دورهٔ ترجمه و تفسیر ۱۵ جزء نخست قرآن کریم که با تدریس مولانا دکتر عبیدالله بادپا، از ابتدای ماه شعبان در دارالعلوم نوبندیان آغاز شده بود، شنبه (۲۷ اسفند ۱۴۰۱) با برگزاری نشست اختتامیه به پایان رسید.
به گزارش سنیآنلاین، نشست پایانی این دوره با حضور مولانا مفتی محمدقاسم قاسمی برگزار شد. گزیدهٔ سخنان ایشان در این نشست به شرح ذیل است:
✅دنیای امروز از نظر تحصیل و سواد پیشرفت کرده است، اما در زمینهٔ «توحید» کمبود وجود دارد. سرزمینهای زیادی دچار شرکاند. گمراهیهایی حتی گاهی به نام دین دیده میشوند.
✅قرآن کریم دربارهٔ وضعیت مردم عصر جاهلی و قبل از اسلام فرموده است که آنها در «ضلال مبین»؛ یعنی گمراهی آشکار بودند. امروزه نیز انواع ضلالت و گمراهی در دنیا وجود دارد. گمراهی و ضلالت اعتقادی، عملی، عبادی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، معاشرتی و معاملاتی. اینها همه مصداق «ضلال مبین» هستند.
✅امام شاه ولیالله دهلوی، رحمهالله، در مورد ضلالت اعتقادی گفتهاند که بر دو قسم است: یکی «تشبیه»؛ یعنی پایین آوردن مقام و جایگاه خدا به مقام انسان. دیگری «اشراک»؛ یعنی دادن جایگاه خدایی به انسان.
✅قرآن به ما میگوید که هرکس در جایگاه خود قرار گیرد. خداوند باید در مقام خدایی و الوهیت خود باشد. الوهیت، خدایی و قدرت مطلق مختصّ خداوند متعال است. پیامبران، امامان و اولیاءالله گرچه حرمت دارند، اما نباید دربارهٔ آنها غلو و افراط صورت گیرد.
✅این گمراهیها را فقط قرآن میتواند از بین ببرد، زیرا قرآن آیینهٔ حقیقتنمایی است که حقایق را به ما نشان میدهد و انسان را به راه راست هدایت میکند؛«إن هذا القرآن یهدي للتی هی أقوم»
✅ رشد جامعه و اقشار مختلف آن با قرآن بهدست میآید. باید دعوت و تعلیم قرآن عام شود.
✅ در زمینهٔ قرآن لازم است که در چند محور تلاش و فعالیت شود: ۱ـ تلاوت صحیح قرآن کریم همراه با تجوید. علما و مولویهای عزیز هم برای تصحیح قرآنیخوانیشان تلاش و برنامهریزی کنند. ۲ـ فهم و تدبر در قرآن کریم. این دستور خداست که باید در قرآن فکر و تدبر شود. قرآن کتابی است که «لایَشبَعُ منه العلماءُ و لا تَنقَضي عجائبُه»؛ یعنی علما از آن سیر نمیشوند و شگفتیهای آن به پایان نمیرسد. در نتیجه تدبّر، انسان به نکاتی میرسد که قبلا اصلا آنها را تصوّر هم نکرده است. مولانا حسینعلی، رحمهالله، که از مفسران بزرگ است، میفرماید: وقتی به تنهایی قرآن را میخوانم و در آن میاندیشم به نکاتی دست مییابم که بنده را به وَجْد میآورد. ۳ـ عمل به قرآن. ۴ـ پخش قرآن. باید کلاسهای قرآنی و جلسات ترجمه و تفسیر قرآن کریم همهجا برقرار باشد. وقت و مالی که برای پخش قرآن صرف میشود ارزشمندترین وقت و مال است.
✅ خداوند متعال برای پیامبر اکرم، صلیاللهعلیهوسلم، چهار مسئولیت ذکر کرده است: ۱. تلاوت قرآن، ۲. تعلیم قرآن، ۳. تعلیم حکمت، ۴. تزکیه نفوس. باید هر چهار مسئولیت را انجام دهیم، وگرنه کار ما ناقص است. باید تعلیم همراه با تبلیغ باشد. تبلیغ بدون تعلیم ناقص است.
✅ مولانا ابرارالحق میفرمایند: به معلم قرآن باید بالاترین حقوق پرداخت شود و فرش کلاس قرآن از همهٔ کلاسها بهتر باشد.
✅ مولانا مفتی محدتقی عثمانی، حفظهالله، از پدر گرامیشان مولانا محمدشفیع، رحمهالله، نقل میکنند که ایشان فرمودند: باید قرآن کریم صبحگاهان در همهٔ خانهها تلاوت شود.
✅خداوند برای اصلاح فرد و جامعه یک نسخه دو مادهای را بیان کرده است: یکی تلاوت قرآن کریم و دیگری اقامهٔ نماز. «أُتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ». یکی از بزرگان میگوید که من هراندازه بیشتر تلاوت میکردم، برکت وقتم بیشتر میشد. یکی دیگر از بزرگان میگوید: من حسرت و افسوس اوقاتی را میخورم که بدون قرآن صرف شدهاند.
✅ در زمینهٔ برگزاری دورههای تفسیر قرآن کریم باید مذاکراتی صورت بگیرد. این کلاسها باید منظمتر برگزار شوند. باید حق قرآن ادا شود. اگر نیاز شد اشکالی ندارد که از دو استاد کار گرفته شود. منهج و روش، هراندازه به زمان پیامبر و مفسران بزرگ و سلف و صالح و راسخین فیالعلم نزدیکتر باشد، بهتر و مفیدتر خواهد شد. آنوقت فیوض این کلاسها عام میشود. از تفرّدات باید پرهیز شود.
✅ همینطور لازم است این کلاسها محدود نباشند. باید برای اقشار مختلف جداگانه برنامهریزی شود؛ مثلا برای دانشجوها دورههای فشرده در قالب سورههای منتخب برگزار شود. برای بانوان کلاسهای مستقلی برگزار شود.
✅ بهوسیله قرآن تغییر و تحول و پیشرفت میآید. قرآن ذهن و فکر را عوض میکند. قرآن مساوات و برابری میآورد و تبعیض را از بین میبرد.