سنیآنلاین: سال تحصیلی جدید درواقع آغاز شکوفایی استعدادها و سرآغاز حرکت بهسوی ارتقای توانمندیهای شخصی است. با شروع سال تحصیلی جدید در مدارس دینی اهلسنت در سیستانوبلوچستان جنبوجوش و تحرک فراوانی در میان طلاب موفق مشاهده میشود. طلاب برای اینکه سال تحصیلی پربار و مثمرثمری داشته باشند، در زندگی علمی و دینی خود شاهد پویایی و رشد چشمگیری باشند و به اهداف و ارزشهای والا و برتری دست یابند؛ «برنامهریزی هدفمند»، «ارتباط با اساتید فعال و خوشفکر»، «شرکت در برنامههای جنبی حوزه»، «مطالعۀ کتب اصلاحی، علمی، فکری و انگیزشی»، «توجه به ابعاد روحی و معنوی»، «همراهی با فعالان دعوت و تبلیغ»، «مدیریت زمان» و «پرهیز از غفلت» را در اولویت قرار دهند. با شروع سال تحصیلی جدید مدارس علوم دینی در سیستانوبلوچستان، تارنمای «سنیآنلاین» دربارۀ «برنامهریزی درسی»، «موفقیتهای تحصیلی» و «مطالعه آزاد» گفتوگویی را با مولوی عبداللطیف نارویی، یکی از اساتید جوان، خوشفکر و فعال دارالعلوم زاهدان و نویسنده کتابهای «مدیریت زمان»، «راههای موفقیت در مطالعه» و «رازهای موفقیت مردان بزرگ» ترتیب داده که شما را به خواندن آن دعوت میکنیم.
لطفاً بفرمایید با توجه به آغاز سال تحصیلی جدید مدارس علوم دینی، طلاب با چه برنامههایی میتوانند سال تحصیلی مفید و پرباری داشته باشند؟
با نام و یاد الله تعالی و به امید آنکه طلاب گرامی در عرصههای گوناگون به موفقیت چشمگیری نایل آیند. طلاب با «نیت و انگیزۀ درست در راه علم»، «تلاش و کوشش فراوان»، «برنامهریزی دقیق درسی»، «استقامت بر برنامهها»، «مشورت با اساتید مجرب در عرصههای مختلف علمی و دینی»، «توجه به ابعاد روحی و معنوی»، «همراهی با فعالان دعوت و تبلیغ»، «مدیریت زمان» و «پرهیز از غفلت» میتوانند به اهداف و ارزشهای والا و برتری دست یابند و سال تحصیلی جدیدشان را پربار و مثمر ثمر بگردانند.
به برنامهریزی دقیق و استقامت بر برنامهها اشاره کردید، به نظر جنابعالی طلاب چگونه یک برنامهریزی درسی روزانه، هفتگی و ماهانه ایدهآل و همهجانبه داشته باشند؟
طلاب گرامی هنگام برنامهریزی نخست همۀ برنامهها و کارهای روزانه، هفتگی و ماهانۀ خود را یادداشت کرده، اولویتبندی کنند، سپس هماهنگ با اوقاتی که در اختیار دارند، برای هر کار و فعالیتشان وقت و ساعتی را تعیین کنند و سعی و تلاش کنند به برنامۀ خود عمل کرده و همگام با آن حرکت کنند. البته از برنامهریزیهای آرمانی پرهیز کنند که به خستگی فکریشان میانجامد. نباید فراموش کرد که مهمترین اوقات فرد 10 یا 20 دقیقه آغاز روز است که برای 24 ساعت آینده خود برنامهریزی میکند.
لطفاً درباره اهمیت مطالعه آزاد بگویید و اینکه طلاب چگونه مطالعه مفید و سودمندی داشته باشند؟
مطالعه آزاد از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. امروزه صنعت نشر خیلی رشد و پیشرفت کرده و کتابهای زیادی را در بازار کتاب عرضه داشته و انتخاب کتاب خوب و خواندنی را کمی مشکل و سخت کرده است. طلاب برای اینکه مطالعات خوب و مفیدی داشته و پلههای علمی را یکی پس از دیگری طی کرده باشند، بهتر است سفر علمی و مطالعاتی خود را زیر نظر یکی از اساتید آغاز کنند. کتابهای انگیزشی، اصلاحی، علمی و فکری به ترتیب در مراحل مختلف برای طلاب مفید و ارزشمند هستند. البته خواندن حداقل یک کتاب در زمینۀ یادگیری مهارتها و شیوههای مطالعاتی لازم و ضروری است تا با استفاده از راهکارهای موجود در آن با شیوههای مختلف مطالعاتی بیشتر آشنا شوند، راه و مسیر مطالعه برایشان سهل و هموار گردد و بر سرعت و دقتشان افزوده شود تا در مدت کوتاهی مطالعۀ پرباری داشته باشند.
فرمودید مطالعه کتابهای انگیزشی، اصلاحی، علمی و فکری به ترتیب برای طلاب مفید و ارزشمند هستند. در این زمینه چه کتابهایی را برای کلاسهای مختلف پیشنهاد میکنید؟
باید دانست که پیشینۀ مطالعاتی فرد در انتخاب نوع کتاب از اهمیت ویژهای برخوردار است، به همینخاطر برای کلاسهای مختلف، نمیتوان کتابهای بهخصوصی را تعیین و مشخص کرد؛ اما بهطور عموم مطالعه این کتابها برای طلاب مفید است: «آیین زندگی در پرتو کتاب و سنت»، «تزکیه و احسان»، «تاریخ دعوت و اصلاح»، «تاریخچه دعوت اسلامی و ادوار آن در هند»، «خود را دریابید»، «راهنمای بیداری اسلامی»، «ماذا خسر العالم بانحطاط المسلمین»،«نبیرحمت»، «مولانا الیاس و نهضت دعوت و تبلیغ» (مولانا سیدابوالحسن ندوی)، «دین و شریعت» (مولانا محمدمنظور نعمانی)، «شیفتگان علم و دانش» (مولانا حبیبالرحمان شیروانی)، «جواهر العلم» (مولوی عبدالحفیظ زاهدی)، «اصلاح و خودسازی» (مولانا محمدقاسم قاسمی)، «ستارگان قرن دوم» (عبدالرحمان رافتپاشا)، «سرگذشت خونین سمرقند و بخارا» (اعظم هاشمی)، «همت بلنددار» (محمدموسی شریف)، «پیامبر مهربانیها»، (امةالله تسنیم)، «مدیریت زمان»، «راههای موفقیت در مطالعه»، «رازهای موفقیت مردان بزرگ»، «اتباع سنت» و «جلوههایی از زندگی، «اندیشهها و خدمات مولانا ابوالحسن ندوی» (مولوی عبداللطیف نارویی).
از دیدگاه حضرتعالی مهمترین عوامل در موفقیت تحصیلی چه چیزهایی هستند؟
برای موفقیت در عرصۀ تحصیل و آموزش رعایت نکات زیادی لازم و ضروری است که پارهای از آنها عبارتند از:
1ـ «تصحیح نیت»؛ طلابی که با نیت درست و صحیح در طلب علم تلاش و کوشش میکنند و رضای الله تعالی را مدنظر دارند، از کاستیها و مشکلات نمیهراسند، بلکه با عزم و ارادهای قوی در این مسیر مبارک قدم میگذارند و هرگز خسته نمیشوند.
2ـ «رعایت ادب در امر فراگیری علم و دانش»؛ طلبههایی که با رعایت آداب اعم از ادب درس، کلاس، استاد و غیره حرکت میکنند. زندگیشان پر خیروبرکت خواهد شد و توفیق رفیق راهشان خواهد گردید.
3ـ «استفاده بهینه از اوقات و فرصتها»؛ مدیریت اوقات از دیگر عوامل تأثیرگذار در پیشرفت و ترقی طلاب است، زیرا آنان با مدیریت و برنامهریزی درست اوقات به اهداف والایشان میرسند و از سرمایۀ ارزشمند زندگی بهخوبی میتوانند استفاده کنند.
4ـ «تلاش و کوشش در راه تحصیل علم»؛ در طول تاریخ تلاش و کوشش از ویژگیهای بارز علما و دانشمندان در راه کسب علم و دانش بوده و از عوامل مهم و تأثیرگذار در راستای موفقیت تحصیلی بهشمار میآید، هر کس تلاش افزونتری داشته باشد، محصول فراوانتری درو خواهد کرد.
5ـ «ارتباط علمی و معنوی با اساتید و اهل علم»؛ ره چنان رو که رهروان رفتند. طلابی که در سایۀ ارشادات و راهنمایی اساتید خود طی طریق میکنند و با مشورت پیش میروند، آنان در زندگی علمی و عملی خود موفق خواهند بود.
به نظر شما نویسندگی در رشد و ترقی طلاب و دانشآموختگان چقدر مؤثر است؟
باید طلاب و دانشآموختگان در زمینۀ نویسندگی گامهای بلندتری بردارند و با اهتمام و توجه بیشتری درصدد یادگیری فنون نویسندگی باشند، زیرا کسی که بتواند بهراحتی منویات و سخنهای خود را بر صفحۀ کاغذ یا در فضای مجازی پیاده و منتشر کند و در این راستا موفق عمل کند، میتواند اهداف و برنامههای خود را با قدرت و سرعت بیشتری جلو ببرد؛ اما کسی که در امر نویسندگی موفق نباشد، عرصه فعالیتش بسیار محدود میگردد.
توجه به فعالیتهای جنبی از قبیل تشکیل در جماعتهای تبلیغ و فعالیتهای نشریهای و… را تا چه اندازه برای طلاب در حین تحصیل مناسب میدانید؟ و چگونه؟
فعالیتهای جنبی برای توانمندسازی و باروری استعداد طلاب نقش بسزایی دارد و افقهای نوینی را فرارویشان میگشاید، البته بهشرط آنکه از اهداف اصلی خود یعنی رسیدگی به درسها دور نشوند، چراکه فعالیتهای جنبی به قیمت ضعف در کتابهای درسی مفید نخواهد بود.
آیا برای طلاب رصد اخبار سیاسی را در دوران طلبگی مفید میدانید یا مضر؟
در کلاسهای ابتدایی و متوسطه تمرکز روی دروس پایه و بنیادین ضروری است، زیرا هویت علمی طالبالعلم با تمرکز و یکسویی بر روی فنون اصلی شکل میگیرد. باید توجه داشت در این دوران هر نوع پراکندگی ذهنی بر روحیۀ وی تأثیر منفی میگذارد و او را از رسیدن به اهداف والا باز میدارد؛ اما در کلاسهای بالا در حد ضرورت، اطلاع و آگاهی از مسائل روز و اخبار جهان مطلوب است.
لطفاً بفرمایید ارتباط طلبه با اساتید تا چه اندازه میتواند در شکلگیری شخصیت آینده طلاب مؤثر باشد؟
نکتۀ درخشان در زندگی علمای موفق گذشته آن بوده که در دوران تحصیل با اساتید خود پیوند مستحکم داشتهاند و در هر مرحله از تحصیل از اساتیدشان بهرهها برده و توشهها اندوختهاند. داشتن ارتباط علمی و معنوی با اساتید فعال و خوشفکر در ساختار درست شخصیت طالبالعلم نقش بسزایی دارد. طلاب گرامی میتوانند بسیاری از کاستیهای علمی و معنوی خود را در پرتوی راهنماییهای اساتید بر طرف کنند و راه رسیدن به شکوفایی علمی را از این رهروان با تجربۀ دریابند.
گاهی طلاب از بیانگیزگی خود شکایت و گلایه دارند؛ چه پیشنهادی برای حل این مشکل و تقویت انگیزۀ تحصیلی به طلاب دارید؟
طلاب گرامی برای ایجاد انگیزه و تقویت آن در راه فراگیری علم چند مورد را باید همواره مدنظر قرار داده و آنها را در زندگی علمی خودشان داشته باشند؛ 1. «خواندن سیرۀ انسانهای موفق»؛ 2. «مطالعه کتابهای انگیزشی»؛ 3. «همراهی و مصاحبت با انسانهای با اراده و صاحبان انگیزههای نیرومند»؛ 4. «شرکت در مجالس انسانهای ربانی و علمای مخلص و استماع مواعظ حکیمانه و انگیزهبخش آنان» در تقویت انگیزه نقش تأثیرگذاری دارد و انگیزه طلاب را افزایش میدهند؛ زیرا پرتو اندیشههای ناب این افراد جانودل آدمی را طراوت و تازگی بخشیده، انگیزه انسان را بهسوی کسب فضایل و پرهیز از رذایل تقویت میکند. به قول سعدی علیهالرحمه: همنشین تو از تو به باید * تا تو را عقل و دین بیفزاید
دیدگاههای کاربران