مطالعه مداوم مانند نرمه‌باران، وجود انسان را طراوت و شادابی می‌بخشد و بذر امید و زندگی را می‌رویاند و به شکوفایی و بالندگی می‌رساند و نهال وجود آدمی در سایه مطالعه به برگ و بار می‌نشیند.
مطالعه سکوی پرتاب به‌سوی بلندای کمال و ارزش‌های جاودانه است.
مطالعه، اندیشه را گستردگی و غنا می‌بخشد و ذهن انسان در پرتو اندیشه‌های بزرگان و اندیشمندان نورانی گشته، جرقه‌هایی در اندیشه پدیدار می‌گردد و در سایه مطالعه آثار و نوشته‌های زنده و جاندار خردمندان، انسان به تعالی فکری، روحی و عقلی می‌رسد. اگر غذاخوردن به تقویت جسم می‌انجامد، با مطالعه و خواندن کتاب‌های مفید روح، عقل و فکر انسان تقویت می‌گردد.
مطالعه روشمند و مفید غذای روح است و اگر روح تغذیه نشود، آدمی، بی‌اخلاق، بی‌معنویت و بی‌دانش خواهد شد و تشخیص خیر و شر دشوار می‌گردد و همان‌گونه که غذا خوردن تعطیلی ندارد، مطالعه نیز نباید تعطیلی داشته باشد. از طریق مطالعه، اندیشه انسان در تلاقی و مذاکره با اندیشه‌های بزرگان و خردمندان گستردگی و تنوع می‌یابد و به رشد و شکوفایی می‌رسد.
شوق مطالعه، آدمی را بی‌قرار و ناآرام می‌گرداند و خواب را از سر می‌پراند. بنابراین انسان‌های فرهیخته همواره با خود کتاب همراه دارند و در هر فرصتی که دست میدهد، روح و روان خویش را با زلال معرفت و دانش تازگی و سرزندگی می‌بخشند و با سوهان مطالعه، زنگار جهل و غفلت و ناآگاهی را از خود می‌زدایند.
مطالعه، استفاده از نسخه سلامتی و سعادت خردمندان و زبده‌ترین شخصیت‌ها و فرهیختگان است و همان‌گونه که در هنگام بیماری از نسخه پزشکان متخصص و کارآزموده استفاده می‌کنیم، برای رهایی از بیماری‌های روحی و معنوی و علمی نیز از نسخه‌های ناب و ارزشمند دانشمندان اسلامی استفاده کنیم و به مطالعه آثار و نوشته‌هایشان همت گماریم؛ زیرا این نوع کتاب‌ها نسخه‌های سلامتی و خوشبختی و سعادت هستند و در کوره‌راه‌های زندگی، راه حقیقت را برایمان نمایان می‌سازند.
انسان از راه مطالعه می‌تواند با دوستان مهربان‌تر، بزرگوارتر، بی‌زیان‌تر و پربارتر همراه و هم‌نشین باشد و از فیض سخنان ارزنده‌شان بهره ببرد و در بزم گرم‌شان به آبیاری روح و روان خود پرداخته از خوان نعمت کریمانه و گفتارهای حکیمانه بزرگ‌مردانی همچون حسن بصری، عمربن عبدالعزیز، امام ابوحنیفه، امام مالک، امام شافعی، امام احمد و… توشه‌های معنوی برگیرد و از خرمن معرفت و معنویت‌شان خوشه‌ها برچیند.
کسی که اوقاتی را برای مطالعه و اوقاتی دیگر را به کار اختصاص دهد، موفقیت و سودآوری‌اش بسیار بیشتر خواهد بود از کسی که همه اوقات خود را به کار اختصاص میدهد و مطالعه نمی‌کند؛ زیرا همان‌گونه که مطالعه کتاب‌های معنوی و فکری، اندیشه را پرورش داده معنویت را افزایش میدهد، مطالعه آگاهانه و هدفمند رونق اقتصادی و درخشش فکری در این زمینه ایجاد می‌کند.
برایان تریسی می‌گوید: «اگر روزی یک ساعت مطالعه کنید و هفته‌ای یک کتاب بخوانید، ظرف سه سال، در رشته خود حرفه‌ای خواهید شد. طی پنج سال، یک مقام برتر در کشورتان و در هفت سال، به چهره‌ای محبوب و حتی جهانی تبدیل می‌شوید.»