- سنی آنلاین - https://sunnionline.us/farsi -

به بهانۀ انتشار رمان «سپه‌سالار» نوشتۀ نسیم حجازی

یعقوب شه‌بخش

🔹رمان «سپه‏‌سالار» نوشتۀ نسیم حجازی چند روز پیش از سوی “انتشارات ندوی” زاهدان منتشر شد. این خبر از آن‌جهت خوشحال‌کننده و امیدبخش بود که معمولاً ناشران اهل‌سنّت کشور به «ادبیات داستانی» کمتر توجه نشان می‌دهند. 

این یک واقعیت است که ما با هنر داستان‌نویسی یا به تعبیر کامل‌تر «ادبیات داستانی» بیگانه‌ مانده‌ایم و برخلاف جوامع دیگر از این مقوله کمترین استفاده را برای بیان ارزش‌های دینی‌مان می‌کنیم. این‌همه درحالی‌ست که قرآن مجید از قالب داستان برای رساندن پیام و تأثیر تربیتی خود استفاده کرده است و در بسیاری از آیات قرآن از واژه‌هایی که معنا و مفهوم داستان و قصه دارند، استفاده شده است. آیات مبارکه‌ای همچون: «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ» یا «فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» یا «وَكُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ وَجَاءَكَ فِي هَذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ» شواهدی بر این مدعاست.

می‌توان ادعا کرد که یکی از عوامل بی‌میلی عموم مردم ما به مطالعه و کتابخوانی همین موضوع است. مردم کتاب نمی‌خوانند چون کتاب‌های ما جذاب نیستند، خسته‌کننده‌اند و از زبان جذاب روایت داستانی برای بیان مباحث مختلف به‌ویژه مباحث تاریخی استفاده نمی‌کنند.

🔹«سپه‌سالار» یک رمان مستند است که براساس واقعیت‌های تاریخی نوشته شده است. عنوان اصلی کتاب «محمدبن قاسم» است؛ چراکه بخش عمدۀ آن روایت‌گر جانفشانی‌ها و عملکرد موفق سپه‌سالاری مدیر و مدبّر به نام «محمدبن قاسم ثقفی» است.

نویسنده در بخش نخست رمان به‌زیبایی اسباب و عوامل آشنایی مردم جنوب شرق آسیا، و به‌طور مشخص جزیرۀ سریلانکا را با دین مبین اسلام بیان کرده و پس از آن با استفاده از عناصر داستانی و کمک‌گرفتن از مفهوم همیشه جذاب «عشق» داستانش را با برهه‌ای حساس از تاریخ اسلام گره زده و به‌گونه‌ای پیش رفته که خواننده در پایان در جریان بسیاری از واقعیت‌های تاریخی قرار می‌گیرد و شگفت‌زده می‌شود.                                                          

🔹«سپه‌سالار» را مولوی عبدالاحد حنفی، از علمای اهل‌سنّت خراسان ترجمه کرده است. نویسنده و مترجم کاردانی که نخستین بار در سال 1384 خوانندگان فارسی‌زبان را با ترجمۀ کتاب «داستان مجاهد» به ضیافت نوشته‌های شورانگیز استاد نسیم حجازی برد.

مولوی حنفی در پیشگفتار کتاب داستان مجاهد دربارۀ نسیم حجازی و آثار داستانی‌اش چنین نوشته است: «استاد نسیم حجازی زمانی نوشتن را آغاز کرد که زمزمۀ آزادی از زیر یوغ استعمار پیر در هندوستان طنین‌انداز شده بود. به قول دکتر عبدالقدیرخان، پدر برنامۀ هسته‌ای پاکستان، اگرچه محمدعلی جناح، علامه اقبال، لیاقت‌خان و دیگران نقش مهم و باارزشی در کسب آزادی و استقلال پاکستان ایفا نمودند، اما نوشته‌های استاد حجازی در بیداری جوانان مسلمان و ایجاد حماسه و شوق شهادت در نسل جوان بی‌همتا بود. استاد تلاش نمود تا با نوشته‌های خود جوانان خفته را بیدار کند و روحیۀ تضعیف‌شدۀ آنان را تقویت نماید…»

معتقدم «سپه‌سالار» یکی از آن آثار نسیم حجازی است که نشان می‌دهد این نویسندۀ فقید برای بیداری جوانان مسلمان و ایجاد شور و حماسه در دل‌های آنان با ابزار قلم چقدر تلاش کرده و عبدالقدیرخان برچه اساسی دربارۀ او چنین گفته است.