مولانا قمرالدین رحمه‌الله در باب مسائل سیاسی نیز از صاحب‌نظران این عرصه بود و نقطه‌نظرات ایشان راهگشای بسیاری از مسائل جامعه بودند. ایشان عالمی حق‌گو بود و در بیان حق، به‌جز از پروردگار از کسی واهمه و ترسی نداشت

«عثمان باتور» فردی صاحب‌نظر و باریک‌بین بود، از نظر ظاهری ریش و سبیل می‌گذاشت، به نرمی راه می‌رفت و کم حرف می‌زد. او همیشه به‌خاطر حفاظت از سرمای سوزناک کوهستان لباس پشمی بر تن داشت. همراهان عثمان برای مقابله با دشمن سخت‌ترین شرایط جنگی را در کوهستانهای ترکستان شرقی چین به جان می‌خریدند و با مرگ رودررو می‌شدند و شعارِ «الله اکبر» آنها کوه‌های ترکستان را به لرزه می‌انداخت.

در هر قوم و ملتی افرادی هستند که به آنها افتخار می‌کنند و به آنان می‌بالند، حتی افرادی هستند که نه‌تنها میان ملت خود بلکه در سایر ملل به‌خاطر تلاش‌ها و فعالیت‌هایشان دوست‌داشتنی شده‌اند…

رابطه شیخ ضیایی با مردم بسیار خوب بود. در حل‌وفصل مشكلات نیازمندان خیلی تلاش می‌کرد و در این زمینه هرگز به مذهب‌ افراد توجهی نمی‌کرد. سخنرانی‌های جذاب و جامع ایشان بیشترین تأثیر را بر مردم به‌ویژه جوانان می‌گذاشت. موضوعات سخنرانی ایشان با محوریت تبلیغ دین، عقاید اهل‌سنت و تاریخ اسلام بود. هرگز در سخنرانی به هیچ مذهب و فرقه اسلامی توهین نمی‌کرد. او معتقد بود برای تبلیغ دین نیازی به توهین نیست.

مولانا عبدالحلیم چشتی آینۀ تمام‌نمای همت و تلاش است؛ کسی که هیچ‌وقت پیری و مریضی را بهانۀ خوبی برای دست‌بردارشدن از تلاش و کوشش نمی‌داند. بیش از ۹۰ سال عمر دارد. شخصی که مصداق بارز قول زرین منجی بشریت محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌وسلم است که فرمودند: «خیار عباد الله الذین إذا رؤوا ذكر الله». بهترین بندگان خدا کسانی هستند که با دیدن‌شان خدا یاد شود.

آنگاه كه از اصلاح امور دینی عقیدتی منطقه اندكی آسوده می‌گردد به اصلاحات سیاسی منطقه مبادرت می‌ورزد، او مخالف عقیدۀ «جدایی دین از سیاست» است، او می‌خواهد روش صحیح سیاست و مسیر اعتدال را در جامعه حاكم سازد، او در کمال شجاعت و توانایی شیوه صحیح «سیاست اسلامی» را نشر داده و آن را به‌عنوان یادگاری بعد از خود بر جای می‌گذارد.

مولانا علی‌بایی کسی بود که خستگی‌ها را خسته کرد. مجاهده و تلاش او را پایانی نبود، هر چه سال‌های عمر این مرد مجاهد بالا می‌رفت، بر شوق و علاقه‌اش به خدمت دین افزوده می‌شد.

ایشان همزمان با فعالیت‌‌های دینی مولانا «عبدالعزیز» رحمه‌الله در زاهدان و مولانا «شاه ‌عبدالواحد گشتی» رحمه‌الله و مولانا «محمدیوسف حسین‌پور» رحمه‌الله در سراوان، سال‌های متمادی به ترویج عقیده‌ی ناب اسلام و توسیع فرهنگ دینی در خطه‌ی کوهستانی منطقه‌ی سرباز، کوه‌ون و اطرافِ دوردست همت گماشت.

شیخ‌الحدیث مولانا محمدیوسف حسین‌پور رحمه‌الله زندگی بسیار ساده‌ا‌‌ی داشت. تواضع و ساده‌زیستی از مهمترین شاخصه‌های ایشان به‌شمار می‌رفت و زبان‌زد خاص و عام بود. جایگاه علمی ایشان، از لقب‌های «شیخ‌الحدیث» و «أستاذالعلماء» که علمای طراز اوّل بلوچستان به ایشان داده‌اند، مشخص می‌شود.

دکتر حیرت‌سجادی تنها یک نویسندۀ محض نیست؛ او نویسنده‌ای‌ست که زیر سایۀ پدری فاضل، نجیب و شریف تربیت شده و پرورش یافته است. شخصیتی است که هرگز به علم و دانش و فضل و فرهیختگی‌اش نبالیده است. او پیکرۀ تواضع و فروتنی است. تکیه‌کلامش همیشه این است که: «آن ذره که به حساب ناید ماییم.»