عملی دستورات قرآن را در زندگی پیاده کند و به سوی خوشبختی و سعادت در حرکت باشد.
در این ماه پرفیض و برکت بسیاراند انسانهای مومن و خداجو و خوشنصیبی که شب و روزشان را با قرآن سپری میکنند و تلاوت قرآن را سرمایه اصلی و توشه آخرتشان قرار داده، جز قرآن و صاحب قرآن انیس و مونسی ندارند.
بسیاری دیگر درصدد یادگیری قرآن بوده، به آموزش الفاظ و الحان و معانی قرآن روی آورده که این امر نیز بسیار پسندیده و لایق تحسین است و گروهی دیگر سعی تام و تمام دارند تا به قرآن عمل کنند و از این گنج گرانمایه برای اصلاح و خودسازی رهتوشهای برگیرند و برای آخرتشان اندختهای فراهم نمایند و هر مسلمانی باید در اندیشه کسب چنین دولت بزرگی بوده، رهپوی راه سعادت و معنویت باشد.
پس رمضان خجسته ماهی است که میتوان مزرعه دلها را با باران پرلطافت قرآن و مفاهیم قرآنی آبیاری کند، میتواند مسلمان جویای حقیقت را به سرای خوشبختی و سعادت واصل گرداند، میتواند تشنهکامان محبت خدا را با آب گوارای عشق و محبت سیرابی بخشد.
پس اگر مسلمانان در این ماه جوش و خروش افزونتری نشان میدهند حق دارند و اگر مساجد را با حضور پرشور و عاشقانه خویش زینت میبخشند دلیل وارستگی و معرفت دینی و عاطفه معنوی آنها است که جای بسی شکر و سپاس دارد.اما نباید از یاد ببریم که بسنده کردن بر این ماه و تا این حد، منتهای راه نیست، بلکه سرآغازی مبارک است برای مسیر دین که باید با استقامت و آگاهی تداوم یابد.
مسلمانان باید اذعان کنند که قناعت در این راه و توقف برابر با عقبماندگی و کوتاهی است و انسانهای موفق کسانی هستند که پیوسته رهپوی این راه سعادت بوده و خواهند بود.
نگارنده: مولوی عبداللطیف نارویی