اولین همایش تخصصی سیرۀ نبوی با عنوان «تربیت و آموزش در سیرۀ نبوی»، شامگاه دیروز چهارشنبه (25 مهر 1397) در مسجد جامع مکی زاهدان برگزار شد.
به گزارش سنیآنلاین، در این همایش که به همت بخش التخصص في الدعوة و الفکر الإسلامی دارالعلوم زاهدان برگزار شد، شیخالاسلام مولانا عبدالحمید، مولانا مفتی محمدقاسم قاسمی، مولانا دکتر عبیدالله بادپا (دبیر همایش و مسئول بخش التخصص في الدعوة و الفکر الإسلامی دارالعلوم زاهدان) و مولوی امانالله سعدی (مسئول بخش تخصص في التفسیر دارالعلوم زاهدان) سخنرانی کردند.
دکتر عبیدالله بادپا: فرایند تربیت و آموزش برای همه نهضتها، ملتها و کشورها مهم و مؤثر است
دکتر عبیدالله بادپا، مسئول تخصص دعوت و فکر اسلامی با اشاره به هدف برگزاری همایش، آن را در باب سیرهشناسی و سیرهپژوهشی گامی مثبت دانست و گفت: این همایش با دو فرایند مهم «تربیت» و «آموزش» در سیرۀ نبوی برگزار شده است که هر دو فرایند برای تمام نهضتها، ملتها، قومها و کشورها خیلی مهم و مؤثر هستند.
ایشان در ادامه به آراء و نظریات سه تن از اندیشمندان مشهور غربی درخصوص تربیت و آموزش اشاره کرد و گفت: اگر نظام آموزشی اروپا و غرب ریشهیابی و کارشناسی شوند. ایده و فکر سه نفر (آقای رسُو اهل ژُنو در سالهای 1712-1787 میلادی؛ پستالوژی 1746- 1827 و دکتر جاندیوی آمریکی 1859- 1952) حرف اول را میزنند که اکثر دانشگاهها و آموزشگاهها غرب برنامههای آموزشی خود را تحت آراء و نظریات این افراد جلو میبرند و سیاستگذاری میکنند.
دکتر عبیدالله ادامه داد: خلاصۀ نظریه آقای رسُو این است که 1. هر چیز زیباست و از دستهای زیبایی خلق شده؛ اما وقتی به دست انسانها میرسد، فاسد و خراب میشود؛ 2. انسان آزاد آفریده شده؛ اما از هر طرف پایش به زنجیر است؛ 3. بچهها و خردسالان باید با روشها و متدهای کودکانه آموزش ببیند.
استاد حدیث دارالعلوم زاهدان ادامه داد: پستالوژی معتقد است باید رشد و ارتقای فکری انسانها بهصورت مرحلهای باشد: 1. از آسان به مشکل؛ 2. رعایت معلومات گذشته؛ 3. از معلوم به نامعلوم؛ 4. ابتدا ارتقای قوت فهم سپس تلقین؛ 5. استفاده از کمکهای آموزشی. دکتر جاندیوی در بحث آموزش 1. عمل؛ 2. تجربه 3. نتیجه را مهم میداند و به آن تأکید میکند.
ایشان افزود: اساس و پیشرفت آموزشی اروپا بر ایده و افکار این سه فرد پایهریزی شده است که اصلاً به تربیت توجهی نکردهاند، درحالیکه اگر به قرآن مراجعه شود، در چهار آیاتی که وظایف پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم بیان شده است، در سه آیه تربیت و تزکیه از تعلیم و آموزش مقدم است. این خود اهمیت مسئلۀ تربیت را میرساند. اگر در این باب به سیره رسولالله صلیاللهعلیهوسلم نگاه شود، ایشان در مدرسه دارابیالارقم ابنابیالرقم در مکه، مدرسه اهلصفه در مدینه و مسجد النبی ابتدا به تربیت سپس به آموزش خیلی ارزش و بها دادهاند.
دکتر عبیدالله بادپا تصریح کرد: اگر امروزه در اطرافواکناف جهان شاهد اهانتها و توهینها به آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم هستیم، بهخاطر این است که آنان در ابعاد مختلف علمی، تربیتی و آموزشی، حکومتداری و سیاست و غیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم را خوب نشناختهاند.
ایشان در پایان تأکید کرد: فرهنگیان، دانشجویان، علما و طلاب همت کنند، رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم و ابعاد مختلف سیرهشان را به جهانیان معرفی کنند و نیز باید کشورهای اسلامی بودجه و مبلغ بزرگی را در این راستا اختصاص دهند.
مولوی امانالله سعدی: درس سیره، درس عملی قرآن است
مولوی امانالله سعدی با موضوع «شیوۀ تدریس سیرۀ نبوی برای عموم مردم» به ایراد سخن پرداخت و گفت: «قرآن» و «سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم» دو نعمت بزرگ هستند که باعث انقلاب درونی و بیرونی میشوند. مسلمانان صدر اسلام با این دو نعمت در خود و جهان انقلاب آوردند.
ایشان «هدایت» و «ارتباط مخلوق با آفریدگار» را از بزرگترین اهداف درس سیره عنوان کرد و اظهار داشت: کسی که میخواهد به اهداف درس سیره برسد و سخنش در قلبها و افکار نفوذ کند و مؤثر باشد، باید بداند که درس «قرآن» و «سیره آنحضرت» با مطالعه محض تأثیرگذار نخواهد بود. باید مدرس سیره با درود روزانه برای پیامبر اکرم ارتباط عاطفی و معنویاش را با آنحضرت برقرار کند و با «تدبر»، «محبت» و «دلسوزی» از ته قلب به ارائه سیره بپردازد، چراکه درس سیره، درس عشق و عاطفههاست.
مسئول بخش تخصص تفسیر «درس سیره را درس عملی قرآن» عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: قرآن و سیره باهم پیوند و ارتباط نزدیکی دارند، هر فردی که میخواهد درس قرآن برگزار کند، باید با آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم محبت و از ایشان متأثر باشد.
ایشان در پایان گفت: مدرس سعی و تلاش کند با «مطالعه»، «تدبر»، «تأثر»، «محبت» و «عشق» در سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم، مخاطبین را مطیع و فرمانبردار اخلاق و سیره آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم کند.
مفتی محمدقاسم قاسمی: سیره رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم باعث تحول خیر در زندگی و جامعه میشود
مفتی محمدقاسم قاسمی با موضوع «روش تدریس سیره برای دانشجویان و فرهنگیان» به ایراد سخن پرداخت و گفت: رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم برای همه انسانها و تمام طبقات مبعوث شدهاند. سخنان و فرمودههای ایشان همگانی و برای همه اقشار هستند. با «اخلاص»، «تدبر»، «اندیشه»، «مطالعه» و «شناخت مخاطب» درس سیرت ارائه شود تا برای همه اقشار مؤثر باشد.
ایشان با بیان اینکه «متأسفانه در جهان معاصر تهاجم فرهنگی وسیعی صورت گرفته است» اظهار داشت: اگر میخواهید داستان این تهاجم و تأثیرگذاری منفیاش را بر قشر تحصیلکرده و فرهنگی بدانید. باید نوشتههای متفکران و کتابهایی چون: «الصراع بین الفکرةالإسلامیه و الفکرة الغربیة فی الأقطار الإسلامیة» و «ردة و لا أباکر لها» را مطالعه کنید.
استاد حدیث دارالعلوم زاهدان با تمسک به کتاب «آیین زندگی» تالیف: علامه ابوالحسن سید ابوالحسن به اهمیت محبت رسولالله اشارهای داشت و گفت: به برکت محبت و عشق راستین با رسولالله بود که زمانی مسلمانان همچون شعلههای فروزان و آتشپارههای متحرک بودند که امروز با فقدان آن همچون چوب خشک یا زغال بیحرارت سرد و جامد گشتهاند.
ایشان با بیان اینکه «شبهه در اذهان مانند خاری در بدن است، باید آن را طوری بیرون کرد که بیشتر فرو نرود»، خاطرنشان ساخت: دشمنان اسلام با شبهاتی که در بین این اقشار ترویج دادهاند، باعث شدهاند تا عشق و محبت به پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم در بین این افراد کمرنگ و بیاهمیت شود. اگر کسی در اقتصاد، اخلاق، اعتقاد، خانهداری، معاملات، معاشرات، حکومتداری و سیاست دچار شبهاتی شده است، باید دعوتگران آن را شناسایی کنند و برای از بین بردنش برنامهریزی داشته باشند.
رئیس دارالإفتای دارالعلوم زاهدان در پایان توصیه کرد و گفت: مدرس سیره باید «مخاطبین را بشناسد»، «مطالعه عمیق داشته باشد»، «بهطور غیرمستقیم بر روح و روان آنان تأثیر بگذارد» و «آنان را به این باور برساند که جزو این امت مبعوثه هستند و باید در کار دعوت و اصلاح جامعه فعلی مشارکت داشته باشند» و «حوادث سیره را تجزیه کند و به همه جوانبش بپردازد».
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید: ظرفیت سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم بسیار وسیع و بزرگ است
شیخالاسلام مولانا عبدالحمید که مهمان ویژۀ اولین همایش تربیت و آموزش در سیره نبوی بودند، با موضوع «رجالسازی در سیره پیامبر» به ایراد سخن پرداختند. ایشان اظهار داشتند: پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم تا قیامت خاتم پیامبران، مرشد اعظم، استاد و راهنمای همۀ انسانها هستند و ظرفیت سیرهشان بسیار وسیع و بزرگ است.
ایشان ادامه دادند: رسولالله صلیاللهعلیهوسلم در کنار مشرکین، یهودیان و منافقین زندگی کردند، آنان را تحمل کردند و با آنان از در جنگ وارد نشدند، مگر زمانی که خودشان خیانت کردند. اگر انسانها به دین اسلام و سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم عامل باشند، ظرفیتشان بالا میرود و در دنیا شایستگی فرماندهی و قیادت جهانیان را پیدا میکنند.
صحابه، نمونۀ عملی زندگی پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم بودند
مدیر دارالعلوم زاهدان «زندگی صحابه را نمونه زندگی پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم» عنوان کردند و خاطرنشان ساختند: واقعاً نگاه، تعلیم و سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم استثنایی بود. ایشان با رفتار و کردار زیبای خود انسانهایی را تربیت کردند که شیفته و دلدادهاش شدند و برای رساندن پیام اللهی به دورترین مناطق دنیا سفر کردند.
ایشان با بیان اینکه «ساختن انسان بهتر از ساخت دنیا است»، گفتند: پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم به ساختن مسجد و بنا زیاد توجه نکردند، اما به ساختن انسانها خیلی اهمیت دادند تا آنان از لحاظ «تقوا»، «توکل»، «اخلاق»، «اعمال» و «کردار» نمونه و الگو همه انسانها باشند.
«قرآن» و «سیرت» گرانبهاترین سرمایۀ مسلمانان هستند
امامجمعه اهلسنت زاهدان از «قرآن» و «سیرت» بهعنوان گرانبهاترین سرمایۀ مسلمانان یاد کردند و گفتند: سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم تنها دانستن معلومات نیست، بلکه سیره آنحضرت صلیاللهعیهوسلم برای عمل است. آنحضرت صحابه را با بهترین روش تربیت و آموزش دادند تا دنیا را متحول کنند.
ایشان با بیان اینکه «برگشت از سیره، رویگردانی از دین است» خاطرنشان ساختند: اگر مسلمانان پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم را الگو و اسوه خود میگرفتد، بااینهمه مشکلات مواجه نمیشدند. جای افسوس است که مسلمانان به «سیره» و «سنت» آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم کمتر توجه میکنند.
زندگی پیامبر تفسیر آیات قرآن است
مولانا عبدالحمید با بیان اینکه «زندگی پیامبر تفسیر آیات قرآن است» خاطرنشان ساختند: اگر مسلمانان از قرآن و سیره که هردو انسانساز هستند، فاصله بگیرند دیگر در وجودشان رنگ و بویی از اسلام باقی نمیماند و باعث میشود تا در سرزمین خود یکدیگر را تحمل نکنند و باهم به جنگودعوا مشغول شوند.
ایشان در پایان تأکید کردند: سعی و تلاش کنیم تا از ابعاد مختلف سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم، درس زندگی و هدایت بگیریم و به آن عمل کنیم و نیز آن برداشتهای درست و صحیح را جهت عمل در اختیار مردم بگذاریم تا آنان هم عامل به سیره و سنت باشند.