- سنی آنلاین - https://sunnionline.us/balochi -

اسلامی انقلابے سال‌رۆچ گهترێن وار اِنت که آیی زۆراکی ۆ سستی شۆهاز به بنت

شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید ماں زاهدان جمعه نمازے دیوانا (17 بهمن 1399/ 5 فبروری 2021) گوں اشاره به ایرانے اسلامی انقلابے چهل‌ۆ‌دومی اێں سال‌رۆچ ءَ که بازێنے شه انقلابے واهگان پوره نه بوتگ اَنت تأکید کرت که انقلابے زۆراکی ۆ سستی ماں اے سال‌رۆچ ءَ شۆهاز به بنت.

🔹پێسرے حکومتے مزنێن مشکل اێش اَت که مردمانِ هبر ءَ را نه اُشکتِه

په زاهدانِ اهل‌سنتے جمعه‌وے پیشنمازے کارگسے هال‌رسانی‌ئے بنجاهے سرهالا، شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید پد شه اے آیتے وانگا «قَالُوا أُوذِينَا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِيَنَا وَمِنْ بَعْدِ مَا جِئْتَنَا قَالَ عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ» [اعراف: 129] درشانِ کرت: دێم شه انقلاب ءَ مه ایران ءَ حکومت بادشاهی اَت، ملکے تها ظلم اَت، آزاتی نه اَت، کسّے نه توانت که هبرے دنت ۆ نگد کنت، اگه کسے شاهے هلاپ ءَ هبرے دات اێں یا شه آ زمانگے ذمه‌واران شرگداریِ کرت اێں شه ساواکِ واکانِ نێمگ ءَ دستگر ۆ بندیگ ءَ بوت ۆ په سکّی لٹے وارت.

زاهدان جمعه ئے اماما گێش کرت: ماں دێمے حکومت ءَ په هلاپ کنۆکان هچ حقے نه اَت، بازێنے شه پاگواجه‌ئان بندیگ بوت اَت‌اَنت، اسلامی انقلابے بن‌هشت اێرکنۆک آیت‌الله خمینی به عراق ۆ آیت‌الله خامنه‌ای نونێن مزن رهشۆن به ایرانشهر درانڈیه بوت اَت‌اَنت، وهدےکه هچّ کجام شه اے پاگواجه‌ئان سلاه نه زرت اَت، بلکه تهنا هبر اش دات اَت ۆ نگد ۆ زهرشانی اش کرت اَت، بلێں شاهے ظالمێن حکومت ءَ اے هبر ۆ شرگداریانَ نه سگّ اِت‌اَت. آسرات اے بوت که اُلُس چست بوت اَنت.

مولانا عبدالحمید درّائینت: بادشاه ۆ پێسرے حکومتے مشکل اێش اَت که دینی وانگجاه، زانتجاه، پاگواجه ۆ زانت‌لوٹانَ نه دیستِه، مردمانِ هبرانَ نه اُشکتِه ۆ به مردمانِ لوٹان دلگوشِ نه کرت. شاهے اێشک ۆ آشکے مردمان آیرا ردێن سرهال دات اَت، گوشت اِش هم جاور تهی دلے وڑ ءَ اِنت ۆ آ که زهرشانی ۆ شرگداریَ کن اَنت درۆگَ بند اَنت ۆ شمے ۆ ملکے هلاپ ءَ اَنت. اے وڑ نه هشت اِش که مردمانِ هبر شاهے گوش ءَ رس اَنت.

واجه‌ئا گێش کرت: پد شه اێشی که شاه شه ملکا ڈنّ ءَ شت سرپد بوت که رَدِ کرته ۆ بژن وارت که درێگے اُلُسے توار ءَ را بُشکتێن اۆں ۆ آوانِ لۆٹانَ دلگوش اۆں کرت اێں، بلێں اے وخت ءَ دێر بوت اَت ۆ الس چست بوت اَت‌اَنت.

دارالعلوم زاهدان سرمسترا گێش کرت: یکے شه ایرانے اسلامی انقلابے سۆبمندی ئے سببان اێش اَت که الس ءَ سلاه چست نه کرت اَت؛ مردمان پرێشی که ظلمے دێما بۆشت اَنت بندیگ بوت اَنت، لٹ اش وارت، کُشگ بوت اَنت، بلێن انگت سلاه اش نه زرت، زهرشانی اش کرت تاں گوں پێسریگێن رهشۆنے رهبندان اے انقلاب سۆبمند بوت.

🔹 داوادار ۆ نگدکنۆکانِ هبرانَ بشکنن ۆ آوانِ رِدءَ وتی رهبند ءَ دێما بَرَن

مولانا عبدالحمید وتی هبران دێمترا به ایرانے مردمان انقلابے نعره ۆ مقصدان اشاره کرت ۆ گوشتِه: ایرانے استمان ءَ انقلابے وهد ءَ «وتواجهی» ۆ «آزاتی» ءَ را جار جت. مردمان جار جت که ما لوٹن مئے ملک به هچ جا وابسته مه بیت، بلکه وتواجه بیت ۆ ما وت آیی اهتیاردار به‌یَن. استمانے دومی اێن نعره ۆ لوٹ اێش اَت که «آزاتی» داشته به‌یَنت؛ هبر ۆ نِدے آجویی بیت ۆ شرگداری آزات بیت.

واجه‌ئا گیش کرت: ایرانے استمانے لوٹ انقلابے وهد ءَ اێش ات که برابری بیت ۆ دین ۆ مذهب ۆ راجانِ حقان دلگۆش به بنت. ایرانی استمان ءَ لوٹ اِت که وتی ملکے تها حرمت ۆ عزتِ ساتگ بیت. ایرانی استمان ءَ گوں اے شۆکێن نعره ءَ که آیرا برازیت، گوں انقلابے جنز ءَ هور بوت ۆ اسلامی انقلاب سۆبمند بوت.

زاهدان جمعه‌ئے اماما درشان کرت: نون که اسلامی انقلابے چل‌ۆدومی اێن سال‌رۆچ اِنت باید وتی زۆراکی ۆ سستیانَ شۆهاز کنن ۆ بچاران که کجام یک شه اسلامی انقلابے نعره ۆ مقصدان ۆ پێسریگێن رهشۆنے واهگان پوره بوتگ اَنت ۆ کجام انگت پوره نه بوتگ انت.

واجه‌ئا گوَشت: اسلامی انقلابے سۆبمندی ئے سال‌رۆچ جوانێن وارے که ابید شه آیی هزمت ۆ جهدان مَرتن ءَ که ماں اے چل‌ۆدو سالے دراجی ءَ کرته ء ۆ دێمروی‌ئے که بوته، آیی منتگێن کار ۆ سستی هم گوشگ به بنت ۆ سستیانِ گوشگ هم سگّگ بیت.

شیخ‌الاسلاما درّائینت: بژن انت که مرۆچی بازێنے شه توصیف ۆ ساڑایگ ءَ وشّالَ به‌یَنت ۆ شه نگد ءَ ناراحت به‌یَنت، وهدےکه اے جوانێن صفتے نه انت، مردم وهدے سۆبمندَ بیت که به بازێن توصیف ۆ ساڑایگان دلگوش مه کنت ۆ اگه سۆبمندی ئے داریت آیرا شه الله ئے نێمگا زانت، بلێن شه جوانێن نگدانَ دێمراهی کنت ۆ جهد کنت وتی سستیانَ دور کنت.

زاهدان جمعه‌ئے خطیبا گێش کرت: من په دلسوچی ۆ خیرلوٹیَ شین که ذمه‌واران وتی بستار ۆ پجّ ءَ برز برنت ۆ داوادار ۆ نگد کنۆکان هبرانَ گۆش کن انت. من هچّ برے وشّالَ نه بین که داواداران په درآمدان وتی گلگ ۆ دلخوریانَ لکّ‌ّانت، من وهدے وشّالَ بین که توانن وتی گِلگ ۆ ناراحتیان ملکے تها بیان کنن.

واجه‌ئا گوشت: جنگ ۆ جێڑه رَد اِنت ۆ هچ‌کس جنگ ۆ جێڑه ءَ نه منّیت، بلێن تا جای که قانون ءَ مؤکل داته شرگداری اشکنگ به بنت ۆ زهرشانی اێں مچیان پج به بنت ۆ همے زهرشانی ۆ شرگداریانِ رِدءَ وتی رهبند ءَ دێما برن.

زاهدان جمعه‌وے اماما گێش کرت: ما ماں اسلامی ایران ءَ گوں وت پسّ ۆ زهگ ۆ براس ۆ گهارَن ۆ یک گسے مردمَن؛ ایران یک دین ۆ مذهب ۆ حاصێن پاٹی ئے ء نه اِنت، ایران هاس مسیتی اێں شیعه یا بےمسیت اێں شیعه یان نه اِنت، بلکه ایران دیندار ۆ بےدین ۆ نمازی ۆ بےنمازان اِنت ۆ باید گرد دیستگ به بنت ۆ پهکانِ حقان دیَگ به بنت.

🔹چه مشکلے هست اگه بندجاهانِ درانَ په انسانی حقان چارۆکان پچ کنن؟

مولانا عبدالحمید وتی هبران دێمترا به «بندیگان حقانِ» کمار کنگ ءَ تأکید کرت و گوشته: بندیگان هم انسان اَنت ۆ حق دارنت شه وت دێمپانی کن انت. پرێشی باید آوانِ حق هم کمار به بنت. مرۆچی انسانی حقان هوربندان امّے هلاپ ءَ زهرشانیَ کن اَنت. چه مشکلے هست اگه بندجاهان درانَ په انسانی حقان چارۆکان پچ کنن؟

مولانا عبدالحمید موسوی ۆ کروبی آزاتی ءَ لۆٹۆک بوت ۆ گوشته: منی لۆٹ اێش اِنت که موسوی ۆ کروبی ءَ آزات کن اِت، اے واجه‌کاران په ملک ۆ حکومت ءَ زحمت کشّته، هر چۆن که هچّ کسّ نه اِنت که رَد مه کنت، بلێن باید شه بکشش ءَ کار گرگ بیت، اے په ملک ۆ حکومتے خیر ءَ اِنت.

واجه‌ئا وتی هبرانِ دێمترا درّائێنت: زۆرێن اُستُه/ اعتراف شه شریعتے دیدانک ءَ رَد اِنت. اسلامی شریعتے رِدءَ قاضیَ نه توانت گوں زۆرێن استه ءَ فیصله کنت. همےرنگ که معلوم نه انت لهتێن نپرے حکم چۆن دیگ بوته ۆ چۆن استه گرگ بوته، همےپێم معلوم نه انت که فیصله کنگ عادلانه بوته یا نه.

مولانا عبدالحمید درشان کرت: اگه منا آزاتیان باروا اهتیارے بوتێن یک وڑے کردار اۆن ءَ کرت که انسانی حقان هوربندان پشت کپتێن اَنت. اگه منا اهتیارے بوتێن من اجازتَ نه دات منی داوادار یک رۆچے بندیگ به بنت، بلکه پهکانَ آزاتَ کرت اۆں ۆ مۆکلَ دات اۆں شه من شرگداری کن اَنت.

🔹آزاوران آزاتی دیگ به بنت که وتی هبرانَ گوَش انت؛ بیست سال اِنت که منا گوں مزن رهشۆن ءَ نیاد نه بوته که گپ کنین

زاهدان جمعه‌ئے اماما «هبرے آزاتی» ءَ را شه «جمهوریت»ءِ مزنێن لوٹان زانت ۆ گوشته: ایرانے درّین استمانا به «اسلامی جمهوری»ءَ رای داته؛ جمهوریت بزان شرگداری آزات بیت ۆ مردم ملکے واهند به بنت، اسلامیت بزان قانون هم اسلامی به بنت. پرێشی ما باید چارن که چنکس اے پڑا سۆبمند بوتگن؟

واجه‌ئا وتی هبران دێمترا درشان کرت: په منی دیدانک ءَ حکومتے مزنێن کارگسان (دولت، پارلمان ۆ عدلیه) باید تریبون آزات به هلنت تان آزاوران وتی هبران ءَ گوش انت، حتی په منی باورا باید مزن رهشۆن هم اجازت دنت مردم گوں آیی نیاد کن اَنت.

مولانا عبدالحمید درّائینت: مزن رهشۆنے عُمر شه من گێشتر انت ۆ من شه آیی سنگتان اۆں، البت آ واجه مئے گردانِ مزن اِنت ۆ ملکے رهشۆن اِنت، بلێن بازێن وهدے، شاید نزیک به بیست سال بیت که من گوں آیی نیاد نه کرته که هبر کنین.

واجه‌ئا گێش کرت: البت ما راجکماش ۆ وزیرانَ گندن، بلێن هژدری اێں اهتیاردار مزن رهشۆن اِنت ۆ مئے لۆٹ اێش اِنت که وڑ وڑێن پاٹی توان اَنت گوں آیی نیاد کننت ۆ گوں آیی گپ کن اَنت. نباید تهنا آوانِ هبر اُشکنگ به بنت که وشێن حالَ دَیَنت، بلکه گواچنێن گپان هم اشکنگ به بنت، حتی اگه اے گواچنێں گپان تهل به بنت.

دارالعلوم زاهدانِ سرمسترا گوشت: په منی باورا ماں مئے وانگجاها [دارالعلوم زاهدان] ذمه‌واران باید شرگداریانَ گۆش کن اَنت. من هم اے حق ءَ به گردانَ دِین که شه من شرگداری کن اَنت. حتی اگه ماں اے شرگداریان بےانصافی بیت هم من راضی اۆں ۆ آوانَ گۆش ءَ کنین. ما گرد باید وتی بستار ۆ پجّ ءَ باز کنن.

زاهدان جمعه‌ئے اماما شه اصلاح لوٹانِ پاٹی ءَ هم شرگداری کرت که ماں وتی رهبندان سۆبمند نه بوتگ اَنت ۆ گوشته: اصلاح لوٹانِ مقصد اێش اَت که ماں چاگرد ءَ اصلاح بیار اَنت، بلێن په منی گمان ءَ اے پڑا سۆبمند نه بوتگ اَنت. اصلاح لوٹان باید دگرانَ به هلنت که هبر دینت ۆ نگد کن اَنت تا توان اَنت وتی سستیانَ دور کن اَنت.

🔹اے که اهل‌سنتَ نه توان اَنت په راجکماشی ءَ کاندید به بنت نابرابری اِنت ۆ باید شه بنیادی قانون ءَ زورگ بیت؛ ما را امێت هست که ماں نۆکێن گچێنکاریا یک اهل‌سنتێن کاندیدے بیت.

واجه‌ئا درشان کرت که هرچۆن مئے بنیادی قانون یکے شه دنیاوے جوانێن قانونان اِنت، بلێن چل ۆ دو سال شه آیی لکّگ ءَ گوسته ۆ اے درگتا سرپد بوتگن که لهتێن شه آیی قانودان بےپایدگ بوتگ اَنت ۆ باید بدل به‌یَنت.

دارالعلوم زاهدان سرمسترا گوشت: ما را امێت هست که نۆکێن گچێنکاریا اهل‌سنتێن کاندیدے هم هور بیت، همارنگ که اهل‌سنتان پێسرے دوازده گشتان په شیعه‌یان رای داته، اے گشتا شیعه‌یان په اهل‌سنتے رای به دینت.

واجه‌ئا درشان کرت: ما (اهل‌سنت) چل ۆ دو سال اِنت که په ملک ءَ هزمت کرته، نون به هلت تاں شه امّا هم یکے چار سال راجکماش به بیت ۆ ما را اهتیار دیگ بیت، گڑا شما مئے کردارانَ بچار اِت.

🔹ما په کردستانے بازێن دستگریان ۆ بلوچستانے بازێن پاهوئان تکانسرن؛ ملکے بازێن قانونے ۆ همےپێم نشه‌ئے موادان قانون باید اصلاح به بنت

مولانا عبدالحمید ماں دگه بهرے شه وتی هبران به کردستانے دستگریان اشاره کرت که همے زوتا بوتگ اَنت ۆ گوشته: همے زوتا بازێنے مه کردستانا دستگر بوتگ اَنت، بلێن انگت معلوم نه اِنت که پچے، ما شه اے بابتا تکانسرن. همےرنگ بازێنے مه بلوچستان ءَ پاهو دیگ بوتگ اَنت.

واجه‌ئا درشان کرت: کسے که قتلے کرته باید کشگ بیت، اے اسلامے قانون اِنت. اگه من هم قاضی بین همےپێم فیصلهَ کنین، پچے که واجه رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وسلم پرمایش کرته: «مَن قَتل قَتَلناهُ». البت اگه مقتولے سیاد ۆ وارث رضایت دیَنت یا صلح کن اَنت آ دگه هبرے.

زاهدان جمعه ئے اماما درشان کرت: ماں اسلامی شریعتا اگه کسے قتلے نکرته، یا گوں یک سلاه‌بندێن پاٹی ئے هور بوته، بلێن دێم شه دستگریا توبه ء کرته نباید پاهو دیگ بیت، باید بندیگ بیت تاں اصلاح بیت. ما باید هما پێم کردار کنن که واجه رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وسلم ۆ حضرت علی کردار کرته.

🔹اۆگانستانے استمان حق داریت که امن ۆ آبادێن ملکے داشته بیت؛ اۆگانستانے مردمان نه باید شه اسلامی قانونان ترس اَنت.

شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید وتی هبرانِ گڈسرا به اۆگانستانے سُهلے گپ ۆ گالان اشاره کرت ۆ گوشته: ما باز وشّالن که شه اۆگانستان ءَ سُهلے حوال اِنت ۆ درآمد ۆ ملگرێن واکان شه اودا در ءَ به‌یَنت. منے سۆگه به طالب ۆ دولت ءَ اێش اِنت که وتی بستار ۆ پجّ ءَ باز کن اَنت. همے پێم اۆگانستانے درّێن مردمان شه اسلامی شریعتے حکمان مه ترس اَنت. اگه اۆگانستانے اُستمان توانت رسول الله ۆ خلفای راشدینان وڑ ءَ حکومت کن اَنت پهکێن  پڑان تها دێمروی ءَ کن انت.

واجه‌ئا درّائێنت: اے مئے واهگ اِنت که کم‌ته‌کم یک جای ماں دنیاوا گند اَنت که ماں اسلام ءَ چنکه گواچنێن آزاتی هست ۆ انسانی حقان کمار بوتگ اَنت ۆ زان اَنت که ماں اسلام ءَ چنکه آزاتی ۆ بستار هست اِنت.