اهل لغت برای بسیاری از واژه‌ها هم معنای واقعی متصورند و هم معنای مجاز؛ گاه یک واژه در شرایط و موقعیتی استفاده می‌شود که می‌توان معانی متعددی ـ اعم از واقع و مجاز ـ از آن اخذ کرد. با این توضیح، بدون تردید سال 1398 آغازی «طوفانی» داشت؛ طوفانی که در معنای واقع، سیلابی سهمگین را روانه خانه و کاشانه مردم 20 استان کشور کرد. در معنای مجاز هم رخدادهایی نظیر قراردادن نامشروع و غیرعقلانی نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی توسط دولت آمریکا و کودتا در سودان و… آن را نمایندگی می‌کردند.
این شروع طوفانی و سهمگین زمانی که با رویدادها و اتفاقات سال 1397 ـ بهویژه در ماه‌های پایانی آن ـ جمع می‌شوند، نگرانی‌هایی بالقوه را نزد مردم و شاید مسئولان پدید می‌آورند. نگرانی‌هایی که آینده را بیش از گذشته با بیم و امید همراه می‌کند. خوف و رجایی که می‌تواند از یک سو، به خوش‌بینی‌های متداول و مرسوم حمله کند و از سوی دیگر، تلاش برای برون‌رفت از آن را در دستور کار نهادها و سازمان‌ها و گروه‌های مختلف اجتماعی قرار دهد.
به هر روی، چالش بسیار جدی و خطرآفرینی که این روزها توده‌های اجتماعی را تهدید می‌کند، «احساس عدم امنیت» یا «احساس ناامنی» در حوزه‌های مختلف است. این احساس موجب می‌شود تا جامعه آرام‌آرام به سمت رویکرد «خودمدیریتی» حرکت کرده و تلاش کند تا در این بزنگاه خطیر و صعب، گلیم خود را از آب بیرون آورد.
تردیدی نیست که ایجاد این رویکرد نزد گروه‌های اجتماعی، پیامدهای بسیار نگران‌کننده‌ای را به دنبال خواهد داشت. به عنوان نمونه، می‌توان به مسئله سیل اخیر اشاره کرد. در حالی که تمامی ارکان اجرایی و تصمیم‌گیر کشور اعم از دستگاه‌های مجری، ارتش، سپاه، هلال احمر و سازمان‌های مردمنهاد تلاشی شبانه‌روزی را برای حل‌وفصل آسیب‌های ناشی از سیل آغاز کرده‌اند، فاصله‌ای شگرف میان این اقدامات و انتظارات مردم وجود دارد. این فاصله و شکاف جدی میان آن‌چه از سوی مسئولان اجرا می‌شود و آن‌چه مورد مطالبه بخش‌هایی از مردم است، می‌تواند آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر را بر اراده عمومی و جمعی در یک ساختار نظام‌مند رقم بزند.
در چنین شرایطی، دست‌اندرکاران و مدیران اجرایی و تصمیم‌گیران کلان سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در کشور باید راهبردهایی اجرایی، عملیاتی و اعتمادآفرین را در دستور کار قرار دهند. چراکه در حال حاضر هرقدر هم که تلاش می‌شود تا رنج مردم و هزینههای خسارت ناشی از این حوادث کاهش پیدا کند، اما وقوع آسیب‌های موجود قابل کنترل و کتمان نیست. در این بستر است که مسئولان باید اقدامات و تصمیم‌هایی را تدوین کنند تا مردم احساس کنند برنامهریزیهای حاکمیت اعم از دولت و سایر نهادها بهگونهای است که امنیت را برای آنان به ارمغان میآورد. مردم باید مطمئن شوند که حداقل در روال عادی زندگی با مشکلی روبهرو نخواهند شد. بدون تردید، این مسئله یکی از اموری است که حاکمیت جمهوری اسلامی باید بیش از هر موضوع دیگری بر آن تاکید داشته باشد. لازمۀ تحقق این هدف هم تدابیر مدیریتی، انسجام حاکمیتی و تکیه بر اعتماد مردم خواهد بود و راهی جز این به نظر نمی‌رسد.
منبع: روزنامه ابتکار (یکشنبه 25 فروردین 1398)
دیدگاههای کاربران