سید محمّدیوسف حسین‌پور فرزند سید محمّدکریم فرزند شهید ملا سید غلام‌محمد فرزند سید محمدنور است؛ این خاندان در منطقه به «سادات حسینی» مشهور است. بزرگان این خانواده همواره به دعوت و اصلاح مردم مشغول بوده‌اند؛ درخشان‌ترین چهره‌ی این خاندان، مولانا سید عبدالواحدشاه گُشتی مشهور به «حضرت‌صاحب» می‌باشد؛ وی فرزند شهید ملا سید غلام‌محمد و عموی مولانا محمدیوسف رحمه‌الله است.
مولانا محمدیوسف رحمه‌الله در سال ۱۳۴۹ هـجری قمری/ ۱۳۰۹ شمسی در شهر گُشت از توابع شهرستان سراوان در سیستان‌وبلوچستان متولد شد. هنوز به نوجوانی نرسیده بود كه از نعمت پدر محروم شد و 2 سال بعد از این حادثه از دامان پر مهر و محبت مادر نیز محروم شد و طعم تلخ یتیمی را كاملاً چشید. از مولانا محمدیوسف رحمه‌الله می‌فرمود: مادرم را فقط به اندازه‌ای یاد دارم كه برایم دعای خیر می‌كرد و تأثیر دعاهایش را در زندگی‌ام احساس نمودم.
ایشان در دامان عمویش مولانا عبدالواحد گشتی (حضرت‌صاحب) پرورش یافت. از همان دوران کودکی آثار رشد و سعادت در وی نمایان بود.
بالای سرش ز هوشمندی /٭/ می‌تـافـت سـتاره‌ی بلـنـدی
🔹تحصیلات ابتدایی
تحصیلات ابتدایی را تا کلاس چهارم دبستان خواند. در سال ۱۳۵۸ هـ.ق همزمان با تأسیس مدرسه‌ی دینی “عین‌العلوم” گُشت توسط عموی بزرگوارش حضرت مولانا سیدعبدالواحدشاه وارد این مدرسه شد و دروس ابتدایی و مقدماتی را تا کتاب “کنزالدقائق” و “کافیه” نزد ایشان به اتمام رساند.
تحصیلات عالی
مولانا سید محمدیوسف رحمه‌الله با مشورت عموی بزرگوارش، برای گذراندن تحصیلات عالی به پاکستان ـ در آن زمان تازه به استقلال رسیده بودـ سفر کرد. ابتدا به مدت یک سال در مدرسه‌ی دارالهدى ٹیڈی به تحصیل پرداخت؛ سپس هنگامی که متوجه شد علمای پاکستان، مدرسه‌ای هم‌طراز دارالعلوم دیوبند در شهر ٹنڈو اللهیار، به نام “دارالعلوم” تأسیس کرده‌اند و برخی از علمای بلندپایه‌ی هند در این مدرسه تدریس می‌کنند، به آن مدرسه رفت و مدت سه سال از محضر اساتید این مرکز علمی بهره‌ها برد. در سال ۱۳۷۳ هـ.ق به مدرسه‌ی “قاسم‌العلوم” ملتان رفته و دوره‌ی حدیث را در آنجا گذراند. در این زمان مولانا موسى‌خان بازی رحمه‌الله با ایشان همكلاس بود كه جمعاً شركای دوره‌ی حدیث ۲۷ نفر بودند.
مولانا حسین‌پور در سال ۱۳۷۴ هـ.ق تخصص فی الحدیث النبوی را در جامعة العلوم الإسلامیة نیوٹاون کراچی فراگرفت. ایشان همچنین ترجمه و تفسیر قرآن کریم را از محضر مفسّر بزرگ مولانا عبدالله درخواستی رحمه‌الله آموخت.
اساتید مشهور
از مهمترین اساتید مولانا حسین‌پور می‌توان علمای ذیل را نام برد:
۱. مولانا سید عبدالواحد گشتی معروف به حضرت‌صاحب؛
۲ . مولانا عبدالله درخواستی؛
۳ . محدث‌العصر علامه سید محمدیوسف حسینی بنوری؛
۴. شیخ‌الحدیث مولانا عبدالخالق ملتانی؛
۵. مولانا مفتی محمود؛
۶. مولانا بدرعالم میرتهی؛
۷. مولانا عبدالرشید نعمانی؛
۸. مولانا اشفاق‌الرحمن كاندهلوی؛
۹. مولانا عبدالحق نافع؛
۱۰. مولانا عبدالعزیز كامل‌پوری.
فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی
مولانا سید عبدالواحد گشتی پیش از هجرت به روستای «حق‌آباد»، طی نامه‌ای به مولانا محمدیوسف دستور می‌دهد بعد از فراغت، فوراً به گُشت برگردد. مولانا حسین‌پور امتثال امر نموده و از علامه بنوری برای بازگشت به وطن اجازه می‌خواهد؛ علامه بنوری ابتدا مخالفت می‌کند، اما پس از اطلاع از نامه‌ی درخواستی مولانا عبدالواحد، موافقت می‌کند. پس از بازگشت به ایران، مولانا سید عبدالواحد مدیریت حوزه علمیه “عین‌العلوم” گشت را به ایشان واگذار کرد.
مولانا حسین‌پور رحمه‌الله که تا زمان وفاتش به مدت 64 سال مدیریت مدرسه دینی عین‌العلوم را بر عهده داشت، از همان ابتدا با پشتکار و جدیت کامل و با استفاده از راهنمایی‌های حضرت‌صاحب و علامه بنوری فعالیت خود را به‌عنوان مدیر عین‌العلوم آغاز نمود و مدرسه را بیش از پیش ترقی داد تا جایی كه در آن زمان به‌عنوان یگانه مدرسه‌ی دینی فعال در بلوچستان یاد می‌شد. این مرکز علمی و دینی همه‌ساله دانش‌آموختگانی را تربیت کرده و به جامعه‌ی اهل‌سنت تحویل می‌دهد.
مولانا حسین‌پور مبتكر جشن‌های دانش‌آموختگی مدارس دینی اهل‌سنت در بلوچستان بود؛ به ابتکار ایشان برای اولین بار در بلوچستان، «جشن فارغ‌التحصیلی و دستاربندی طلاب» عین‌العلوم در سال ۱۳۹۰هـ.ق با حضور علمای طراز اول سیستان‌وبلوچستان از قبیل: حضرت مولانا سید عبدالواحد، رهبر مذهبی اهل‌سنت ایران؛ مولانا عبدالعزیز ملازاده، مولانا محمدشهداد سراوانی، مولانا عبدالعزیز ساداتی، مولانا قمرالدین ملازهی، مولانا محمدعمر سربازی، مولانا محمدابراهیم دامنی، مولانا نظرمحمد دیدگاه برگزار شد كه در نوع خودش بی‌نظیر بود.
از دیگر ابتکارات مولانا محمدیوسف رحمه‌الله می‌توان به پایه‌گذاری «شورای هماهنگی مدارس دینی اهل‌سنت استان سیستان‌وبلوچستان» اشاره کرد. ایشان تا پایان حیات به‌عنوان دبیرکل این شورا خدمات ارزنده‌ای به مدارس دینی اهل‌سنت و جامعه علمی کشور انجام داد.
مولانا محمّدیوسف رحمه‌الله از مشاوران ارشد مولانا عبدالعزیز در امور مذهبی، اجتماعی و سیاسی بود؛ همراهی و مشاوره در دوران تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مجلس خبرگان با مولانا عبدالعزیز یکی از این موارد است.
ایشان علاوه بر مدیریت و تدریس در حوزه علمیه عین‌العلوم، در امور اجتماعی نیز فعالیت‌های زیادی داشت؛ دیدارهای مردمی و حل و فصل اختلافات قومی و مذهبی مردم از برجسته‌ترین فعالیت‌های اجتماعی ایشان به‌شمار می‌رفت. به‌حق می‌توان ایشان را از مصلحان بزرگ بلوچستان دانست. فعالیت‌های اصلاح‌گرانه و اجتماعی ایشان نقش پررنگی در برقراری امنیت در استان سیستان‌وبلوچستان داشت.
ویژگی‌های اخلاقی
شیخ‌الحدیث مولانا محمدیوسف حسین‌پور رحمه‌الله زندگی بسیار ساده‌ا‌‌ی داشت. تواضع و ساده‌زیستی از مهمترین شاخصه‌های ایشان به‌شمار می‌رفت و زبان‌زد خاص و عام بود. به‌خاطر پوشیدن لباس معمولی و تواضع و فروتنی، کسی که برای اولین بار ایشان را ملاقات می‌کرد، نمی‌شناخت. کارهایش را خودش انجام می‌داد. از مهمانان پذیرایی می‌کرد. به کارهای کشاورزی می‌پرداخت. برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی به مدرسه عین‌العلوم گشت، شخصاً به مناطق مختلف می‌رفت. ایشان علی‌رغم اینکه مدیریت حوزه علمیه را بر عهده داشت، اما هیچ‌گونه مزایای ویژه‌ای برای خودش قایل نبود. هرگز نمی‌پسندید کسی برای استقبالش بلند شود. با کارهای ناروا و غیرشرعی به شدت و با صراحت کامل مخالف می‌کرد. تا کسی با ایشان سخن نمی‌گفت، سکوت اختیار می‌کرد. احترام علما را – حتی اگر شاگردش بود- به‌جا می‌آورد. به نماز شب، دو رکعت بعد از وضو و تلاوت قرآن پایبند بود. اکثر اوقاتش را به تلاوت قرآن و مطالعه سپری می‌کرد.
شیوه‌ی تدریس
مولانا حسین‌پور رحمه‌الله علی‌رغم اینکه گاهی اوقات جلسه تدریسش از 2 ساعت هم می‌گذشت، اما هیچ‌گاه به بالش تکیه نمی‌زد. در تفهیم مطالب، دقیق و در شیوه‌ی تدریس، بی‌نظیر بود؛ با زبانی ساده و شمرده به شرح متون می‌پرداخت. وقایع تاریخی را به‌گونه‌ای بیان می‌کرد که گویا انسان در آن صحنه حضور دارد. چنان شیوا و شیرین به تدریس می‌پرداخت که اگر کسی ساعت‌ها پای درسش می‌نشست، هرگز احساس خستگی نمی‌کرد.
جایگاه علمی و دیدگاه علما نسبت به ایشان
جایگاه علمی ایشان، از لقب‌های «شیخ‌الحدیث» و «أستاذالعلماء» که علمای طراز اوّل بلوچستان به ایشان داده‌اند، مشخص می‌شود. بارها بعد از نماز فجر قرآن مجید را تفسیر می‌کرد. نزدیک به نیم‌قرن به تدریس «صحیح بخاری» و سایر کتب تفسیر، حدیث، فقه و… اشتغال داشت. اکثر علمای کشور به‌ویژه علمای سیستان‌وبلوچستان به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم شاگرد ایشان محسوب می‌شوند.
آرای فقهی و علمی ایشان در میان علما جایگاه خاصی دارد و فتاوای ایشان مقبول خاص و عام‌اند. در سال ۱۴۳۰ هـ.ق. جامعةالعلوم‌الإسلامیة نیوٹاون کراچی- از بزرگ‌ترین مدارس علمی پاکستان- مراسمی به‌منظور تجلیل از مقام شامخ علمی مولانا محمدیوسف رحمه‌الله برگزار شد.
شیخ‌الاسلام علامه مفتی محمدتقی عثمانی یک بار در مورد مولانا محمدیوسف رحمه‌الله گفته بود: «او از علمای محبوب منطقه است.»
حضرت‌صاحب (مولانا سید عبدالواحدشاه گشتی) علاقه‌ی خاصی به ایشان داشت و همواره از وی را «مولانا محمدیوسف‌جان» خطاب می‌کرد و مردم را به استفاده به محضر ایشان توصیه می‌فرمود.
حضرت مولانا عبدالعزیز ملازاده رحمه‌الله نیز علاقه‌ی خاصی به ایشان داشت؛ به همین خاطر فرزند برومندش شهید مولوی عبدالملك را جهت تحصیل به نزد ایشان فرستاد. مولانا عبدالعزیز همیشه می‌فرمود: «من مولانا محمّدیوسف را بسیار دوست دارم.»
آثار علمی
ترجمه کتاب‌های زیر ازجمله فعالیت‌های ارزشمند علمی مولانا محمدیوسف رحمه‌الله به‌شمار می‌روند:
۱. تفسیر «معارف‌القرآن»؛ اثر گرانسنگ مفتی اعظم پاکستان، حضرت مفتی محمّدشفیع دیوبندی (عثمانی)؛
۲. حجة‌الله‌البالغة؛ شاهکار علمی حضرت امام شاه ولی‌الله محدث دهلوی؛
۳. سیرت خلفای راشدین؛ تالیف حضرت علامه عبدالشکور فاروقی لکنوی؛
۴. علوم‌القرآن؛ اثر علامه سید شمس‌الحق افغانی (ترجمه‌ی ناتمام مولانا محمّدشهداد سراوانی را تکمیل نمود)؛
۵. مواد مخدر از دیدگاه فقه اسلام؛ تألیف دکتر عبدالله بن محمد احمد الطیار؛
۶. داستان رفاقت من با مودودی؛ تألیف مولانا محمّدمنظور نعمانی؛ [این کتاب تا کنون چاپ نشده است.]
۷. أنوارالباری شرح اردو صحیح بخاری؛ افادات علامه انورشاه کشمیری و دیگر اکابر محدثین؛
وفات
شیخ‌الحدیث مولانا محمدیوسف حسین‌پور پس از چندین دهه خدمت به دین و تربیت شاگردان و انجام فعالیت‌های گسترده اصلاحی در بین اقشار مختلف جامعه، شامگاه دوشنبه 17 مهر 1396 (18 محرم‌الحرام 1439 هـ.ق) لحظاتی پس از عمل جراحی قلب، در یکی از بیمارستان‌های کراچی پاکستان جان به جان‌آفرین تسلیم کرد.
🔸منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی شیخ‌الحدیث مولانا محمدیوسف حسین‌پور [با اندکی تلخیص و ویرایش]