رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم می‌فرمايند: رمضان ماهی‌ست که ابتدایش «رحمت»، ميانه‌اش «مغفرت» و پایان‌اش «آزادی از آتش جهنم» است.
در دهۀ اول ماه مبارک رمضان از رحمت‌های الهی بهره‌مند شديم، و در دهۀ دوم امیدوار به مغفرت الهی هستیم.
مغفرت از ریشه «غفر» به‌معنای «پوشاندن» به‌كار می‌رود. برای پوشاندن يا همان مغفرت، خداوند غفور در ما تغيير ذائقه ایجاد می‌کند؛ یعنی ميل ما را از گناه، به‌سوی نور و عبادت سوق می‌دهد. طلب غفران الهی يعنی انسان به حدی رسيده است كه تغيير وضعيت روحی خود را از خدا می‌خواهد. «والَّذينَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللَّهُ وَ لَمْ يُصِرُّوا عَلى ما فَعَلُوا وَ هُمْ یعْلَمُونَ» [آل‌عمران: 135]
هر انسان به اقتضای فضای روحی خود، می‌تواند شرايط بالاتری را برای رسيدن به كمال حاصل کند و اين رسيدن با طلب واقعی از الله تعالی فراهم می‌شود.
راه‌های دریافت مغفرت الهی
1ـ تبعیت از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم؛ «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُوني يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيم» [آل‌عمران: 31] (بگو: اگر خدا را دوست مىداريد، از من پيروى كنيد تا خدا شما را دوست بدارد و گناهان‌تان را بر شما ببخشايد، و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.)
تبعیت از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم باعث آمرزش گناهان می‌شود. رجحان امر رسول خدا بر میل و علاقۀ شخصی باعث می‌شود زمینه آمرزش الهی در فرد ایجاد گردد. تسلیم فرمان پیامبر خدا بودن بیانگر گذشتن از امیال و آرزوهای خود است و این زمینه‌ساز خوبی برای رسیدن به راه سعادت است.
2ـ پیشقدمی در ایمان؛ ساحرانِ دربار فرعون با تمام تهدیدات به حضرت موسی علیه‌السلام و خدای او ایمان آوردند و جزو اولین گروه‌های مومنین شدند. آنها به دلیل شکستن سد شرک فرعون و ایمان به موسی امیدوار بودند که خداوند از خطاهای آنان درگذر می‌کند. از آیات زیر می‌توان دریافت کسانی که شجاعت ابراز عقیدۀ حق خود را دارند مشمول بخشودگی گناهان و مغفرت الهی قرار می‌گیرند.
«إِنَّا آمَنَّا بِرَبِّنا لِيَغْفِرَ لَنا خَطايانا وَ ما أَكْرَهْتَنا عَلَيْهِ مِنَ السِّحْرِ وَ اللَّهُ خَيْرٌ وَ أَبْقى» [طه: 73] «قالُوا لا ضَيْرَ إِنَّا إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ* إِنَّا نَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لَنا رَبُّنا خَطايانا أَنْ كُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنينَ» [شعراء: 50-51]
3ـ عمل صالح؛ «وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظيم» [مائدة: 9]
4ـ قرض‌دادن به شکل نیکو؛ گذشت از علایق مادی و خلوص نیت در مصرف آن (قرض‌الحسنه) باعث بخشایش گناهان می‌گردد. الله تعالی می‌فرماید: «إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً يُضاعِفْهُ لَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللَّهُ شَكُورٌ حَليمٌ» [تغابن: 17] (اگر به خدا وامى نيكو دهيد، آن را براى شما مضاعف مىكند و شما را مىآمرزد، و خدا بسيار شكرگزار و بردبار است.)
5ـ بخشش دیگران؛ گذشتن از خطا و لغزش دیگران موجب مغفرت از سوی خداوند است. متصف‌شدن به اخلاق الهی که بخشش و گذشتن از خطای دیگران است، خود باعث تغییر ذائقه انسان می‌گردد. الله تعالی می‌فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِكُمْ وَ أَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحيم» [تغابن: 14]