روز ۲۵ شهریور علی لاریجانی با محمد ریکان الحلبوسی رئیس جوان مجلس عراق تلفنی صحبت کردند؛ رئیس مجلسی که گویا از نظر فکری به جمهوری اسلامی نزدیک است و این نوعی پیروزی برای ایران محسوب می‌شود.
اگر به تاریخ سیاسی کشور عراق پس از رفتن صدام و روی کار آمدن نوری مالکی تا پایان نخست‌وزیری‌اش در سپتامبر ۲۰۱۴ نگاه کنیم هر روز رابطه بین اهل‌سنت عراق و جمهوری اسلامی به تیرگی بیشتر کشیده شده که این تیرگی با سیاست‌های نوری مالکی و عدم توجه وی به حقوق اهل‌سنت و کردهای عراق به اوج خود رسید، به‌طوری‌که این سیاست‌های تهاجمی نوری مالکی به اضافه عوامل زمانی و مکانی دیگر باعث حمایت اهل‌سنت از «داعش» در اوایل پیدایش‌اش در برابر حکومت نوری مالکی شد و داعش در مناطق اهل‌سنت قدرت گرفت. هرچند مرور زمان و حرکت‌های افراطی این گروه، خیلی زود باعث فاصله گرفتن جامعه اهل سنت از داعش گردید، اما این فعل و انفعالات و اتفاقات باعث خسارات جبران‌ناپذیری در سوریه و عراق شد.
حال امروز که داعش با توجه به عدم حمایت اهل‌سنت عراق از آن و رفتن نوری مالکی حداقل در ظاهر رخت بربسته و مناطق تحت اشغالش آزاد شده، وجود محمد ریکان الحلبوسی موقعیت مناسبی را برای کم کردن تنش‌های قومی و مخصوصا مذهبی در عراق و منطقه به‌وجود آورده که جمهوری اسلامی می‌تواند از این شرایط برای ترمیم روابطش با اهل‌سنت عراق و منطقه استفاده کند.
در طول چند دهه سپری‌شده از عمر جمهوری اسلامی بسیار کسانی از سیاستمداران اهل سنتِ منطقه مانند یاسر عرفات و برهان‌الدین ربانی و حکمتیار و دیگران بوده‌اند که در کنفرانس‌های بین‌المللی در ایران شرکت کرده و ارتباط سیاسی و دیپلماتیک نزدیکی با کشورمان داشته‌اند، اما به مرور زمان این ارتباطات و همسویی‌ها یا به حداقل رسیده یا کاملا پایان یافته که این سوال را در ذهن‌ها ایجاد کرده که چرا جمهوری اسلامی نمی‌تواند با رهبران اهل سنت ارتباطی مستمر و دائمی داشته باشد؟
البته به‌نظر می‌رسد عدم توجه جمهوری اسلامی به اقلیت اهل‌سنت در ایران بسیار در تیرگی روابطش با کشورهای همسایه تاثیر داشته است. بنابراین یکی از اصلی‌ترین فاکتورهایی که می‌تواند این ارتباط‌ها را پایدار نماید قطعا احترام به عقاید اقلیت بزرگ اهل‌سنت در ایران و رسیدگی به حقوق شهروندی آنان است؛ ازجمله: سهیم کردن اهل‌سنت در حاکمیت به‌معنای واقعی آن و وجود یک مسجد در تهران که در زمان نخست‌وزیری گلبدین حکمتیار و رئیس‌جمهوری برهان‌الدین ربانی به آن اشاره و از مسئولین وقت خواسته شد که متاسفانه تا کنون تحقق نیافته است. عدم توجه به این حقوق صدای اهل‌سنت و بزرگان‌شان ازجمله شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید که همواره مبنا را بر تعامل گذاشتنه است، را نیز درآورده است.
از طرفی در فعالیت‌های برون‌مرزی محدود کردن فعالیت‌های مذهبی از طرف جمهوری اسلامی در مناطق صرفا شیعه‌نشین و تشویق احزاب و تشکل‌های تحت حمایتش به تعامل با اهل‌سنت مخصوصا در کشورهایی مانند عراق که اهل‌تشیع قدرت اصلی دولت و حاکمیت هستند، می‌تواند حلال این مشکلات و تیرگی‌ها باشد.
چنان‌که در بالا گفته شد رعایت نکردن این اصول و عدم توجه به حقوق اهل‌سنت در طول چند دهه گذشته در داخل کشور یکی از عوامل اصلی وجود تیرگی روابط با همسایگان و دنیای اسلام که اکثرا اهل‌سنت هستند شده است، و اکنون نیز لحاظ نکردن این واقعیت‌ها در روابط با کشورهای اسلامی قطعا روابط نزدیک جمهوری اسلامی با افرادی مانند محمد ریکان الحلبوسی را چند دهه گذشته با اهل‌سنت عراق به سردی و تیرگی خواهد کشید و اگر جمهوری اسلامی در برخی از سیاست‌هایش داخلی و خارجی‌اش در خصوص اهل‌سنت تجدیدنظر نکند این هم‌سویی پایدار نخواهد ماند.
جمهوری اسلامی ایران و انتخاب رئیس مجلس عراق
منتشر شده در فاتح کردی