شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه ۲۸ بهمن ۱۴۰۱، با اشاره به اختلافات موجود بین مردم و حاکمیت، «توجه به خواستۀ جمهور» را بهترین راه برون‌رفت از این اختلافات دانستند.
بیت‌المال امانتی در دست حکومت‌هاست
شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید در ابتدای سخنانشان با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم، گفتند: وقتی کارها بر اساس لیاقت، کاردانی و تخصص نباشد و به جای ضابطه، بر اساس رابطه باشد، قیامت برپا می‌شود. بیت‌المال هم در دست حکومت‌های دنیا امانت است. مال و راز مردم دست هرکسی از ما باشد، امانت است. امانت معنای بسیار گسترده و وسیعی دارد اما از مهمترین مصادیق امانت، که آن‌حضرت آن را برجسته کرده‌اند، پست‌ها و مدیریت‌ها هستند. کارهای جامعه و مردم که دست حکومت‌ها و دولت‌ها هستند، باید بر اساس شایستگی باشد نه بر اساس رابطه و قرابت و خویشاوندی بلکه بر اساس لیاقت و توانمندی باید باشد. آن‌حضرت فرمودند وقتی کار را به دست کسی بدهید که شایستگی ندارد، امانت ضایع شده و این از علایم برپاشدن قیامت است.
ایشان تصریح کردند: در دنیا وقتی امانت به امانتدار و کار به انسان شایسته سپرده نشود، قیامت اینجا هرج‌ومرجی است که اتفاق می‌افتد و باعث نارضایتی مردم می‌شود. مردم در عرف امروز می‌گویند خبر ندارید که در بازار چه خبر بود؛ قیامت بود. قیامت همین است که هرج‌ومرج و اضطراب به وجود بیاید. در تمام دنیا از موارد برجسته امانتداری، سپردن کار به شایستگان و کاردانان بر اساس ضابطه و لیاقت است نه بر اساس قرابت و مسائل دیگر.
مولدسازی مردم را نگران کرده است / این اموال، دولتی نیستند بلکه بیت‌المال هستند
امام جمعه اهل‌سنت زاهدان در خصوص طرح مولدسازی اموال مازاد اظهار داشتند: مسئله‌ای که امروز در کشور دغدغه به وجود آورده است، همین سامانه مولدسازی است که بخشی از اموالی را که از آنها به عنوان دولتی یاد می‌شود و در واقع دولتی نیستند بلکه بیت‌المال هستند و دولت امانتدار آن‌هاست، دستور داده شده که یک هیئت هفت نفره آنها را به فروش برساند و کسری بودجه سال جدید دولت را تأمین کند.
ایشان خاطرنشان کردند: دغدغه مردم از اینجاست که این اموال، از بیت‌المال و دارایی و اعتبار مملکت هستند. مردم خاطره تلخی از خصوصی‌سازی کشور دارند که بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌های قَدَر را به فروش رساندند و بعضی از ارگان‌ها و شخصیت‌های بانفوذ با استفاده از همین نفوذ این‌ها را به قیمت ارزانی خریدند. بخشی از این اموال به قیمت واقعی فروخته نشد و این در جامعه بسیار شایع شد. وقتی چیزی به قیمت اصلی فروش نرود، مردم ضرر می‌کنند و این‌ها هم ثروت ملی هستند.
ایشان افزودند: الان هم دغدغه‌ای که وجود دارد و حتی در مجلس و بدنه حاکمیت هم به آن اعتراض شده است، این است که می‌ترسند کسانی اینجا هم نفوذ پیدا کنند و بیت‌المال را به قیمتی ارزان ببرند. از آن سابقه و ذهنیتی که در فرمان خصوصی‌سازی در ذهن مردم نشسته است، این دغدغه به وجود آمده است و ما هم همین توصیه را می‌کنیم و هشدار می‌دهیم که مسئولان در جریان باشند که بهترین راه این است که کسری بودجه از جاهای دیگر مثل فروش نفت و جاهای دیگر تأمین شود و اگر راه دیگری نباشد، این دغدغه در ذهن ملت است و این اموال از بیت‌المال است و این نکته مهم است که هیچ امانتی به اندازه بیت‌المال مهم و حساس نیست. بیت‌المال به تک‌تک مردم متعلق است. وقتی در مال شخصی قصوری می‌شود، قابل جبران است ولی وقتی مال ملت است، چه کسی می‌تواند از همۀ ملت حلالیت بخواهد؟
برداشت ما از اسلام با برداشت بنیانگذار انقلاب متفاوت است
مولانا عبدالحمید با یادآوری انسداد به‌وجود آمده در اختلاف میان ملت و حاکمیت، گفتند: همه می‌دانند که بین مردم و حاکمیت و نظام اختلافی در جریان است و این عیان و ظاهر است. من امروز راهکارهایی عرض می‌کنم. ان‌شاءالله به فضل الهی از این راه بن‌بست، برون‌رفتی کم‌ضرر و معقول داشته باشیم. این اختلافات نه چندین ماه که چندین سال است جریان دارد و حالا اوج گرفته و وسیع شده است. ملت خواسته‌ها و مطالباتی دارد و تغییراتی می‌خواهد. حاکمیت و نظام هم برداشت‌ها و مسائلی دارد و از قدیم وقتی اختلافی پیش می‌آمد، به حکمیت مراجعه می‌کردند و از هر طرفی گروهی می‌نشست و این مسئله را بررسی می‌کردند. حتی اگر در خانواده‌ای هم اختلاف پیش بیاید، باید با حَکَم بنشینند و اگر صداقت داشته باشند، مشکل حل می‌شود. حکمیت مهم است. خودِ قرآن هم موید آن است و در حدیث هم آمده است.
ایشان خاطرنشان کردند: حکمیت تأثیرگذار است و من نکته‌ای را عرض می‌کنم تا به اینجا برسم. ۴۴ سال است که نظام جمهوری اسلامی در ایران برقرار است. سال ۵۷ وقتی انقلاب به قیادت رهبر فقید انقلاب پیروز شد، فرمودند که من اسلام ناب و خالص را می‌آورم. همه خوشحال شدند و استقبال کردند. در اسلام برداشت‌ها متفاوت‌اند. خوب به این عرض بنده دقت کنید؛ در اسلام یک قرائت و یک برداشت وجود ندارد. رهبر فقید انقلاب اسلامی برداشت و قرائت خود را در کشور آوردند و الآن هم همان قرائت و برداشت در جریان است. الحمدلله مردم می‌دانند و بیشتر باید بدانند که برداشت‌های متفاوتی از اسلام وجود دارد. قرائت و برداشتی در جریان است و تا به حال به همان عمل شده است، ولی برداشت دیگری هم وجود دارد که برداشت ما از اسلام است و ممکن است هم در خودِ اهل‌سنت و هم در شیعه برداشت‌ها متفاوت باشند.
هیچ حاکمی از جانب خدا تعیین نشده / حاکم را باید مردم انتخاب کنند
امام جمعه زاهدان در خصوص این تفاوت برداشت از اسلام و دین، تأکید کردند: برداشت ما از اسلام همان عدالت حضرت علی است. ما اعتقاد داریم و این را متوجه باشید که در قرائت ما تفاوت بسیار بزرگی وجود دارد. ما معتقد به امانتداری و صداقت هستیم. همان صداقت و امانتداری که سیدنا علی داشتند. در این قرائت، عدالت و آزادی مهم هستند. آزادی‌های بیان، قلم و احزاب، تشکل‌ها و همه این فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی مهم هستند و این اعتقاد ماست که آزادی از صدر اسلام بوده است. در این برداشت، انتقاد از حاکم آزاد است. انتقاد از خلفای راشدین آزاد بوده و زنان و مردان انتقاد کرده‌اند. در این برداشت، حاکم به عنوان خلیفه یا امیرالمومنین یاد می‌شده و همۀ این حاکم‌ها انتخاب مردم بوده‌اند. خود حضرت علی می‌فرماید که من را شورایی که بقیه خلفا را انتخاب کرد، برگزیده‌اند. در این برداشت، هیچ حاکمی از جانب خدا تعیین نشده است. پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وسلم که خود حکومت را اساس‌گذاری کردند و اطاعت‌شان برای همه واجب بود، اما بقیه از ابوبکر صدیق تا سیدنا عمر، سیدنا عثمان و سیدنا علی همه انتخاب مردم هستند.
ایشان افزودند: اعتقاد ما این است که مردم هستند که باید سرنوشت خود را تعیین کنند و حاکم را مشخص کنند. درست است که ما به قانون اساسی رأی داده‌ایم اما در قانون اساسی چیزهایی هست که با اعتقاد ما همخوان نیست اما وقتی جمهور به آن رأی داده ما هم این قانون اساسی را قبول کرده‌ایم گرچه به آن انتقاد داریم ولی در برداشت اسلامی و دینی حاکم را باید مردم انتخاب کنند. حاکم زمانی به نام خلیفه و امیرالمومنین یاد می‌شد و امروز همین رئیس‌جمهور و کسی است که در رأس مملکت است. ما هم به همین اعتقاد داریم.
در برداشت ما از اسلام، اعدام و اعتراف اجباری جایگاهی ندارد
مولانا عبدالحمید درباره جایگاه اعدام و اعتراف اجباری در این برداشت از اسلام، تصریح کردند: در این برداشت ما به طور کلی اعدامی غیر از قصاص نداریم و موارد نادر دیگری که هستند اصلا اجرا نمی‌شوند و وجود ندارند. در برداشت ما از دین اسلام، اعدام نیست. ممکن است در کشورهای مسلمان و غیرمسلمان دیگر اعدام باشد ولی در این برداشت اعدام وجود ندارد. در این برداشت، اعتراف اجباری مردود است و هیچ جایگاهی ندارد. در این برداشت، مردم می‌توانند به راحتی از حاکم و حکومت انتقاد کنند و همانطور که مردان حق دارند، زنان هم حق دارند. تعلیم برای زنان و مردان تفاوتی ندارد و خطاب‌های قرآن و حدیث همه بین زن و مرد مشترک هستند. در این برداشت، همه اقوام، مذاهب و انسان‌ها در حقوق مساوی هستند و اصل، انسانیت است و به انسانیت فکر می‌شود و حقوق همه رعایت می‌شود. این برداشت سرسختانه با تبعیض می‌جنگد و با آن مخالف است. همه مردم یک قلمرو بر اساس شایستگی و توانمندی زیر چتر عدالت قرار می‌گیرند. کاش بخشی از این برداشت به صورت نمونه در جایی از دنیا اجرا می‌شد تا همه می‌دیدیم.
اگر اختیاراتی داشتیم یک ساعت هم زندانی سیاسی نگه نمی‌داشتیم / اصراری بر اجرای برداشت خود از اسلام نداریم
مولانا عبدالحمید با تأکید بر اینکه اصراری بر اجرای این برداشت نداریم، گفتند: من اینجا این نکته را برای مردم عزیز ایران عرض می‌کنم که این برداشت ماست و ما اصراری بر این موضوع نداریم که به این برداشت چهار سال یا حتی یک سال فرصت بدهید. در این برداشت، زندانی سیاسی نیست. قبلا من گفته‌ام که اگر ما اختیاراتی داشتیم، یک ساعت هم زندانی سیاسی نگه نمی‌داشتیم؛ چراکه زندانی سیاسی کسی است که حرف می‌زند و انتقاد می‌کند. ما از حرف‌زدن و مخالفت‌کردن استقبال می‌کنیم. به هر حال این برداشت ما از دین اسلام است و برداشت‌ها متفاوتند. ما به برداشت خود اصرار نداریم و معتقدیم تنها راه‌حل اختلاف در ملت، رأی اکثریت مردم است.
همه‌پرسی راه برون‌رفت از خشونت است
امام جمعه زاهدان افزودند: معتقدیم هیچ‌کسی نباید بر برداشت خود و مسیر و رأی خود اصرار کند، بلکه ببینیم اکثریت چه نظام و سیستمی می‌خواهد؛ به همان تن بدهیم تا اختلاف حل شود. همه‌پرسی و رأی اکثریت بهترین راه برون‌رفت از خشونت است. با هم درگیر نشویم. زندان و سرکوب، راه نیست بلکه راه، حکمیت و فکر صحیح است. ببینیم جمهور چه می‌خواهد. اگر جمهور نظام و حکومتی دیگر را می‌خواهند، به این خواستۀ جمهور تن داده شود، به شرط اینکه حقوق مردم ایران تأمین و آزادی دینی کاملا مراعات شود و دین و مراکز دینی کار خودشان را بکنند و این بهترین راه برون‌رفت است.
ایشان ادامه دادند: بزرگان و مردم به این فکر کنند تا وحدت و همبستگی ملت حفظ شود. ما ایران را متعلق به تک‌تک ایرانیان، از هر دین، مذهب و قومی می‌دانیم و برای ما وحدت و همبستگی ملی ایرانیان مطرح است و اگر مسالمت‌آمیز و از طریق راه صحیح بتوانیم مسئله خود را حل کنیم و کنار هم باشیم، این هوشمندی و راه عاقلانه است.
ایشان با تأکید بر آزادی زندانیان خاطرنشان کردند: بسیاری از علما در استان‌های مختلف و مخصوصا در کردستان و سیستان‌وبلوچستان در زندان هستند. وجود علما مایه خیر و برکت است و اگر حرفی زده‌اند، دلسوز و خیرخواه جامعه هستند. اندیشمندان، زنان و جوانان و طیف‌های مختلف، همانطور که بسیاری آزاد شدهاند و این نکته مثبتی است و تأثیر دارد، بقیه هم آزاد شوند. مخصوصا زندانیان سیاسی را آزاد کنید و با آنها بنشینید صحبت کنید و از راه مسالمت‌آمیز مشکل را حل کنید. اگر اینطور باشد، این بهترین رشد و عقلانیت است.
طالبان بدانند از آنها انتقاد هم می‌کنیم / تعلیم را برای زنان آزاد بگذارید
مولانا عبدالحمید در ادامه خطاب به طالبان افغانستان اظهار داشتند: توصیۀ مختصری که به افغانستان دارم این است که در جهاد افغانستان با نیروهای اشغالگر، ما آن را به این خاطر حق می‌دانستیم که معتقدیم هیچ کشوری، اسلامی و غیراسلامی، حق ندارد به کشور دیگری تجاوز کند و در سرنوشت آنها دخالت کند. هر ملتی نسبت به کشورش حق دارد. حمایت ما از این جهاد مادی نبوده و معنوی بوده است. دعا کرده‌ایم و آن را حق می‌دانستیم و وقتی پیروز شد برای ما مایه خوشحالی شد.
ایشان افزودند: امروز ما در حق طالبان که بر این کشور حاکم شدهاند دعای خیر می‌کنیم، اما امروز مشورت می‌دهیم و انتقاد هم می‌کنیم. معتقدیم که انتقاد سازنده لازم است و به تخریب اعتقادی نداریم. طالبان بدانند که از آنها در اینجا انتقاد می‌شود، اما این انتقاد سازنده است. ما خیرخواه هستیم. من می‌دانم که طالبان در فکر هستند که تعلیم زنان و دختران آزاد باشد اما می‌خواهند شرایط را مساعد کنند، ولی من توصیه می‌کنم که حتی یک روز هم راه علم را نگیرند؛ حتی اگر مفاسدی دارد باید جلوی مفاسد گرفته شود نه تعلیم. تعلیم را برای زنان آزاد بگذارید تا با حفظ شرایط اسلامی تعلیم کسب کنند و همچنین توصیه می‌کنم از اقوام و مذاهب استفاده کنند و شایستگان را به کار بگیرند. آزادی بیان و قلم را تأمین کنند و از انتقاد نهراسند.
امام جمعه زاهدان در ادامۀ توصیه‌های خودشان به طالبان گفتند: فرهنگ‌های قومی و سختگیرانه محلی را بر دین غالب نکنند. از ظرفیت کتاب و سنت و از رخصت‌ها و سهولت‌هایی که در فتاوا موجود است، استفاده کنند.
کسانی که قصد «نفاذ شریعت» را دارند از راه‌های سیاسی وارد شوند
مولانا عبدالحمید در ادامه گفتند: بعضی گروه‌هایی در بسیاری از کشورهای اسلامی و غیراسلامی به نام «جهاد» می‌جنگند و حملات انتحاری انجام می‌دهند و قصدشان اجرای احکام اسلامی و نفاذ شریعت است. ما نمی‌دانیم که چه کسانی این فتوا را به این گروه‌ها داده است. ما هرگز به این کار توصیه نمی‌کنیم و برای آخرتِ کسانی که از دوطرف کشته می‌شوند می‌ترسیم.
ایشان خاطرنشان ساختند: توصیه و پیام بنده از این نشست به این گروه‌ها آن است که اگر کسانی قصد اجرای احکام شرعی را دارند، از طریق سیاسی وارد شوند و با تشکیل حزب و گروه فعالیت کنند و فرمول خود را برای اجرای شریعت ارائه بدهند؛ اگر مردم این فرمول و قرائت را پسندیدند به آن رأی می‌دهند و اگر مردم نخواهند هیچ‌کسی حق ندارد با زور شمشیر و سرنیزه بر مردم حکومت کند.
امسال مراسم دانش‌آموختگی را برگزار نکردیم
مولانا عبدالحمید با یادآوری اینکه امسال مراسم دانش‌موختگی طلاب دارالعلوم زاهدان برگزار نشد، گفتند: ما به‌‍‌خاطر التهابات موجود، امسال مراسم ختم بخاری را برگزار نکردیم و یک اعلامیه هم پخش نکردیم که چنین جلسه‌ای داریم. اگر برخی از علمایی امروز آمده‌اند که من خدمت‌شان خوش‌آمد عرض می‌کنم، فرزندان آنها اینجا هستند و به خاطر آنها آمده‌اند. ما هیچ مهمانی دعوت نکرده‌ایم و گفته‌ایم در همین نماز جمعه به طلابی که فارغ‌التحصیل شدهاند، از برادران و خواهران، جایزه‌ای می‌دهیم.
دیدگاههای کاربران