در صحبت کردن با کودک‌تان باید دقت بیشتری کرده و از گفتن حرف‌های ممنوعه به آنها اجتناب کنید. شما مطمئناً از این جمله‌های قدیمی نظیر «صبر کن پدرت به خانه بیاید» یا «ای‌کاش کمی مثل خواهرت بودی» نمی‌خواهید به بچه‌هایتان بگویید. غیرازاین موارد، چیزها و جملات زیادی هستند که بهتر است از گفتن آنها به بچه‌ها اجتناب کنید.
1ـ کاری که کردی حرف نداشت
تحقیقات نشان داده هر بار که بچۀ شما مهارتی را با موفقیت انجام می‌دهد، استفاده از جملاتی نظیر «دختر خوب» و تعریف‌های دیگر، به‌جای ایجاد انگیزه در او، بچه را به تائیدهای شما وابسته‌تر می‌کند. این تعریف و تمجیدها را برای وقتی‌که واقعاً لازم هستند نگه‌دارید و تا جایی که می‌توانید در تعریف‌کردن‌های خود دقیق نظر دهید. به‌جای گفتن «چه بازی بزرگی» به بچه خود بگویید «چه پاس خوبی به هم‌تیمی‌ات دادی»
2ـ تمرین‌کردن تو را عالی و بی‌نقص می‌کند
درست است که هر چه بچه شما بیشتر تمرین کند، مهارت‌های او بهتر می‌شوند، بااین‌حال گفتن این جمله باعث می‌شود که فشاری که آنها برای پیروزشدن یا بهترشدن احساس می‌کنند بالاتر برود. این پیام را به آنها ارسال می‌کند که اگر اشتباه کند، به‌معنای این است که تمرین کافی نداشته است. خیلی از بچه‌ها بعد از شکست از خودشان می‌پرسند که مشکل آنها چیست. آنها که کلی تمرین کرده‌اند. به‌جای گفتن این حرف بچه‌هایتان را تشویق به سخت کارکردن کنید؛ در این‌صورت او پیشرفت کرده و به خودش افتخار می‌کند.
3ـ هیچ‌چیزی نشده است
وقتی بچۀ شما زمین می‌خورد و زانویش خراش برمی‌دارد و از شدت درد به گریه می‌افتد، شما به‌طور غریزی می‌خواهید به او اطمینان دهید که خیلی هم بد آسیب‌ندیده است، ولی گفتن اینکه حالش خوب است، او را بیشتر ناراحت می‌کند. اگر بچه گریه می‌کند به این دلیل است که حالش خوب نیست. کار شما کمک به او برای فهم قضیه و کنارآمدن با هیجان است، نه اینکه او را دلسرد کنید. او را در آغوش یگیرید و به او این‌طور بگویید: «خیلی خطرناک افتادی.» بعد از او بپرسید: آیا می‌خواهد پای او را باند ببندید و او را ببوسید؟
4ـ عجله کن!
بچه در حال خوردن صبحانه چرت می‌زند و می‌خواهد خودش بند کفش‌هایش را ببندد و ممکن است دوباره دیر به مدرسه برسد. با تأکید بیشتر برای اینکه عجله کند، فقط استرس او را بیشتر می‌کنید. لحن صدای‌تان را ملایم‌تر کنید و بگویید: «می‌توانیم کمی عجله کنیم؟» که نشان دهد هر دو نفر شما در یک تیم هستید. حتی می‌توانید حاضرشدن را به یک بازی تبدیل کنید و بگویید: «چرا مسابقه نمی‌دهیم ببینیم چه کسی زودتر آماده می‌شود؟»
5ـ من رژیم گرفته‌ام!
نگران وزن خود هستید؟ آن را برای خودتان نگه‌دارید. اگر بچه ببیند که شما هر روز روی ترازو می‌روید و بشنود که راجع به چاق‌شدن حرف می‌زنید، ممکن است تصویری از یک بدن ناسالم را در ذهن خود پرورش دهد. بهتر است بگویید: «من غذای سالم می‌خورم برای اینکه این‌طور احساس بهتری می‌کنم.» جملۀ «احتیاج دارم که ورزش کنم» بیشتر شبیه یک شکایت به نظر می‌رسد؛ اما گفتن: «بیرون هوای خوبی است و من می‌روم راه بروم» می‌تواند الهام‌بخش بچۀ شما باشد.
6ـ پولِ خریدن فلان چیز را نداریم
استفاده از این جمله کلیشه‌ای وقتی بچۀ شما برای خریدن یک اسباب‌بازی التماس می‌کند، ساده و راحت است؛ اما با گفتنش، این پیام را ارسال می‌کنید که کنترلی روی شرایط مالی خود ندارید و این می‌تواند برای بچه نگران‌کننده باشد. البته اگر هم چنین ادعای کنید و چیزهای گران‌قیمتی بخرید، ممکن است مدیران مدرسه شما را صدا کنند و توضیح بخواهند. جملات دیگری نظیر «ما قصد خرید فلان چیز را نداریم برای اینکه داریم برای چیزهای مهم‌تر پول جمع می‌کنیم» بکار ببرید. اگر بچه باز هم اصرار کرد، با او در مورد بودجه و نیاز کنترل پول حرف بزنید.
7ـ با غریبه‌ها حرف نزن!
این برای یک بچۀ کم‌سن موضوع پیچیده‌ای است. حتی اگر یک آدم آشنا نباشد و با بچه شما مهربان باشد، او ممکن است آن را غریبه نداند. ضمن اینکه ممکن است بچه‌ها چنین قانونی را اشتباه برداشت کنند و حتی مقابل کمک پلیس یا مأمور آتش‌نشانی هم که آنها را نمی‌شناسند، مقاومت نشان دهند. به‌جای اینکه در مورد غریبه‌ها به او هشدار دهید، از او سؤال کنید: «اگر یک غریبه که او را نمی‌شناسی به تو آب‌نبات بدهد چه‌کار می‌کنی؟» و توضیح او را بشنوید و سپس او را راهنمایی کنید. ازآنجایی‌که بیشتر بچه‌دزدی‌ها وقتی رخ می‌دهد که بچه فرد رباینده را می‌شناسد، بهتر است این نکته را به او تذکر دهید: «اگر شخصی تو را ناراحت کرد یا ترساند یا حواست را پرت کرد، باید بلافاصله به من بگویی.»
8ـ مواظب باش!
گفتن این جمله وقتی بچه در حال بازی است، خیلی اوقات بیشتر احتمال‌افتادن او را بیشتر می‌کند. جملات شما حواس او را از کاری که در حال انجام آن است، پرت می‌کند و تمرکزش را از دست می‌دهد. اگر احساس تنش و استرس دارید، به او نزدیک‌تر شوید تا اگر افتاد، بتوانید او را در آغوش بگیرید و تا حد ممکن آرام باشید.
9ـ تا شام را نخوری از دسر خبری نیست
گفتن این جمله باحالت تهدیدی امکان لذت‌بردن بچه از غذا را از بین می‌برد و این دقیقاً خلاف خواستۀ شماست. پیام خود را این‌طور به او بفهمانید: «اول غذا می‌خوریم و بعد دسر داریم.» تغییر واژه‌ها تأثیر مثبت‌تری روی بچه خواهد گذاشت.
10ـ بگذار کمکت کنم
وقتی بچه در حال درست‌کردن یک پازل است طبیعی است که می‌خواهید به او کمک کنید؛ این کار را نکنید. دخالت سریع شما ممکن است استقلال بچه را از بین ببرد، برای اینکه او همیشه منتظر می‌ماند تا بقیه مشکل او را حل کنند. به‌جای آن از او سؤالاتی با هدف راهنمایی‌کردن بپرسید؛ «فکر نمی‌کنی تکۀ کوچک باید پایین پازل برود؟ بگذار امتحان کنیم».
منبع: ماهنامۀ «مروارید مهر» به نقل از «آفتاب»