همانگونه که قبلا ذکر شد پیامبر اسلام ﷺ رهبر و فرمانروایی جامعالصفات بود که با ویژگیها و اوصاف منحصربهفرد خویش در تمام زمینهها تعالیم و آموزههای بیشماری را به امت اسلامی آموخته است. از اینجهت در این مبحث سعی خواهیم کرد مواردی از آموزههای ایشان پیرامون رهبری و قیادت امور جامعه اسلامی و اینکه یک رهبر چه ویژگیهایی میبایست داشته باشد، بیان نماییم.
سیره پیامبر اسلام ﷺ در زمینه سیاست و رهبری، سیره شخصیتی بینظیر و بیمثال است که میتواند درسها و تعلیمات وزینی برای جهانیان داشته باشد؛ چراکه وی توانست در عصری که جهان از قوانین بینالمللی و دیپلماتیک چیزی نمیدانست، بهروزترین و کارآمدترین ضوابط و قوانین سیاسی، مدنی و نظامی را آموزش داده و در این راه نمونههای نوینی را عرضه کند. جهان اسلام نیز که بهعنوان رهبران و پیروان ایشان بهحساب میآیند از این سرمایۀ گرانبها برخوردار هستند و میتوانند با الگو قراردادن این فرامین سیاسی و رهبری، نمونهای جدید از حکومتداری را به عرصه وجود بیاورند.
این است امیر و مولای ما مؤمنان که سیرتش سراسر دلسوزی و خیرخواهی است نه کینهتوزی و دشمنی، آیا در اتاقهای فکر مسئولان ما ذرهای از این سیرت پاک علی ـ رضیاللهعنه ـ، که اینهمه به نامش هزینه میکنند، مذاکره و اجرایی میشود؟ آیا میتوانند محبت صادقانهشان را با سیدنا علی ـ رضیاللهعنه ـ ثابت کنند و عملکردشان را مانند حضرتش درآورند یا احترام و محبتشان فقط در همین پارچهنوشتههاست؟!
معراج در واقع سفری ضیافتی و برای دلجویی از رسولالله صلیاللهعلیهوسلم بود. هرکس برای رساندن تبلیغهای الهی تلاش کند و حق و پیامهای پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم را برساند، الله تعالی او را مورد الطاف بیشمار، بیانتها، بیحساب و بالاتر از تصور قرار میدهد.
امام احمد رحمهالله در كتاب فضائل الصحابة (١/ ٥٠١) از عمرة بنت أرطأة عدوی نقل میکند؛ «سالى كه حضرت عثمان كشته شد با امالمؤمنین عايشه رضیاللهعنها به مكه آمديم. از مدينه منوره گذر كرديم و مصحفى كه حضرت عثمان در حین شهادتش تلاوت میکرد را ديديم، اولين قطره از خونش بر آیۀ «فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللَّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ» ريخته بود. عمرة میگوید: هيچکدام از قاتلان به موت طبيعى از دنيا نرفت.» و اینگونه معناى آیۀ «فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللَّهُ» (و خداوند تو را از شر آنان كفايت خواهد كرد) تحقق پيدا كرد و خداوند متعال از قاتلان خليفه راشد كه خونش مظلومانه ريخته شد، انتقام گرفت.
شناخت سیرۀ مطهر رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم برای عموم و بهخصوص برای مسئولان و مدیران عالیرتبۀ نظام و همچنین مدیرانی که رهبری جامعه را بر عهده دارند، ضرورتی قرآنی و تاریخی و انسانی است؛ زیرا بدون شناخت راهورسم زندگانی پیامبر رحمت، رسیدن به سعادت و رستگاری امکانپذیر نیست.
کاربست ﴿لِّلنَّاسِ﴾ و ﴿ لِّلْعَالَمِينَ﴾ در آیات ﴿وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ﴾ [انبیاء: 107] و ﴿وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا﴾ [سبأ: 28] با ادوات تأکید لفظی، بر این مطلب صحه گذاشته و رسالت جهانی پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم را به تصویر کشیده است. خطابات قرآنی با تعبیر ﴿یاأیهاالناس﴾ معمولا در این بخش میگنجد.
واقعیت این است که مدارا، رفتار نیکو و ملایم نشاندادن و همزیستی مسالمتآمیز از مواردی هستند که خداوند از ما میخواهد با غیرمسلمانانی که در انسانیت با ما مشترک هستند و در حالت جنگ با ما بهسر نمیبرند، در پیش بگیریم و سیرت رسولالله صلیاللهعلیهوسلم اجرای عملی این قانون شکوهمند بهشمار میآید.
سیدنا عمر رضیاللهعنه یگانه هماورد شایسته و امین توانایی بود كه در تحققبخشیدن اهداف اسلام و آرمانهای پیامبر و جانشین وی بیهمتا بود. او محبوبیت خاصی در میان مسلمانان داشت و درعینحال از چنان اُبُهَّتی برخوردار بود كه جلوی هرگونه خودسری را بلافاصله میگرفت. ایشان برای مسلمین در سادگی و بیتكلفی و بیرغبتی در مظاهر […]
از حضرت علی رضیاللهعنه به عنوان «أعلم الصحابة» نیز یاد میشود. تلاش براى تحصيل و طلب علم و ملازمت و همراهى طولانیمدت با پيامبر اکرم صلىاللهعليهوسلم از مهمترین دلايل متصفشدن این صحابی جلیلالقدر به این عنوان در بین صحابه است.