سنی‌آنلاین: مولوی بهزاد فقهی، اهل شهرستان تایباد استان خراسان رضوی و استاد حوزه علمیه “مولانا ابوبکر تایبادی” تایباد، است که به‌خاطر سخنرانی‌های به‌روز، شیوا و جذابش در بین آحاد مردم به‌ویژه قشر جوان از محبوبیت خاصی برخوردار است.
در سلسله‌دروس کارگاه سیرۀ نبوی که این روزها به همت «انجمن سیرۀ نبوی» در دارالعلوم زاهدان درحال برگزاری‌ست، دیروز شنبه (13 مرداد 97) مولوی بهزاد فقهی به‌عنوان مهمان ویژه به ارائه موضوع «تأثیر سیرت بر شخصیت‌ها و نهضت‌های اسلامی» در این کارگاه پرداخت. متن سخنان ایشان در این درسگفتار را در ادامه می‌خوانید.
مولوی بهزاد پس از تلاوت آیۀ «لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن كانَ يَرجُو اللَهَ وَاليَومَ الآخِرَ وَذَكَرَ اللهَ كَثيرًا» اظهار داشت: در امت وسط و اعتدالی اسلام این مطرح است که هیچ نهضت و حرکتی هدف و مقصود نیست، فقط «نظام سنت» تنها نظامی است که می‌تواند مقصود و هدف قرار گیرد.
ایشان ادامه داد: نهضت‌ها، حرکت‌ها و جریان‌ها خود به تنهایی مقصود نیستند، بلکه اسباب رسیدن به مقصود هستند. افرادی که تلاش می‌کنند تا نهضتِ خودشان را به هر قیمتی معرفی کنند، یا آن را بالا ببرند، برایش طرفدار جمع کنند و یا همیشه اعلان کنند که ما به هر قیمتی باید این نهضت را نگه داریم، این عملکردشان سبب می‌شود تا نهضت‌های‌شان تبدیل به «آلهۀ باطله» بشوند.
باید هدف نهضت‌ها و حرکت‌ها، حفاظت و صیانت از نظام سنت باشد
استاد حوزه علمیه مولانا ابوبکر تایبادی با بیان اینکه «باید هدف نهضت‌ها و حرکت‌ها حفاظت و صیانت از نظام سنت باشد»، خاطرنشان ساخت: نشانه حقانیت و خوبی یک نهضت و حرکت این است که همواره سعی و تلاش دارد تا در راستای احیای سنت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم قدم بگذارد. مفتی محمدشفیع رحمه‌الله می‌گوید: داشتن حوزه علمیه مقصد و هدف نیست، بلکه اینها وسیله‌ای برای رسیدن به مقصود و هدف هستند، ما به‌راحتی می‌توانیم درِ حوزه را ببندیم و نسبت به آنها بی‌تفاوت باشیم؛ اما از مقصد اصلی که احیای سنت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم است، هرگز نمی‌توانیم بگذریم.
غلو در معرفی شخصیت‌ها، انسان را در شناخت «حق» دچار انحراف می‌کند
ایشان دربارۀ تقدس‌دادن به شخصیت‌ها خاطرنشان ساخت: تقدس‌دادن به شخصیت‌ها بد است؛ باید به این نکته توجه داشت که انبیا و پیامبران خدا «معصوم» هستند؛ اما مصلحان و مجددان دین معصوم نیستند، نباید درباۀ آنها افراط و تفریط صورت بگیرد.
مولوی فقهی اضافه کرد: عده‌ای از مردم دربارۀ شخصیت‌ها دچار افراط و غلو می‌شوند، آنان را بالاتر از انتقاد می‌دانند و با قرائت‌ها و برداشت‌های شخصی خود آنها را به دیگران معرفی می‌کنند که با این کار، باب خرافات و بدعات را باز می‌کنند.
وی افزود: عده‌ای دیگر از مردم به بهانۀ اینکه ما نمی‌خواهیم از شخصیت «بت» درست کنیم می‌گویند، ما چرا دنبال شخصیت‌ها برویم، برای ما قرآن و سنت کافی است؛ این گروه دچار «تفریط» شده است، چراکه کلمۀ «صراط» در آیۀ «اهدنا الصراط المستقیم» مبدل‌منه از «صراط الذین أنعمت علیهم» است، فهم این آیه تنها به‌وسیله کتاب ممکن نیست، بلکه باید راه و مسیر «مُنعَم‌علیهم»؛ راه مردان و شخصیت‌ها را رفت که با راهنمایی‌های آنان می‌توان «حق» را شناخت.
عالم خطۀ خراسان‌زمین در باب تفهیم آیۀ «صراط الذین أنعمت علیهم» خاطرنشان ساخت: آیا فردی که سواد خواندن و نوشتن داشته باشد، می‌تواند کتاب قانون اساسی کشور را بردارد و بگوید من دیگر نیازی به وکیل و قاضی ندارم و با قرائت خود اقدام به تنقیذ و اجرای قانون اساسی، آن‌هم در حق خود و دیگران می‌کنم؟؛ قطعا این عملش جامعه را دچار هرج و مرج می‌کند، چراکه برای اجرای قانون نیاز به افراد خبره و آگاه است تا قوانین اساسی را مطابق زمان تبین و تشریح کنند.
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم فردی «معتدل» بودند
مولوی بهزاد در ادامه پیامبراکرم صلیاللهعلیهوسلم را «شخصیتی معتدل و به‌دور از افراط و تفریط» توصیف و خاطرنشان کرد: فراگیری و آشنایی با سیرۀ پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم برای همه الزامی است، چراکه ایشان شخصی «معتدل» و «به‌دور از هرگونه افراط و تفریط» بودند، با اقتدا به «رفتار»، «گفتار» و «افکار» ایشان به تعادل بر‌سیم. باید سیره آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم را با تکلف در زندگی خود پیاده کنیم، چراکه به مرور زمان این صفت تبدیل به طبیعت ثانویۀ ما می‌شود و به آن خو می‌گیرم، سپس در همه ابعاد زندگی می‌توانیم به سمت پیشرفت و ترقی گام بر‌داریم.
ایشان در ادامه اظهار داشت: ما تنها نمی‌خواهیم سیرۀ آن‌حضرت را یاد بگیرم، بلکه می‌خواهیم «مسلک» پیامبر خدا صلیاللهعلیهوسلم را بیاموزیم که ایشان در باب «معاشرات»، «معاملات» و «روابط اجتماعی و فردی» چگونه عمل کرده‌اند؛ باید «رفتار»، «گفتار» و «افکار» ایشان را الگو قرار دهیم.
سیره پیامبر «فطرت» است و در جامعه توازن ایجاد می‌کند
استاد حوزه علمیه مولانا ابوبکر تایبادی در ادامه بیان داشت: ما چگونه می‌توانیم متواضع باشیم و عزت نفس خود را حفظ کنیم؟ مرز بین سخاوت و اسراف را چگونه تشخیص بدهیم؟ معیار و حد وسط را در تعادل معنوی چگونه به دست بیاوریم؟ از کجا حقوق نفس را بشناسیم؟ چه زمانی نیاز به خشم است و درچه جایی باید به صلح قانع شد؟ «غیرت دینی»، «جهاد برای احیای دین» و «بغض فی الله» چگونه و چه زمانی باید محقق شوند؟ با آموختن سیرۀ نبوی به این تعادل خواهیم رسید و مرز و حد اعتدال برای ما حاصل می‌شود. سیره پیامبر «فطرت» است که در جامعه توازن ایجاد می‌کند.
ایشان در ادامه با برشمردن نقش مهم تعدادی از صحابه به‌ویژه خلفای راشدین در گسترش اسلام در پرتو سیره نبوی، خاطرنشان کرد: سیاستمدارن ما با آموختن «فقه سیاسی» آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم خودشان را با پیامبر نزدیک کنند، زیرا با آموختن این بُعد از سیره، به تعادل می‌رسند و هم برای خود و هم برای ملت‌شان پیروزی و موفقیت به ارمغان می‌آورند.
با رفتار و کردار افراد جامعه می‌توان میزان «دینداری» جامعه را تشخیص داد
این عالم برجسته خراسان در ادامه به فعالیت‌های اصلاحی و تربیتی یکی از نهضت‌های اسلامی اشاره کرد و گفت: به‌عنوان نمونه «نهضت دعوت و تبلیغ» در دنیا موفق عمل کرده است. یکی از ویژگی‌های مولانا الیاس رحمه‌الله بانی این نهضت این بود که دعوت ایشان غرق در سیره نبوی بود؛ ایشان همواره تلاش می‌کرد تا خود را به مسلک و سیرۀ آن‌حضرت نزدیک کند.
ایشان اضافه کرد: بعد از مولانا الیاس، فرزندش مولانا محمدیوسف رحمه‌الله این نهضت را رهبری کرد، مردم از ایشان خواستند تا برای این نهضت روش و منهجی تدوین کنند، ایشان در پاسخ به درخواست آنها گفت: روش و شیوۀ من باعث اختلاف بین شما می‌شود، سپس کتاب «حیات صحابه» را نوشت که به‌عنوان منشور و قانون این نهضت باشد و بعد به آنها توصیه کرد: ما اگر زندگی خود را مطابق زندگی اصحاب پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم بگردانیم موفق خواهیم شد، چراکه اینها شاگردان آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم هستند.
مولوی بهزاد فقهی در پایان با بیان اینکه «با رفتار و کردار افراد جامعه می‌توان میزان دینداری در آن جامعه را تشخیص داد»، خاطرنشان ساخت: تنها «سنت‌شناسی» کافی نیست، بلکه باید با «مسلک» پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم نیز آشنا بشویم. برای این منظور باید: 1. در کارگاه‌های آموزشی سیره نبوی شرکت کنیم؛ 2. سیرۀ آن‌حضرت را مورد مطالعه قرار دهیم؛ 3. در راستای آموزش و ترویج سیرۀ عملی آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم در بین اقشار مختلف جامعه تلاش کنیم، ضمن اینکه باید خودمان هم به سیرت و سنت‌های آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم عمل کنیم تا به‌عنوان «بَرند» و «الگو» برای دیگران قرار گیریم و منشأ عمل برای دیگران باشیم.