شهر «بیرجند»، مرکز استان خراسان جنوبی و از شهرهای تاریخی و مشهور ایران است. این شهر بیش از 200هزار نفر جمعیت دارد که بر اساس آماری که از سوی منابع محلی ارائه شده است؛ نزدیک به 45هزار نفر از این جمعیت را «اهل‌سنت» تشکیل می‌دهد.
اهل‌سنت شهر بیرجند نیز همچون بعضی دیگر از مناطق و شهرستان‌های کشور که اهل‌سنت در آنها در اقلیت قرار دارند، از لحاظ امکانات و فعالیت‌های دینی، مذهبی و فرهنگی در وضعیت خوبی قرار نداشته و با مشکلات و محدودیت‌هایی مواجه هستند.
پایگاه اطلاع‌رسانی «سنی‌آنلاین» در گزارشی کوتاه به بررسی بعضی از مسائل و مشکلات دینی و مذهبی اهل‌سنت بیرجند از زبان تعدادی از ساکنان این شهر پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
شهر بیرجند فقط یک «مسجد» اهل‌سنت دارد
یکی از ساکنین شهر بیرجند که بیش از 40 سال از عمر خود را در این شهر گذرانده و با مسجد و نماز نیز ارتباط تنگاتنگی دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار سنی‌آنلاین، از کمبود شدید مسجد اهل‌سنت در این شهر ناراحت و پریشان است و می‌گوید: در بیرجند فقط یک مسجد وجود دارد که آن‌هم قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ساخته شده است و بعد از انقلاب به دلیل کمبود جا، مردم فقط موفق شده‌اند دو طبقۀ دیگر در بالای آن بسازند.
این فعال دینی و فرهنگی اهل‌سنت بیرجند در ادامه خاطرنشان می‌کند: به علت کمبود جا در تنها مسجد اهل‌سنت شهر بیرجند، تعداد زیادی از مردم در نمازهای جمعه و عیدین مجبور به ایستادن در خیابان‌ها هستند که این امر در زمستان و تابستان به‌شدت سبب آزار و اذیت مردم می‌شود.
وی تصریح می‌کند: جالب است که بسیاری از مسئولین استانی هم در مراسم‌ها و جلساتی که در مسجدجامع اهل‌سنت بیرجند (مسجدالنبی) برگزار می‌شود شرکت و سخنرانی کرده‌اند و اوضاع را از نزدیک دیده‌اند، اما علی‌رغم درخواست‌های مکرر علما و مردم، تاکنون هیچ اقدامی برای حل این مشکل انجام نداده‌اند.
یکی دیگر از جوانان اهل‌سنت بیرجند از موضوع «عیدگاه (مصلا)» اهل‌سنت این شهر سخن به‌میان می‌آورد و می‌گوید: موضوع عیدگاه اهل‌سنت بیرجند از 15 سال قبل تا کنون با استانداران و فرمانداران وقت به‌صورت کتبی و شفاهی مطرح شده است، اما تا کنون هیچ‌گونه پاسخ مثبتی از سوی مسئولین دریافت نشده است.
وی از وجود مصلای برادران شیعه در شهر بیرجند در زمینی وسیع خبر می‌دهد که به گفتۀ بعضی‌ها؛ خودِ دولت میلیاردها تومان برای ساخت این مصلا کمک کرده است، او تاکید می‌کند: ما انتظار همکاری مادی از دولت و سایر نهادها برای ساخت عیدگاه نداریم، فقط می‌خواهیم که به ما اجازۀ اختصاص مکانی به این منظور را بدهند تا بتوانیم خداوند را عبادت کنیم و نمازهای عید را به راحتی و با آسودگی خاطر انجام دهیم.
نمازخانه‌های معدود با فعالیت محدود
وقتی از کمبود شدید مسجد اهل‌سنت در شهر بیرجند مطلع می‌شویم، از چند تن از اهالی شهر می‌پرسیم: پس ده‌ها هزار جمعیت اهل‌سنت این شهر که در نقاط مختلف شهر سکونت دارند، برای ادای نماز جماعت چه می‌کنند؟ می‌گویند: در داخل شهر مجموعاً 13 «نمازخانه» وجود دارد که توسط مردم خریداری یا اجاره شده‌اند که البته در این نمازخانه‌ها فقط اجازۀ برگزاری نماز را داریم و اجازه نداریم از بلندگو برای اذان استفاده کنیم.
یکی از دانش‌آموزان که به گفتۀ مردم محلی علاقه خاصی به علما و جلسات سخنرانی و «تعلیم» دارد، به محدودیتی دیگر در این نمازخانه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: در این نمازخانه‌ها اجازۀ سخنرانی و برگزاری جلسات وجود ندارد. اجازۀ برگزاری کلاس‌های آموزش قرآن برای دانش‌آموزان فقط در تعطیلات تابستان است و در طول سال این اجازه را نداریم.
او ادامه می‌دهد: فعالیت «جماعت تبلیغ» هم در نمازخانه‌ها ممنوع است، چنان‌که یک بار وقتی یک شب چند نفر در یکی از نمازخانه‌ها «تشکیل» شده بودند، صبح روز بعد آن نمازخانه پلمب شد.
شرط عجیب صدور مجوز «نمازخانه»
در کنار تمام محدودیت‌هایی که برای ساخت مسجد و فعالیت نمازخانه‌ها در شهر بیرجند وجود دارد، شرط اعطای مجوز نمازخانه در این شهر از مواردی بود که به‌شدت سبب تعجب و تأسف ما شد؛ برای صدور مجوز راه‌اندازی و فعالیت نمازخانه در شهر بیرجند ابتدا باید ساکنان آن محله بیش از 100 خانوار باشند که بعد از وجود این شرط، باید لیست کاملی از اهل‌سنت ساکنان آن محله به‌همراه نام و آدرس دقیق منزل‌شان به نهادهای مربوطه تحویل داده شود.
خلاصه اینکه وقتی اوضاع دینی و مذهبی اهل‌سنت بیرجند را از نزدیک و البته به‌صورت گذرا و میدانی مورد تحقیق و بررسی قرار دادیم و این محدودیت‌ها را شنیدیم، و از طرف دیگر بندها و مفاد قانون اساسی درخصوص آزادی‌های دینی، مذهبی و آموزشی را به‌یاد آوردیم به این نتیجه رسیدیم که اوضاع اهل‌سنت شهر بیرجند چیزی جز «تنگ‌نظری» و «اِعمال سلیقه» نمی‌تواند باشد. امید است مسئولان مرکزنشین به این موارد رسیدگی کنند تا موجبات دلگرمی بیشتر اهل‌سنت بیرجند که همچون سایر جامعه اهل‌سنت ایران ملتی وفادار، خویشتن‌دار و صبور هستند فراهم شود.
دیدگاههای کاربران