بیش از 6 ماه از حضور ویروس کرونا در جهان می‌گذرد. در این مدت انسان‌های بی‌شماری جان خود را از دست داده‌اند و تعدادی دیگر در بیمارستان‌ها با این بیماری دسته‌وپنجه نرم می‌کنند. اما از همان روزهای نخست شناخت این بیماری تا به الان، دانشمندان و مقامات بهداشتی کشورهای مختلف دست به کار شده‌اند تا واکسنی علیه این ویروس کشنده بسازند. در این میان خبرهای امیدوارکننده‌ای هم مبنی بر ساخت واکسن کرونا به گوش می‌رسید اما از آنجا که در مرحله آزمایش قرار دارند هنوز به تائید رسمی نرسیده‌اند. اما در این شرایط به یکباره روسیه دنیا را غافلگیر کرد و خبر از ساخت واکسن کرونا داد و حتی در خبرهای مختلف از موفقیت‌آمیز بودن این واکسن خبر می‌داد.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه ادعا کرده که وزارت بهداشتِ این کشور موفق به ساخت واکسن کرونا شده است. پوتین با بیان اینکه این واکسن با همکاری مشترک وزارت دفاع این کشور و موسسه تحقیقات گامالیا ساخته شده است، گفت یکی از دخترانم در برابر کروناویروس واکسینه شده است.
همچنین «کریل دمیتریف»، رئیس صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه که در حال تامین اعتبار آزمایشات واکسن کرونا در این کشور است، اظهار داشت: «روسیه به طور سنتی در تولید واکسن‌ها بسیار قوی بوده و واکسن ما در واقع نوعی کپی‌برداری از واکسن ابولا است که پنج سال پیش در مسکو تهیه شده است.»
آیا واکسن روسی کرونا موثر است؟
اگرچه ساخت واکسن کرونا خبری خوشحال‌کننده است، اما سوال اینجاست که آیا واقعا این واکسن روسی از کارایی لازم برخوردار است و افراد را می‌تواند در برابر کرونا مصون بدارد؟
«ویتالیا زوِروا»، عضو آکادمی علوم روسیه در مصاحبه با رادیو کامسامولسکایا پراودا می‌گوید: «شروع ساخت یک واکسن تا انجام واکسیناسیون عمومی جامعه، به‌طور متوسط 4 تا 5 سال طول می‌کشد. شاید بتوان این روند را کوتاه کرد اما نه آن‌طور که طی 6 ماه به نتیجه برسد. دور زدن و حذف برخی مراحل هم خطرناک است. پس به هیچ وجه با چند آزمایش اولیه نمی‌توان گفت که عملکرد مناسب واکسن روسی کرونا ثابت شده است.»
وی ادامه می‌دهد: «در چین در فاز نخست آزمایش بالینی 500 نفر شرکت کرده‌اند و آمریکایی‌ها می‌خواهند در فاز سوم روی 30 هزار نفر تست کنند. پس نمی‌شود تنها با آزمایش روی چند پزشک داوطلب، درباره موثر بودن این واکسن نظر قطعی داد.»
نیکلای کریوچکوف، ایمنی‌شناس روس هم می‌گوید: «یک واکسن موثر و ایمن کرونا در بهترین حالت در بهار سال 2021 می‌تواند عرضه شود و زودتر از آن ممکن نیست.»
یک ادعا است
اما دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا در ایران معتقد است روس‌ها در زمینه ساخت واکسن هنوز موفق نشده‌اند و این یک نمایش است. به گفتۀ او امکان ندارد ایران از واکسن ساخت روسیه استفاده کند چراکه ایمن‌بودنش اثبات نشده است.او در گفت‌وگو با هفت صبح گفته است: «به‌نظر من کشورهای دیگری هستند که در تولید واکسن کرونا از روسیه بسیار جلوتر هستند و هنوز در مراحل آزمایش به‌سر می‌برند. ساخت واکسن نهایی کرونا در روسیه یک ادعا بیشتر نیست.»
باید صبر کرد
دکتر مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا نیز در خصوص اینکه چقدر این واکسن روسی کرونا قابل اعتماد است، به آفتاب یزد می‌گوید: «واکسنی که روسیه ساخته است قطعا مراحل تجربی خود را گذرانده، از همین‌رو به واقعیت نزدیک است. اگر نتایج این واکسن خوب باشد قطعاً در تمام دنیا منتشر خواهد شد.»
وی افزود: «ما سال‌هاست که از روسیه واکسن خریداری می‌کنیم، اما مردم درمورد این واکسن نباید عجله به خرج دهند. بنابراین باید صبر کرد. از آنجا که این واکسن در حال آزمایش است چند ماه بعد نتیجه آن مشخص خواهد شد. آن وقت است که می‌توان با خیال راحت در مورد موثر بودن آن صحبت کرد.»
نمی‌توان پیش‌داوری کرد
از سوی دیگر بابک قرائی‌مقدم، پزشک در خصوص واکسن ساخته‌شده کرونا توسط روسیه می‌گوید:«حقیقت امر این است که ما نمی‌دانیم چه آزمایش‌ها و ارزیابی‌هایی بر روی واکسنی که روسیه در مورد کرونا ساخته، انجام شده است. به هر ترتیب ساخت واکسن کرونا مسئله بسیار مهمی برای تمام کشورهاست از همین رو نمی‌توانیم پیش‌داوری کنیم که این واکسن روسی کرونا اثربخشی دارد یا خیر»
وی افزود: «به هر حال دانش ساخت واکسن در تمام کشورها از جمله ایران وجود دارد، اما باید دید چقدر واکسن روسی کرونا کارایی دارد و از سوی دیگر افرادی که توسط این واکسن آزمایش شدند چقدر در برابر کرونا مصونیت دارند و از همه مهم‌تر عوارض جانبی پیدا نمی‌کنند، چراکه معمولا واکسن‌ها با عوارضی همراه هستند، حتی در مورد واکسن آنفلوآنزا که سال‌هاست تولید می‌شود شاهد عوارضی در بین بعضی از استفاده‌کنندگان از آن بوده‌ایم؛ عوارضی همچون عصبی‌شدن.»
این پزشک افزود: «به همین دلیل است که نمی‌دانیم چقدر واکسن روسی کرونا می‌تواند کارایی داشته باشد. به هر حال باید منتظر ماند که این واکسیناسیون صورت بگیرد و آن‌وقت است که می‌توانیم در مورد آن نظر دهیم. با این اوصاف همچنان تاکید بر این است که مردم با استفاده از ماسک و رعایت فاصله فیزیکی از خود در برابر این بیماری محافظت کنند.»
به نقل از روزنامۀ «آفتاب یزد»/ چهارشنبه 22 مرداد 1399 (با اندکی تلخیص)